Franciscana

Franciscana (Franciszkana) – kodeks karny (zwany też jako Księgi Ustaw na Zbrodnie i Ciężkie Policyjne Przestępstwa, niem. Stafgesetz uber Verbrechen und schwere Polizeiubertretungen) w monarchii austriackiej z mocą obowiązującą od 1803 roku. Podstawą dla opracowania tego kodeksu była Ustawa karna dla Galicji Zachodniej z 1796 roku (tzw. Kodeks Karny Zachodniogalicyjski). Stanowiła osiągnięcie pod względem techniki legislacyjnej. Na jej bazie komisja pod przewodnictwem Ksawerego Potockiego opracowała Kodeks Karzący Królestwa Polskiego.

Franciszkana zna dwie kategorie przestępstw: Księga I – zbrodnie, Księga II – ciężkie przestępstwa policyjne. Pierwsze były karane przez władze sądowe, a drugie przez władze administracyjne.

Postępowość Franciszkany

• Przywrócenie instytucji przedawnienia,
• zniesienie kary konfiskaty majątku,
• możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary,
• możliwość przedterminowego zwolnienia z więzienia,
• nastąpiło rozszerzenie kategorii przestępstw przeciw władzy państwowej, przestępstwa przeciw religii znów zaliczone zostały do zbrodni,
• wprowadzenie kary śmierci za najcięższe przestępstwa,
• wprowadzenie systemu pośredniego dwóch okresów odpowiedzialności,
• effigie – zawieszenie wizerunku sprawcy na szubienicy (jeśli zmarł przed odbyciem kary).

Sformułowania Franciszkany miały charakter elastyczny i abstrakcyjny, co pozwalało na dostosowanie kodeksu do różnych zmian w dziedzinie polityki kryminalnej. W 1852 roku została zastąpiona austriackim kodeksem karnym.

Bibliografia

• Katarzyna Sójka-Zielińska: Historia prawa. Warszawa: 1993.brak strony w książce