Franz Xaver Stöber
 Portret Franza Xavera Stoebera pędzla Karla Vogla na podstawie pracy Friedricha von Amerlinga, 1839 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
Franz Xaver Stöber (ur. 20 lutego 1795 w Wiedniu, zm. 11 kwietnia 1858 tamże) – austriacki grafik posługujący się akwafortą i miedziorytem.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze lekcje dawał mu ojciec Joseph Stöber (1768–1852) – pierwszy miedzioryt Stöber miał wykonać w wieku lat 13[1][2]. W latach 1810–17 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu u Huberta Maurera (1738–1818)[3][4].
Wcześnie zaczął pracować wraz z ojcem[3]. W 1815 roku zwrócił na siebie uwagę ryciną Der Mythos alter Dichter in bildlichen Darstellungen i od 1816 roku pracował dla czasopisma „Wiener Zeitschrift für Kunst, Literatur, Theater und Mode“, dla którego sporządzał ryciny przedstawiające modne ubiory według prac Philippa von Stubenraucha (1784–1848)[3]. Ponadto tworzył ryciny na potrzeby ilustracji wydawnictw książkowych, m.in. historii Austrii Josepha von Hormayra[1].
W 1829 roku otrzymał jako pierwszy w Austrii przywilej produkcji stalorytów[3], które w tym samym roku wprowadził na rynek wiedeński[4]. Wynalazł technikę druku kolorowego z rycin na płytkach miedzianych i stalowych[4]. Członek wiedeńskiej Akademia Sztuk Pięknych od 1835 roku[4]. W 1842 roku został nadwornym miedziorytnikiem, a w 1844 roku profesorem Akademii Sztuk Pięknych[4]. W 1848 roku został dyrektorem zakładu dla emerytowanych artystów[3][4].
Stöber kolekcjonował puszki ozdobione wygrawerowanymi portretami artystów[1][2]. Kolekcja Stöbera obejmowała 571 najrzadszych puszek, które sprzedano na aukcji w 1862 roku[4][3][1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Stöber wykonywał ryciny na bazie prac Johanna Endera (1793–1854), który był jego szwagrem[4], Matthäusa Lodera (1781–1828), Josefa Redla (1774–1836) i Karla Rußa (1779–1843)[3]. Uważany za głównego przedstawiciela grafiki wiedeńskiego Biedermeieru[3]. Do jego najważniejszych prac zalicza się[3]:
- Darstellungen der treffendsten humoristischen Scennen aus den Fahrten des Junkers Don Quixote von Manche, 1820 – cykl 31 rycin na podstawie prac francuskiego malarza Charles'a-Antoine'a Coypela
- Die Hauptgötter der Römer und Griechen, 1840
Stöber sporządził również ryciny do albumu o ówczesnych austriackich artystach na podstawie rysunków Josefa Danhausera (1805–1845)[1].
Ocenia się, że Stöber wykonał ponad 2500 rycin[1][2].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 1877 roku imieniem Stöbera nazwano jedną z wiedeńskich ulic – Stöbergasse[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f W. K.: Stöber, Franz. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 36. 1893, s. 274. [dostęp 2015-05-13]. (niem.).
- ↑ a b c Stöber, Franz. W: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. T. 39. Verlag L. C. Zamarski, 1879, s. 75–85. [dostęp 2015-05-13]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i Stöber, Franz Xav. (1795–1858), Kupferstecher. W: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950. T. 13. 2009, s. 282. [dostęp 2015-05-13]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Wien: Kremayr & Scheriau / Orac, 2004, s. 352. [dostęp 2015-05-13].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Franz Xaver Stöber – prace w bibliotece Polona