49°15′34″N 20°04′36″E/49,259444 20,076667Gęsia Szyja
| ||
 Widok z Głodówki | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Pasmo | Tatry, Karpaty | |
| Wysokość | 1489 m n.p.m. | |
Położenie na mapie Tatr   Gęsia Szyja | ||
| 49°15′34″N 20°04′36″E/49,259444 20,076667
| ||
Gęsia Szyja (1489 m) – szczyt w reglowej części Tatr Wysokich. Jest najwyższy w grupie masywu o tej samej nazwie. Grupę Gęsiej Szyi od masywu Koszystej oddziela Rówień Waksmundzka. Dawniej nazwa Gęsia Szyja dotyczyła tylko wąskiego i wygiętego upłazu na wschodnim grzbiecie, od strony Rusinowej Polany. Jego kształt przypominał góralom gęsią szyję. Później nazwę tę zastosowano do całego masywu[1].
Spis treści
Topografia[edytuj | edytuj kod]
Od wierzchołka Gęsiej Szyi odchodzą trzy ramiona[2]:
- ramię wschodnie, niżej skręcające w kierunku północno-wschodnim. Schodzi trawiastymi tarasami w kierunku Rusinowej Polany. Na jego przedłużeniu, już poza Rusinową Polaną, znajduje się Goły Wierch (1206 m) zaliczany jeszcze do Tatr. Biegnący od niego na południe grzbiet to już Pogórze Bukowińskie[1],
- północno-wschodnia grzęda o nazwie Złoty Wierch, oddzielająca Dolinę Złotą od równoległej, bezimiennej dolinki,
- północna grzęda opadająca w widły Filipczańskiego Potoku i Złotego Potoku. Jej dolna część to Wiktorówki. Powyżej Wiktorówek w kierunku północno-wschodnim odgałęzia się grzęda Wojskowy Zrąb oddzielająca dolinki dwóch dopływów Złotego Potoku,
- południowo-wschodni grzbiet, który poprzez Przysłop Waksmundzki łączy Gęsią Szyję z Ostrym Wierchem Waksmundzkim i Kopami Sołtysimi.
Gęsia Szyja znajduje się pomiędzy dwiema dużymi dolinami walnymi: Doliną Suchej Wody (od zachodu) oraz Doliną Białki (od wschodu) i jej odnogami: Doliną Waksmundzką (od południa), doliną Filipką (od północnego zachodu), a od północy z jej odnogą – Doliną Złotą[2].
Opis szczytu[edytuj | edytuj kod]
Wierzchołkowa część grzbietu Gęsiej Szyi zbudowana jest z dolomitowych skałek wypiętrzonych na ok. 15 m (tzw. Waksmundzkie Skałki). Już z Rusinowej Polany, a także z drogi na szczyt i samego wierzchołka, można podziwiać szeroką panoramę Tatr od Tatr Bielskich przez Tatry Wysokie do Tatr Zachodnich. Z polany widoczne są Tatry Bielskie i Wysokie do Mięguszowieckich Szczytów. Panorama była propagowana przez Tytusa Chałubińskiego jako „widok na 100 szczytów i przełęczy” już w 1878 r.[3]
Jako pierwsi zimą na Gęsią Szyję weszli Józef Borkowski i Mariusz Zaruski na nartach 4 kwietnia 1907 r.[4];
Bogata flora roślin wapieniolubnych. W 2007 r. znaleziono tutaj jedno z nielicznych w Polsce stanowisk tojadu mocnego morawskiego[5].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Wierchporoniec – Dolina Gąsienicowa. Ze szczytu schodzi na Przysłop Waksmundzki, za którym na Równi Waksmundzkiej krzyżuje się ze szlakiem z Toporowej Cyrhli do Wodogrzmotów Mickiewicza. W dolinie Pańszczycy odchodzi od niego łącznikowy szlak w kierunku przełęczy Krzyżne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Tatry Wysokie i Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
- ↑ Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951, s. 16.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
