Głożyna pospolita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Głożyna pospolita
Ilustracja
Systematyka[1]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Klad rośliny naczyniowe
Klad rośliny nasienne
Klasa okrytonasienne
Klad klad różowych
Rząd różowce
Rodzina szakłakowate
Rodzaj głożyna
Gatunek głożyna pospolita
Nazwa systematyczna
Ziziphus jujuba Mill.
Gard. dict. ed. 8: Ziziphus no. 1. 1768, nom. cons. prop.
Synonimy

Ziziphus sativa Gaertn., Ziziphus spinosa (Bunge) Hu ex F. H. Chen, Ziziphus zizyphus (L.) H. Karst., Ziziphus vulgaris Lam.[2]
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Głożyna pospolita, jujuba pospolita (Ziziphus jujuba) – gatunek krzewu lub niewysokiego drzewa z rodziny szakłakowatych. Występuje w Europie południowej, Indiach, Himalajach, Chinach.

Morfologia[edytuj]

Dorasta do 8 m wysokości. Liście jajowate, piłkowane, opadające na zimę. Mają u nasady dwa ciernie będące przekształconymi przylistkami. Kwiaty drobne, zielonkawe, zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Owoce czerwonawe o kształcie kulistym lub podłużnym i długości ok. 25 mm. Dojrzewają późną jesienią i zimą, na drzewie już bezlistnym. Mają smak podobny do jabłek.

Zastosowanie[edytuj]

  • Znana i ceniona w Chinach przed III w.p.n.e., owoce używane także w celach rytualnych[3]. Owoce odnaleziono w pochodzącym z II w.p.n.e. grobowcu z Mawangdui[4]. Za czasów dynastii Tang w północnych Chinach hodowano kilka odmian głożyny (w tym kwaśną), a szczególnie aromatyczne owoce importowano z Turkiestanu[5]. Z owoców wyrabiano wino[6], przechowywano je w solance i marynowano[7]. Pastę z owoców wykorzystuje się do jako nadzienie do zongzi, przyrządzanych z okazji Święta Smoczych Łodzi[8]. Czerwone (kolor szczęśliwy) owoce są obowiązkowym dodatkiem do kleiku laba jadanego pod koniec roku księżycowego, ze względu na symbolikę nazwy (zao - "głożyna" brzmi podobnie jako zao - "wcześnie" [otrzymać bogate plony])[9]. Uważa się także, że mają działanie wzmacniające dla osób o delikatnym i wrażliwym zdrowiu[10].
  • Roślina uprawiana jest w Japonii (język japoński natsume) dla owoców jadanych na surowo (tzw. daktyle chińskie). Owoce są spożywane także po ugotowaniu, suszeniu lub w marynacie. Może być uprawiana w strefach klimatycznych 7-10.
  • Jest to roślina lecznicza, przy czym surowcem są owoce.
Owoce Jujuba.jpg

Przypisy

  1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-23].
  2. ↑ Ziziphus jujuba Mill. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-07-06].
  3. ↑ Liu 2004 ↓, s. 13.
  4. ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 56.
  5. ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 95.
  6. ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 121.
  7. ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 134.
  8. ↑ Liu 2004 ↓, s. 52.
  9. ↑ Liu 2004 ↓, s. 54.
  10. ↑ Liu 2004 ↓, s. 113.

Bibliografia[edytuj]

  1. Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  2. Chang Kwang-chih, E. N. Anderson: Food in Chinese culture: anthropological and historical perspective. New Haven: Yale University Press, 1977. ISBN 0-300-01938-6.
  3. Liu Junru: Chinese foods. [Beijing, ]: China Intercontinental Press, 2004. ISBN 7-5085-0613-8.
  4. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Głożyna_pospolita&oldid=48131216”