Głożyna pospolita
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | różowe | |
| Rząd | różowce | |
| Rodzina | szakłakowate | |
| Rodzaj | głożyna | |
| Gatunek | głożyna pospolita | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Ziziphus jujuba Mill. Gard. dict. ed. 8: Ziziphus no. 1. 1768, nom. cons. prop. | ||
| Synonimy | ||
|
Ziziphus sativa Gaertn., Ziziphus spinosa (Bunge) Hu ex F. H. Chen, Ziziphus zizyphus (L.) H. Karst., Ziziphus vulgaris Lam.[2] | ||
Głożyna pospolita, jujuba pospolita (Ziziphus jujuba) – gatunek krzewu lub niewysokiego drzewa z rodziny szakłakowatych. Występuje w Europie południowej, Indiach, Himalajach, Chinach.
Spis treści
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Dorasta do 8 m wysokości. Liście jajowate, piłkowane, opadające na zimę. Mają u nasady dwa ciernie będące przekształconymi przylistkami. Kwiaty drobne, zielonkawe, zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Owoce czerwonawe o kształcie kulistym lub podłużnym i długości ok. 25 mm. Dojrzewają późną jesienią i zimą, na drzewie już bezlistnym. Mają smak podobny do jabłek.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Znana i ceniona w Chinach przed III w. p.n.e., owoce używane także w celach rytualnych[3]. Owoce odnaleziono w pochodzącym z II w. p.n.e. grobowcu z Mawangdui[4]. Za czasów dynastii Tang w północnych Chinach hodowano kilka odmian głożyny (w tym kwaśną), a szczególnie aromatyczne owoce importowano z Turkiestanu[5]. Z owoców wyrabiano wino[6], przechowywano je w solance i marynowano[7]. Pastę z owoców wykorzystuje się do jako nadzienie do zongzi, przyrządzanych z okazji Święta Smoczych Łodzi[8]. Czerwone (kolor szczęśliwy) owoce są obowiązkowym dodatkiem do kleiku laba jadanego pod koniec roku księżycowego, ze względu na symbolikę nazwy (zao - "głożyna" brzmi podobnie jako zao - "wcześnie" [otrzymać bogate plony])[9]. Uważa się także, że mają działanie wzmacniające dla osób o delikatnym i wrażliwym zdrowiu[10].
- Roślina uprawiana jest w Japonii (po japońsku natsume) dla owoców jadanych na surowo (tzw. daktyle chińskie). Owoce są spożywane także po ugotowaniu, suszeniu lub w marynacie. Może być uprawiana w strefach klimatycznych 7-10.
- Jest to roślina lecznicza, przy czym surowcem są owoce.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-23].
- ↑ Ziziphus jujuba Mill. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-07-06].
- ↑ Liu 2004 ↓, s. 13.
- ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 56.
- ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 95.
- ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 121.
- ↑ Chang i Anderson 1977 ↓, s. 134.
- ↑ Liu 2004 ↓, s. 52.
- ↑ Liu 2004 ↓, s. 54.
- ↑ Liu 2004 ↓, s. 113.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
- Chang Kwang-chih, E. N. Anderson: Food in Chinese culture: anthropological and historical perspective. New Haven: Yale University Press, 1977. ISBN 0-300-01938-6.
- Liu Junru: Chinese foods. [Beijing, ]: China Intercontinental Press, 2004. ISBN 7-5085-0613-8.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
