Franco Nero

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franco Nero
Ilustracja
Imię i nazwisko

Francesco Clemente Giuseppe Sparanero

Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1941
San Prospero Parmense (Parma)

Zawód

aktor, producent filmowy, scenarzysta, reżyser

Współmałżonek

Vanessa Redgrave (od 2006)

Lata aktywności

od 1962

Multimedia w Wikimedia Commons

Franco Nero, właściwie Francesco Clemente Giuseppe Sparanero (ur. 23 listopada 1941 w San Prospero Parmense w Parmie) – włoski aktor, producent filmowy, scenarzysta i reżyser[1].

Jego przełomową rolą była postać tytułowego bohatera w spaghetti westernie Sergia Corbucciego Django (1966)[2], co uczyniło go ikoną popkultury i zapoczątkowało międzynarodową karierę obejmującą ponad 200 głównych i drugoplanowych ról w szerokiej gamie filmów i produkcji telewizyjnych[3]. Nominowany do nagrody Złotego Globu jako najbardziej obiecujący debiutant za rolę Lancelota Du Laca w musicalu fantasy Joshuy Logana Camelot (1967)[4]. Laureat nagrody David di Donatello dla najlepszego aktora za rolę kapitana Claudio Bellodiego w dramacie kryminalnym Damiano Damianiego Dzień puszczyka (Il giorno della civetta, 1968)[5].

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w San Prospero Parmense, w Parmie we włoskiej rodzinie pochodzenia romskiego[6]. Jego ojciec był brygadierem w Korpusie Karabinierów[7]. Jego rodzice pochodzili z San Severo[8][9].

Dorastał w Bedonii i Mediolanie[10]. W wieku sześciu lat brał udział w przedstawieniach przygotowywanych pod opieką księdza miejscowej parafii na przedmieściach Parmy. Studiował przez jakiś czas ekonomię na Facoltà di Economia e Commercio, a potem przez dwa lata pracował jako księgowy w Mediolanie, gdzie uczęszczał też na kursy recytatorskie w Piccolo Teatro di Milano[11][12].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Początkowo zarabiał na życie jako malarz i fotograf, a karierę aktorską rozpoczął w 1962[13] w czarno–białym dramacie Przepalona skóra (Pelle viva) z Elsą Martinelli. W filmie krótkometrażowym Przestępstwo (Un delitto, 1963) wystąpił w roli chłopca, który codziennie mija ten sam dom w drodze do szkoły. Wziął udział w popularnej włoskiej foto–powieści i występował w okazjonalnych w nocnych klubach. Znalazł się też w obsadzie komedii Pożyczona dziewczyna (La ragazza in prestito, 1964) z Annie Girardot.

Mając 23 lata pojawił się w rzymskiej wytwórni Cinecittà i dostał niewielką rolę w komedii Celestina (La Celestina P...R..., 1965). Rok później został dostrzeżony w Rzymie przez hollywoodzkiego reżysera Johna Hustona, który zaangażował go do roli Abla w filmie Biblia (La Bibbia, 1966). Następnie posypały się dalsze propozycje, już głównych ról, w awanturniczych filmach, obliczonych na gust masowego widza, takich jak dramat Znałem ją dobrze (Io la conoscevo bene, 1965) czy western Złoczyńcy (Gli uomini dal passo pesante, 1965). Drogę do Hollywood otworzyły mu kreacje samotnego mściciela w spaghetti westernach – Django (1966), Do widzenia, Teksas (Texas, Addio, 1966), Brutal i zwierzak (Tempo di Massacro, 1966), Deaf Smith i Johnny Ears (Los Amigos, 1973), Keoma (1976) i Django 2: il grande ritorno (1987)[14]. Wystąpił w anglojęzycznych filmach, w tym w roli Cygana w melodramacie Dziewica i Cygan (The Virgin and the Gypsy, 1970), wojennym Komandosi z Navarony (Force 10 from Navarone, 1978), dramacie sensacyjnym Wejście Ninja (Enter the Ninja, 1981) i dreszczowcu Szklana pułapka 2 (Die Hard 2, 1990)[15] u boku Bruce’a Willisa.

Wcielał się w imponującą gamę postaci, w tym upokorzonego inżyniera żądnego zemsty w dramacie kryminalnym Ulica prawa (Il cittadino si ribella, 1974), Rudolpa Valentino w telewizyjnym dramacie biograficznym ABC Legenda Valentino (The Legend of Valentino, 1975) w reż. Melville’a Shavelsona, gejowskiego porucznika w dramacie Querelle (1982) z Jeanne Moreau, serbskiego średniowiecznego bohatera w Sokół (Banovic Strahinja, 1983), Arpada w dramacie Podbój (Honfoglalás, 1996) i kaprala karabinierów Nerzę w dramacie Bandyci (Li chiamarono... briganti!, 1999) z Claudią Cardinale. Spróbował swoich sił jako scenarzysta i producent, m.in. westernu Jonathan zwany Niedźwiedziem (Jonathan degli orsi, 1994)[16]. W 2005 zadebiutował jako reżyser dramatu Forever Blues.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Romansował z Catherine Deneuve (1970)[17], Nathalie Delon (1971–1972)[17], Carroll Baker (1973)[17], Goldie Hawn (1975)[17] i Ursulą Andress (1976)[17]. 31 grudnia 2006 zawarł związek małżeński z długoletnią partnerkę życiową Vanessą Redgrave[18], którą poznał w grudniu 1966 na planie filmu Camelot. Mają syna Carlo Gabriela (ur. 16 września 1969).

