Franz Brand

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franz Brand
Data i miejsce urodzenia

29 września 1806
Sowa

Data i miejsce śmierci

1 września 1878
Nowa Ruda

Dziekan kłodzki, wikariusz arcybiskupi
Okres sprawowania

1869–1878

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Wielki Dekanat Kłodzki

Prezbiterat

1831

Franz Brand (ur. 29 września 1806 w Sowinie, zm. 1 czerwca 1878 w Nowej Rudzie) – niemiecki duchowny katolicki, wielki dziekan kłodzki i wikariusz arcybiskupi dla wiernych hrabstwa kłodzkiego od 1869 r.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo i wykształcenie[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Sowie, koło Nowej Rudy. Jego rodzicami byli młynarz Anton Brand i Rosalia z domu Spitzer. Uczęszczał do szkoły elementarnej w Sokolcu, a po jej ukończeniu w 1819 r. do gimnazjum w Kłodzku. W związku z dosyć daleką odległością do swojego domu rodzinnego zamieszkał w konwikcie[1]. Po ukończeniu tej szkoły udał się na studia teologiczne do Wrocławia, które ukończył w 1831 r. otrzymując święcenia kapłańskie w katedrze wrocławskiej św. Jana Chrzciciela.

Praca duszpasterska[edytuj | edytuj kod]

Następnie powrócił na ziemię kłodzką i podjął pracę duszpasterską, najpierw jako wikary w Ludwikowicach Kłodzkich, a potem w Nowej Rudzie. W 1848 r. został wyznaczony przez wielkiego dziekana kłodzkiego, ks. Antona Ludwiga, na stanowisko proboszcza noworudzkiego. Było to odpowiedzialne zadanie, ponieważ w tym czasie parafia noworudzka była największa na terenie dekanatu, a liczba jej wiernych stale rosła[2]. W 1849 r. został inspektorem szkolnym powiatu noworudzkiego.

Wybór na wielkiego dziekana[edytuj | edytuj kod]

Po śmierci ks. Ludwiga w 1869 r., praska kuria powołała go na urząd wielkiego dziekana kłodzkiego wikariusza arcybiskupiego dla wiernych hrabstwa kłodzkiego z prawem noszenia infuły i pektorału[3]. Na okres sprawowania przez niego tej funkcji przypadł trudny czas walki z Kościołem katolickim w NiemczechKulturkampf[4].

Prześladowania w okresie kulturkampfu[edytuj | edytuj kod]

W 1871 r. Reichstag uchwalił prawo pozwalające karać duchownych za niezgodne z prawem wypowiedzi publiczne („paragraf kazalnicy”). Rok później zakazano księżom katolickim sprawowania funkcji inspektorów szkolnych, co dotknęło także Branda. Władze państwowe wprowadziły też kontrolę nad obsadą stanowisk kościelnych i kształceniem księży. Nowa polityka władz utrudniała sprawowanie funkcji wielkiego dziekana przez Branda, który był prześladowany w tym okresie.

W 1874 r. został oskarżony o samowolne nominacje proboszczów, za co został ukarany grzywną 400 talarów, zapłacenia której odmówił. W związku z tym zlicytowano jego majątek osobisty. Dzięki wsparciu parafian i wiernych z całego dekanatu udało się go odkupić[5]. W 1875 r. ponownie stanął przed sądem za nominację nowego proboszcza radkowskiego po śmierci jego poprzednika[6].

Śmierć[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 1 czerwca 1876 r. w Nowej Rudzie i został pochowany na miejscowym cmentarzu komunalnym[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. F. Volkmer, Geschichte der Dechanaten und Fuersterbischoflische Vikare der Grafschaft Glatz, Habelscherdt 1894, s. 141.
  2. F. Volkmer, op. cit., s. 142.
  3. F. Volkmer, op. cit., s. 143.
  4. Historia Śląska, pod red. M. Czaplińskiego, Wrocław 2002, s. 321.
  5. A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006, s. 242.
  6. A. Herzig, M. Ruchniewicz, op. cit., s. 243.
  7. F. Volkmer, op. cit., s. 147.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • F. Volkmer, Geschichte der Dechanaten und Fuersterbischoflische Vikare der Grafschaft Glatz, Habelscherdt 1894.
  • A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006.