Franciszek Dominiak (aktor)
.jpg) Franciszek Dominiak (1938) | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 sierpnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 października 1984 |
| Zawód |
aktor |
| Lata aktywności |
1915–1967 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Franciszek Dominiak (ur. 28 sierpnia 1897 w Łodzi, zm. 23 października 1984 w Warszawie) – polski aktor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Józefa[1]. Urodził się w 1897 w Łodzi. W tym mieście ukończył kursy dramatyczne i rozpoczął pracę na scenie Teatru Polskiego (1915–1917). Następnie występował w Poznaniu: w sezonie 1921/22 w Teatrze Narodowym, a w sezonie 1922/23 w Teatrze Polskim. W latach 1923–1925 grał w Teatrze Miejskim w Lublinie, w sezonie 1925/26 w Teatrze Nowym w Poznaniu, w latach 1926–1928 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy. W następnych latach związał się ze scenami warszawskimi i grał kolejno w Teatrze Polskim i Małym (1928–1932), Narodowym, Letnim, Polskim i Nowym (1932–1939). Na sezon 1939/40 miał pozostać w zespole Teatru Narodowego i Nowego[2]. W 1939 zagrał w filmie Przybyli do wsi żołnierze[3], którego produkcję przerwał wybuch wojny.
Podczas II wojny światowej początkowo występował w programach warszawskiego teatru jawnego Niebieski Motyl (1940–1941), następnie pracował jako kelner. Często błędnie posądzany o grę w niemieckim nazistowskim filmie propagandowym Heimkehr[4][5], w którym zagrał Bolesław Dominiak[6][7].
Po wojnie, w sezonie 1945/46 znalazł się w zespole Miejskich Teatrów Dramatycznych w Warszawie, jeszcze w tym samym sezonie przeszedł ponownie do zespołu Teatru Polskiego w Warszawie i wziął udział w drugiej powojennej inscenizacji tego teatru Majątek albo imię Józefa Korzeniowskiego. Ze sceną tą związany był aż do emerytury, na którą przeszedł z końcem sezonu 1966/67. W 1973 przyznano mu tytuł członka zasłużonego SPATiF-ZASP[2].
Był mężem Janiny z Leszczyńskich (1915–1991).
Zmarł w Warszawie, pochowany 29 października 1984 na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 63B-5-22)[8].
Filmografia[9][edytuj | edytuj kod]
- 1929: Grzeszna miłość jako Kuba Świda
- 1931: Dziesięciu z Pawiaka jako pułkownik żandarmerii Zienkow
- 1932: Księżna Łowicka jako spiskowiec
- 1933: Ostatnia eskapada
- 1934: Śluby ułańskie
- 1935: Dzień wielkiej przygody jako przemytnik
- 1936: Barbara Radziwiłłówna jako wojewoda Piotr Kmita
- 1936: Pan Twardowski jako Brzękalski, rządca w majątku Twardowskiego
- 1936: Róża jako strażnik więzienny
- 1937: Pan redaktor szaleje
- 1937: Płomienne serca jako sierżant Zwardoń
- 1937: Trójka hultajska
- 1937: Znachor
- 1938: Dziewczyna szuka miłości jako Stefan Korzon, przyjaciel Kotlicy
- 1938: Florian jako Skalec, ordynans generała von Fredena
- 1938: Kościuszko pod Racławicami jako Bartosz Głowacki
- 1938: Szczęśliwa trzynastka
- 1939: Czarne diamenty jako sztygar Świtała
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (13 listopada 1953)[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „za zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej - w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.
- ↑ a b Franciszek Dominiak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-02-06].
- ↑ B. S.. „Przybyli do wsi żołnierze...”. „Światowid”. Nr 34, s. 20, 20 sierpnia 1939.
- ↑ Adam Gaafar: HEIMKEHR. Film, który miał uzasadniać niemiecką agresję na Polskę. film.org.pl, 2017-04-12. [dostęp 2021-02-06].
- ↑ Ci Polacy grali dla Hitlera. Fakt, 2016-06-29. [dostęp 2021-02-06].
- ↑ To nie Franciszek Dominiak grał w Heimkehr. „Wieczór”. 153 (602), 1948-06-05.
- ↑ Dominiak, Bolesław. Baza osób polskich - Polnische Personendatenbank. [dostęp 2021-02-06]. (niem.).
- ↑ Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-12-29].
- ↑ Franciszek Dominiak w bazie filmpolski.pl
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Dominiak w bazie IMDb (ang.)
- Franciszek Dominiak w bazie Filmweb
- Franciszek Dominiak na zdjęciach w bibliotece Polona