Fregaty pancerne typu Preussen
_b_715.jpg)
| |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia |
AG Vulcan Stettin |
| Zbudowane okręty |
3 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 6821 t |
| Długość |
96,5 m |
| Szerokość |
16,3 m |
| Zanurzenie |
7,1 m |
| Napęd |
maszyna parowa napędzająca śrubę napędową, żagle |
| Prędkość |
14 węzłów |
| Załoga |
500 |
| Uzbrojenie |
4 × 260 mm |
Fregaty pancerne typu Preussen – niemieckie fregaty pancerne, z których pierwsza weszła do służby w 1876 roku. Zbudowano trzy okręty tego typu, z czego jeden zatonął w wyniku kolizji na Morzu Północnym w 1878 roku. Najdłużej, do 1894 roku, w czynnej służbie pozostawał „Friedrich der Grosse”. Oba okręty do 1919 roku były następnie wykorzystywane jako jednostki pomocnicze, w tym jako składy węgla.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Wstępny projekt okrętów został opracowany w 1868 roku. W 1869 roku do projektu wprowadzono zmiany, polegające na przeniesieniu dział artylerii głównej z centralnej baterii do dwóch wież. Jako pierwszą rozpoczęto budowę „Grosser Kurfürst”[1].
Kadłub okrętu wykonano głównie z drewna wzmocnionego elementami wykonanymi z metalu. Wręgi i podłużnice wykonane z żelaza tworzyły główną strukturę kadłuba, do której mocowano elementy poszycia i opancerzenia wykonane z drewna tekowego i stali. Opancerzenie stalowe wieży w najgrubszym miejscu dochodziło do 254 mm. Zastosowano 12 przedziałów wodoszczelnych. Kadłub na 60 procentach swojej długości wyposażony był w dno podwójne[2]. Okręty były napędzane przez wyprodukowane w Niemczech maszyny parowe o mocy 5000 KM, do których pary dostarczały opalane węglem kotły. Maszyna parowa napędzała śrubę okrętową o średnicy 6,6 metra[2]. Jako pomocniczy zastosowano napęd żaglowy[1].
W latach 1889-1891 dwa ocalałe okręty poddano przebudowie, w wyniku której dodano nowe uzbrojenie. Zamontowano 10 dział 88 mm z zapasem 2500 pocisków i wyrzutnie torpedowe 350 mm z zapasem 13 torped[2]. Na „Preussen” wyrzutnie torpedowe znajdowały się w podwodnej części kadłuba, na „Friedrich der Grosse” w nawodnej.
Służba[edytuj | edytuj kod]
W 1877 roku „Preussen” został wysłany na Morze Śródziemne, gdzie dołączył do eskadry okrętów zabezpieczających niemieckie interesy w związku z wojną rosyjsko-turecką. W maju 1878 roku trzy okręty tego typu uczestniczyły w manewrach na Morzu Północnym, w ramach eskadry okrętów pancernych. 31 maja biorąca udział w manewrach fregata pancerna „König Wilhelm”, w rejonie kanału La Manche, staranowała i spowodowała zatonięcie fregaty „Grosser Kurfürst” i śmierć 269 członków jej załogi[3]. „Preussen” pozostawał w służbie do 1891 roku, „Friedrich der Grosse” do 1894 roku. Przez kolejne lata okręty były wykorzystywane do zadań pomocniczych m.in. jako jednostki mieszkalne i składy węgla dla mniejszych okrętów. W 1919 roku okręty sprzedano, a następnie złomowano.
Okręty[edytuj | edytuj kod]
| Nazwa | Stocznia | Rozpoczęcie budowy | Data wodowania | Wejście do służby | Los okrętu |
|---|---|---|---|---|---|
| Preussen | AG Vulcan Stettin | 1871 | 22.11.1873 | 04.07.1876 | Złomowany 1919 |
| Friedrich der Grosse | Kaiserliche Werft Kiel | 1869 | 20.09.1874 | 22.11.1877 | Złomowany 1920 |
| Grosser Kurfürst | Kaiserliche Werft Wilhelmshaven | 1868 | 17.09.1875 | 06.05.1878 | Zatonął 1878 |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Chesneau 1979 ↓, s. 244.
- ↑ a b c Gröner 1990 ↓, s. 5.
- ↑ Gröner 1990 ↓, s. 6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Erich Gröner: German Warships: 1815–1945. Annapolis: Naval Institute Press, 1990. ISBN 978-0-87021-790-6.
- Roger Chesneau: Conway's All the World's Fighting Ships, 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5.
- Lawrence Sondhaus: Naval Warfare, 1815-1914. London: Routledge, 2001. ISBN 978-0-415-21478-0.