Głożyna pospolita

	Głożyna pospolita
	Głożyna pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	szakłakowate
Rodzaj	głożyna
Gatunek	głożyna pospolita
	Nazwa systematyczna
	Ziziphus jujuba Mill.; Gard. dict. ed. 8: Ziziphus no. 1. 1768, nom. cons. prop.
Synonimy
	Ziziphus sativa Gaertn.; Ziziphus spinosa (Bunge) Hu ex F. H. Chen; Ziziphus zizyphus (L.) H. Karst.; Ziziphus vulgaris Lam.;
	Ziziphus sativa Gaertn.; Ziziphus spinosa (Bunge) Hu ex F. H. Chen; Ziziphus zizyphus (L.) H. Karst.; Ziziphus vulgaris Lam.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Głożyna pospolita, jujuba pospolita (Ziziphus jujuba) – gatunek krzewu lub niewysokiego drzewa z rodziny szakłakowatych. Występuje w Europie południowej, Indiach, Himalajach, Chinach.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Dorasta do 8 m wysokości.
Liście: Jajowate, piłkowane, opadające na zimę. Mają u nasady dwa ciernie będące przekształconymi przylistkami.
Kwiaty: Drobne, zielonkawe, zebrane w baldachokształtne kwiatostany.
Owoce: Czerwonawe o kształcie kulistym lub podłużnym i długości ok. 25 mm. Dojrzewają późną jesienią i zimą, na drzewie już bezlistnym. Mają smak podobny do jabłek.

Znana i ceniona w Chinach przed III w. p.n.e., owoce używane także w celach rytualnych^[5]. Owoce odnaleziono w pochodzącym z II w. p.n.e. grobowcu z Mawangdui^[6]. Za czasów dynastii Tang w północnych Chinach hodowano kilka odmian głożyny (w tym kwaśną), a szczególnie aromatyczne owoce importowano z Turkiestanu^[7]. Z owoców wyrabiano wino^[8], przechowywano je w solance i marynowano^[9]. Pastę z owoców wykorzystuje się do jako nadzienie do zongzi, przyrządzanych z okazji Święta Smoczych Łodzi^[10]. Czerwone (kolor szczęśliwy) owoce są obowiązkowym dodatkiem do kleiku laba jadanego pod koniec roku księżycowego, ze względu na symbolikę nazwy (zao – „głożyna” brzmi podobnie jako zao – „wcześnie” [otrzymać bogate plony])^[11]. Uważa się także, że mają działanie wzmacniające dla osób o delikatnym i wrażliwym zdrowiu^[12].
Roślina uprawiana jest w Japonii (po japońsku natsume) dla owoców jadanych na surowo (tzw. daktyle chińskie). Owoce są spożywane także po ugotowaniu, suszeniu lub w marynacie. Może być uprawiana w strefach 7-10.
Jest to roślina lecznicza, przy czym surowcem są owoce.

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
↑ Ziziphus jujuba Mill. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-07-06].
↑ Ziziphus jujuba, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Liu 2004 ↓, s. 13.
↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 56.
↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 95.
↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 121.
↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 134.
↑ Liu 2004 ↓, s. 52.
↑ Liu 2004 ↓, s. 54.
↑ Liu 2004 ↓, s. 113.

GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Chang Kwang-chih, E. N. Anderson: Food in Chinese culture: anthropological and historical perspective. New Haven: Yale University Press, 1977. ISBN 0-300-01938-6.
Liu Junru: Chinese foods. [Beijing, ]: China Intercontinental Press, 2004. ISBN 7-5085-0613-8.
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.