Friedrich Wilhelm Wiktor Hohenzollern
 Ks. Friedrich Wilhelm z ks. Agatą w 1910 | |
| książę pruski | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci |
Marie Therese, Luise Henriette, Marianne, Elisabeth |
Friedrich Wilhelm Viktor Karl Ernst Alexander Heinrich Hohenzollern (ur. 12 lipca 1880 r. w Kamieńcu Ząbkowickim, zm. 9 marca 1925 r. w Weißer Hirsch) – książę pruski (Prinz von Preußen) z dynastii Hohenzollernów, prawnik, filozof, dyplomata, landrat ząbkowicki w latach 1912–1918.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rodzina i pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 1880 r. w pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim jako trzeci syn księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna młodszego (1837–1906), posiadacza wielu dóbr na terenie Dolnego Śląska i jego żony Marii z Saksonii na Altenburgu[1][2]. Ożenił się 8 czerwca 1910 r. z Agathą zu Hohenlohe-Schillingsfürst (1888–1960), córką posiadającego ogromne dobra, w tym kopalnie i huty na Górnym Śląsku, Wiktora II Amadeusza Hohenlohe-Schillingsfürst, księcia raciborskiego oraz hrabianki Marii von Breuner-Enckevoirth. Na jego ślub jako członka rodziny panującej z katoliczką musieli wyrazić zgodę cesarz Wilhelm II Hohenzollern oraz papież Pius X[1][3]. Nieporozumienie związane ze zgodą cesarza na ślub było powodem „kaczki dziennikarskiej”, bowiem część gazet ogłosiła, że chodzi o ślub kronprinza (następcy tronu niemieckiego), Friedricha Wilhelma, który nosił niemal identyczne nazwisko (Friedrich Wilhelm Victor August Ernst von Hohenzollern)[a][3]. Para książęca doczekała się czterech córek[2][3]:
- Marie Therese (1911–2005)
- Luise Henriette (1912–1973)
- Marianne (1913–1983)
- Elisabeth (1919–1961), po mężu Elisabeth Mees, została pochowana w grobie prababki, Marianny Orańskiej w Eltville am Rhein
Młodość i wykształcenie[edytuj | edytuj kod]
Swoją wczesną młodość spędzał w kamienieckim pałacu, w Berlinie, na dawnym zamku babki, Marianny Orańskiej w Reinhartshausen oraz w Brunszwiku, gdzie jego ojciec pełnił funkcję regenta. Kilka lat później studiował prawo na uniwersytecie w Bonn, gdzie uzyskał także stopień naukowy doktora filozofii. Poza tym interesował się literaturą i muzyką[2][3].
Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]
Po zawarciu związku małżeńskiego książę zamieszkał z żoną w kamienieckim pałacu oraz w Rudach Raciborskich. W 1911 r. został wybrany landratem powiatu ząbkowickiego, którym pozostawał do 1918 r., tj. do czasu upadku monarchii w Niemczech i wprowadzeniu ustroju republikańskiego. Wcześniej brał czynny udział w działaniach wojennych podczas I wojny światowej, za co otrzymał awans do stopnia generała majora. Jedna z ówczesnych niemieckich gazet określiła go w tym czasie mianem Dumnego Prusaka w każdym calu[potrzebny przypis]. Wiele czasu zajmowały mu podróże po Europie i świecie, czasami w zastępstwie cesarza Wilhelma II, wykonywał ważne misje dyplomatyczne. Przeczuwając upadek monarchii w Niemczech, pod koniec wojny podjął się dyskusji i wymiany poglądów z profesorami uniwersyteckimi na temat przebudowy dotychczasowego ustroju państwa, proponując wprowadzenie monarchii konstytucyjnej wzorowanej na modelu obowiązującym w Wielkiej Brytanii[2].
Po zakończeniu działań wojennych i zaprowadzeniu ustroju republikańskiego w Niemczech, Friedrich Wilhelm związał się z monarchistami, proponując przywrócenie w Niemczech cesarstwa w zaproponowanej przez siebie podczas wojny formie. Był zdecydowany przejąć funkcję regenta do czasu osiągnięcia pełnoletności przez następcę tronu. Zmarł w 1925 r. w Weißer Hirsch, dzielnicy uzdrowiskowo-rezydencyjnej pod Dreznem[3], w wieku 44 lat. Jego ciało zostało przewiezione do Kamieńca i uroczyście pochowane w parkowym mauzoleum[2].
Hobby[edytuj | edytuj kod]
Uczył się stolarki, oraz podobnie jak jego ojciec uwielbiał muzykę, głównie dzieła Jana Sebastiana Bacha. Grywał także na skrzypcach pod kierunkiem swojego nauczyciela J. Joachima.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wizyta u papieża związana była z różnicą wyznań nowożeńców: księżniczka była katoliczką, a Friedrich Wilhelm luteraninem. Przeszkadzało to w zawarciu ślubu, gdyż książę był członkiem dynastii panującej z ewentualnym prawem do tronu. Ostatecznie osiągnięto kompromis, w wyniku którego dzieci tej pary miały być wychowywane w religii obowiązującej w dynastii Hohenzollernów[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Henryk Grzybowski, hasło Książęta pruscy na Ziemi Kłodzkiej [w:] Popularna encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, t. II, s. 163–165, Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, Kłodzko-Nowa Ruda 2009. ISBN 978-83-88842-95-5
- ↑ a b c d e Marek Gaworski, Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim. Architektura i właściciele, Strzelce Opolskie 2009, s. 106
- ↑ a b c d e f Henryk Grzybowski, Książęce „ślady” w nazwach polanickich zdrojów [w:] Polanica Zdrój wczoraj i dziś, tom I, s. 409–410; red. Henryk Grzybowski, Georg Wenzel, Nowa Ruda–Polanica Zdrój 2006. ISBN 978-83-88842-95-5
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Grzybowski, hasło Książęta pruscy na Ziemi Kłodzkiej [w:] Popularna encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, t. II (K–M), s. 163–165, Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, Kłodzko-Nowa Ruda 2009. ISBN 978-83-60478-08-0
- Henryk Grzybowski, Książęce „ślady” w nazwach polanickich zdrojów [w:] Polanica Zdrój wczoraj i dziś, tom I, s. 407–412; red. Henryk Grzybowski, Georg Wenzel, Nowa Ruda-Polanica Zdrój 2006. ISBN 978-83-88842-95-5
- Marek Gaworski, Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim. Architektura i właściciele, Strzelce Opolskie 2009.