Głowica maczugi Mesilima
Głowica maczugi Mesilima – głowica kamiennej maczugi z inskrypcją Mesilima (ok. 2550 p.n.e.), króla sumeryjskiego miasta Kisz. Zabytek odnaleziony został pod koniec XIX w. w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych w Tall Luh (Tello), stanowisku kryjącym pozostałości sumeryjskiego miasta Girsu. Obecnie znajduje się w muzeum w Luwrze.
Odnalezienie i późniejsze losy[edytuj | edytuj kod]
Zabytek odnalazł w 1881 roku francuski archeolog Ernest de Sarzec prowadzący wykopaliska w Tall Luh (Tello), miejscu kryjącym pozostałości sumeryjskiego miasta Girsu[1]. Po odnalezieniu zabytek trafił do muzeum w Luwrze (nr inwent. AO 2349); tam też znajduje się obecnie (skrzydło Richelieu, sala 1a)[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wykonana z wapienia głowica ma wysokość 19 cm i średnicę 16 cm[1]. Jej górną powierzchnię zdobi wizerunek mitycznego ptaka Anzu, przedstawionego tu pod postacią orła z lwią głową i rozpostartymi skrzydłami[1]. Ptak Anzu był symbolem Ningirsu, boga opiekuńczego miasta Girsu, a jego wizerunek znaleźć można na wielu innych zabytkach pochodzących z tego sumeryjskiego miasta (np. na srebrnej wazie Enmeteny czy na płytce wotywnej Dudu)[1]. Przedstawiony na głowicy ptak Anzu trzyma w swych szponach sześć lwów, których wizerunki zdobią boki zabytku[1]. Każdy z lwów, o głowie przedstawionej przodem i ciele przedstawionym z profilu, trzyma w swych łapach zadnią część lwa znajdującego się przed nim[1]. Umieszczonym na głowicy wizerunkom ptaka Anzu i sześciu lwów towarzyszy sumeryjska inskrypcja w piśmie klinowym[2]. Wynika z niej, iż głowica ta miała być darem wotywnym Mesilima, króla Kisz, dla świątyni boga Ningirsu w mieście Girsu:
Mesilim, król (sum. lugal) Kisz, budowniczy świątyni Ningirsu, dla Ningirsu (tą maczugę) umieścił(?). Lugalsza’engur (jest) władcą (sum. énsi) Lagasz[2].
Fakt że Mesilim, sprawujący ok. 2550 r. p.n.e. władzę nad potężnym miastem Kisz w północnym Sumerze, mógł złożyć dar w świątyni znajdującej się w mieście Girsu, kontrolowanym przez Lugalsza’engura, władcę miasta-państwa Lagasz, zdaje się wskazywać, iż ten ostatni musiał być w jakimś stopniu od Mesilima uzależniony[1]. Potwierdza to jedna z inskrypcji Enmeteny, jednego z późniejszych władców Lagasz, która wspomina o tym, że pozostający w sporze granicznym władcy Lagasz i Ummy zwrócili się kiedyś właśnie do Mesilima z prośbą o to, by rozsądził on ich spór i wyznaczył nową granicę pomiędzy obu miastami[1].