Głód w Rosji 1891-1892
Głód w Rosji 1891–1892 – klęska głodu mająca miejsce na terenie Imperium Rosyjskiego na początku lat 90. XIX wieku. Objęła głównie nadwołżańskie tereny południowej Rosji między Morzem Czarnym a Uralem[1].
Wskutek wczesnej i mroźnej zimy pod koniec 1890 oraz mającego miejsce od kwietnia 1891 suchego lata (w Carycynie deszcz nie spadał przez 96 dni z rzędu, w Orenburgu przez ponad 100 dni), zbiory okazały się być katastrofalne. Chłopi próbowali ratować się mchem i korą drzew lub emigrowali w poszukiwaniu pożywienia. Sytuację pogarszały niewydolność carskiej biurokracji, a także zwlekanie przez kilkanaście tygodni z ustanowieniem zakazu eksportu zboża w Rosji[1]. Ostatecznie rząd carski wydał 17 listopada 1891 roku rozkaz wzywający społeczeństwo do tworzenia ochotniczych organizacji dla niesienia pomocy ofiarom głodu. Z jednej strony przyczyniło się do masowego organizowania pomocy humanitarnej w skali całego kraju, z drugiej otworzyło drogę do pierwszej otwartej dyskusji społecznej nad niewydolnością funkcjonującego w Rosji systemu carskiej autokracji[2].
W efekcie zarówno klęski głodu, jak i będącymi jej następstwem epidemii cholery i tyfusu, do końca 1892 roku zginęło nawet pół miliona ludzi[1]. Przebudzenie polityczne i społeczne w Rosji, jakie miało miejsce w efekcie klęski z lat 1891–1892, uznawane jest za preludium do rewolucji 1905[3][4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Figes 2009 ↓, s. 181-182.
- ↑ Figes 2009 ↓, s. 183-184.
- ↑ Figes 2009 ↓, s. 186.
- ↑ Osterhammel 2013 ↓, s. 265.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Orlando Figes, Tragedia Narodu. Rewolucja rosyjska 1891-1924, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2009, ISBN 978-83-245-8764-3.
- Jurgen Osterhammel, Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2013, ISBN 978-83-7177-977-0.