Frank Gehry

Frank Gehry Ephraim Goldberg
Frank Gehry (2006)
Imię i nazwisko	Frank Owen Gehry
Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1929 Toronto
Narodowość	amerykańska
Dziedzina sztuki	architektura
Epoka	dekonstruktywizm
Odznaczenia

Frank Owen Gehry, właśc. Ephraim Goldberg (ur. 28 lutego 1929 w Toronto) – amerykański architekt, pochodzący z kanadyjskiej rodziny polsko-żydowskiej i projektant form przemysłowych, jeden z głównych przedstawicieli dekonstruktywizmu. Laureat Nagrody Pritzkera z 1989.

F. Gehry: Gehry Tower w Hanowerze

F. Gehry: Biurowce w Medienhafen w Düsseldorfie

F. Gehry: Muzeum Guggenheima w Bilbao

Chiat/Day Building, Venice, Los Angeles

W 1947 Gehry przyjechał do Kalifornii, gdzie do 1954 studiował architekturę na University of Southern California w Los Angeles, a następnie urbanistykę na Harvardzie. Od 1962 prowadzi własne biuro architektoniczne w Los Angeles.

Budynki Gehry’ego mają charakter kolażu złożonego z powyginanych brył o powierzchni wykonanej z różnych i w tradycyjnej architekturze nieprzystających do siebie materiałów (tytan, beton, kamień, tynk, siatka druciana itd.). Gehry zaskakuje też niekonwencjonalnymi zestawieniami barw. Jego architektura jest zorientowana przede wszystkim na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską. Charakterystyczne i łatwo kojarzone z architektem są silnie przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny. Krytycy Gehry’ego wskazują na miałkość projektów wnętrz i banalizm układów funkcjonalnych. Często zarzuca mu się też ograniczanie się do tego samego repertuaru zmanierowanych form.

Rodzina Gehry’ego wywodzi się z Polski. Jego dziadkowie są pochowani na Cmentarzu żydowskim w Łodzi, a jego matka się tu urodziła.

Główne dzieła

• biurowiec Chiat/Day/Mojo w Venice w Kalifornii, 1975–1991 (z Coosje van Bruggenem i Claesem Oldenburgiem)
• dom własny w Santa Monica w Kalifornii, 1977–1979
• California Aerospace Museum w Santa Monica, 1982–1984
• Vitra Design Museum w Weil am Rhein, 1989
• American Center w Paryżu, 1991–1994
• Weisman Art Museum Uniwersytetu Minnesota
• Centrum Komunikacji i Technologii w Bad Oeynhausen, 1991–1995
• Muzeum Guggenheima w Bilbao, 1991–1997
• Tańczący dom w Pradze, 1995
• centrum mediów Neue Zollhof w Düsseldorfie, 1997–1999
• Experience Music Project and Science Fiction Museum and Hall of Fame w Seattle, 2000–2004
• wieżowiec Gehry-Tower w Hanowerze, 2000–2001
• budynek DZ BANK przy Pariser Platz w Berlinie, 2001
• MARTa-Museum w Herfordzie, 2001–2005
• wieżowiec 8 Spruce Street w Nowym Jorku (2006-2010)

Odznaczenia

• Prezydencki Medal Wolności – 2016
• National Medal of Arts – 1998

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna biura konstrukcyjnego Gehry’ego
• Nagroda Pritzkera – Frank Gehry
• Frank Gehry – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)