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy kinowe[edytuj | edytuj kod]

  • 1965: Dzika, dzika planeta (I Criminali della Galassia) jako porucznik Jake
  • 1965: Znałem ją dobrze (Io la conoscevo bene) jako mechanik
  • 1966: Czas masakry (Tempo di massacro) jako Tom Corbett
  • 1966: Biblia (The Bible: In the Beginning...) jako Abel
  • 1966: Wojna planet (La guerra de los planetas) jako Lejtnant Jake Jacowitx
  • 1966: Django jako Django
  • 1967: Do widzenia, Teksas (Texas, adiós) jako szeryf Burt Sullivan
  • 1967: Camelot jako Lancelot Du Lac
  • 1968: Dzień Puszczyka (Il giorno della civetta) jako kapitan Bellodi
  • 1968: Człowiek, duma i zemsta (L'Uomo, l'orgoglio, la vendetta) jako Jose
  • 1968: Zawodowiec (Il mercenario) jako Siergiej Kowalski
  • 1969: Bitwa nad Neretwą (Bitka na Neretvi) jako kapitan Michael Riva
  • 1969: Spokojne miejsce na wsi (Un Tranquillo posto di campagna) jako Leonardo Ferri
  • 1969: Detektyw (Un Detective) jako komisarz Stefano Belli
  • 1970: Dziewica i Cygan (The Virgin and the Gypsy) jako Cygan
  • 1970: Tristana jako Horacio
  • 1971: Zeznanie komisarza policji przed prokuratorem republiki (Confessione di un commissario di polizia al procuratore della repubblica) jako kapitan Bonavia
  • 1971: Wakacje (Vacanza La) jako kłusownik
  • 1971: ¡Viva la muerte... tua! jako książę Dmitri Vassilowich Orlowsky
  • 1971: Śledztwo zakończone – proszę zapomnieć (L' Istruttoria e chiusa, dimentichi!) jako Vanzi
  • 1972: Papież Joanna (Pope Joan) jako Louis
  • 1973: Sprawa Matteottiego (Il Delitto Matteotti) jako Giacomo Matteotti
  • 1973: Bez powodu (Senza ragione) jako Mosquito
  • 1973: Zanna Bianca jako Jason Scott
  • 1974: Trąd w pałacu sprawiedliwości (Corruzione al palazzo di giustizia)
  • 1974: Dlaczego zabija się prokuratora? (Perché si uccide un magistrato?) jako Giacomo Solaris
  • 1974: Powrót Białego Kła (Il Ritorno di Zanna Bianca) jako Jason Scott
  • 1974: Mussolini: ostatni akt (Mussolini: Ultimo atto) jako pułkownik Valerio
  • 1975: Ludzie godni szacunku (Gente di rispetto) jako profesor
  • 1976: Keoma jako Keoma
  • 1976: Skandal (Scandalo) jako Armand
  • 1976: Marsz triumfalny (Marcia trionfale) jako kapitan Asciutto
  • 1977: Sahara Cross
  • 1977: Autostop (Autostop rosso sangue) jako Walter Mancini
  • 1978: Komandosi z Navarony (Force 10 from Navarone) jako Nikolai Leskovar
  • 1979: Gość (The Visitor) jako Jezus Chrystus
  • 1979: Łowca rekinów (Il Cacciatore di squali) jako Mike di Donato
  • 1979: Dramat mieszczański (Un Dramma borghese) jako Guido
  • 1980: Mężczyzna z twarzą Bogarta (The Man with Bogart's Face) jako Hakim
  • 1981: Banovic Strahinja jako Banovic Strahinja
  • 1981: Salamandra (The Salamander) jako Carbinari Colonel Dante Matucci
  • 1981: Wejście Ninja (Enter the Ninja) jako Cole
  • 1982: Czerwone dzwony – Początek nowego świata (Krasnye kolokola II)
  • 1982: Niebieskooki bandyta (Il Bandito dagli occhi azzurri) jako Renzo Dominici
  • 1982: Querelle jako porucznik Seblon
  • 1982: Grog jako Nicola
  • 1982: Czerwone dzwony – Meksyk w ogniu (Krasnye kolokola, film pervyj – Meksika v ogne) jako John Reed
  • 1986: Sweet Country jako Paul
  • 1986: Sędzia pokoju (Magistrato) jako Paolo Pizzi
  • 1986: Dziewczyna (The Girl) jako Johan (John) Berg
  • 1987: Django 2: il grande ritorno jako Django
  • 1988: Błękitna krew (Blue Blood)
  • 1988: Pygmalion 88
  • 1988: Młody Toscanini (Il Giovane Toscanini) jako Claudio Toscanini
  • 1989: Magdalena (Magdalene) jako Janza
  • 1990: Szklana pułapka 2 (Die Hard 2) jako generał Ramon Esperanza
  • 1990: Opowieść roznoszącego zarazę (Diceria dell'untore) jako Gesualdo
  • 1991: Śmierć na sprzedaż (Touch and Die) jako Aquani
  • 1993: Jonathan zwany niedźwiedziem (Jonathan degli orsi) jako Jonathan
  • 1994: Pierścień smoka (Desideria e l'anello del drago) jako król smok
  • 1996: Niewinni śpią (The Innocent Sleep) jako Adolfo Cavani
  • 1997: Kobiety mafii (Bella Mafia) jako Mario Domino
  • 1998: Morderstwo Versace (The Versace Murder) jako Gianni Versace
  • 1998: Szepty aniołów (Talk of Angels) jako dr Vicente Areavaga
  • 1999: Białe kłamstwa (White Lies) jako Jonathan
  • 1999: Bandyci (Li chiamarono... briganti!)
  • 1999: Nieproszony gość (Uninvited) jako Ralph Barolo
  • 2000: Maestrale jako Michele Giangrande
  • 2000: Mirka
  • 2001: Chimera jako Przedsiębiorca
  • 2001: Megiddo (Megiddo: The Omega Code 2) jako generał Francini
  • 2001: Sacra Corona jako Gerard Sagredo
  • 2001: Lis na trzech łapach (La Volpe a tre zampe)
  • 2006: Hans jako Barbone/Giudice
  • 2007: Una Roccia Spezzata jako klown
  • 2010: Listy do Julii jako Lorenzo
  • 2012: Django jako Amerigo Vessepi
  • 2014: Nimfa jako Niko
  • 2016: Zaginione miasto Z jako baron De Gondoriz
  • 2017: John Wick 2 jako Julius
  • 2019: Sprawa Colliniego (Der Fall Collini) jako Fabrizio Collini

Filmy TV[edytuj | edytuj kod]

Seriale TV[edytuj | edytuj kod]

  • 1983: Wagner jako Crespi
  • 1984: Ostatnie dni Pompeii (The Last Days of Pompeii) jako Arbaces
  • 1987: Garibaldi il generale jako Garibaldi
  • 1989: Narzeczeni (I Promessi sposi) jako Friar Cristofero
  • 1998: Klejnoty z Damaszku (Il tesoro di Damasco) jako Andrea
  • 2017–2018: Delicious jako Joe Benelli

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Portret na życzenie: Franco Nero. „Film”. nr 27/1984 (1826), s. 22, 1984-07-01. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992, s. 150-151. ISBN 83-85195-83-1.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Profile: Franco Nero. e-talenta.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-01)]. (pol.).
  2. ↑ Jürgen Overkott: „Django“ Franco Nero spielt Rosamunde Pilcher. Waz.de, 2009-11-23. (niem.).
  3. ↑ Eric J. Lyman: Original ‘Django’ Franco Nero on His Iconic Character and the Film’s Legacy (Q&A). „The Hollywood Reporter”, 2013-01-01. (ang.).
  4. ↑ Franco Nero Awards. AllMovie. (ang.).
  5. ↑ Franco Nero Awards. FamousFix. (ang.).
  6. ↑ Franco Nero. EthniCelebs.com, 2014-07-26. (port.).
  7. ↑ Ann Pearce: He Lost His Guenevere, Vanessa Redgrave, but Franco Nero Found His Camelot Back in Italy. „People”, 1978-11-27. (ang.).
  8. ↑ Maria Pia Fusco: Franco Nero straniero in patria. „la Repubblica”, 2012-01-22. (wł.).
  9. ↑ San Severo, cittadinanza a Franco Nero. Corriere del Mezzogiorno, 2011-12-05. (wł.).
  10. ↑ Franco Nero. Listal. (ang.).
  11. ↑ Franco Nero (23 de Novembro de 1941). Filmow.com. (port.).
  12. ↑ Phelim O’Neill: Franco Nero: No escaping Django. „The Guardian”, 2011-05-26. (ang.).
  13. ↑ Franco Nero Biography. AllMovie. (ang.).
  14. ↑ Andrew Pulver: Django to be reborn in new Franco Nero film. „The Guardian”, 2014-01-14. (ang.).
  15. ↑ Franco Nero. Rotten Tomatoes. (ang.).
  16. ↑ Sylvain Perret: L’interview exclusive de Franco Nero. 1Kult, 2010-02-12. (fr.).
  17. ↑ a b c d e Franco Nero Relationships. FamousFix. (ang.).
  18. ↑ Laura Roberts: Vanessa Redgrave speaks about marriage to second 'husband' for the first time. „The Daily Telegraph”, 2010-06-11. [dostęp 2016-07-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franco_Nero&oldid=71679129”