Głuptak białobrzuchy

Głuptak białobrzuchy
	Sula leucogaster
	(Boddaert, 1783)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	głuptakowe
Podrząd	głuptakowce
Rodzina	głuptaki
Rodzaj	Sula
Gatunek	głuptak białobrzuchy
Synonimy
	Pelecanus Leucogaster Boddaert, 1783;
	Pelecanus Leucogaster Boddaert, 1783;
Podgatunki
	S. l. leucogaster (Boddaert, 1783); S. l. brewsteri Goss, 1888; S. l. etesiaca Thayer & Bangs, 1905; S. l. plotus (J.R. Forster, 1844);
	S. l. leucogaster (Boddaert, 1783); S. l. brewsteri Goss, 1888; S. l. etesiaca Thayer & Bangs, 1905; S. l. plotus (J.R. Forster, 1844);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Głuptak białobrzuchy^[4] (Sula leucogaster) – gatunek dużego ptaka morskiego z rodziny głuptaków (Sulidae).

Systematyka: Gatunek ten opisywali Buffon, Brisson i Linneusz, ale nazwę zgodną z zasadami nazewnictwa binominalnego (Pelecanus Leucogaster) nadał mu dopiero Pieter Boddaert w 1783 roku^[5]. Obecnie gatunek zaliczany jest do rodzaju Sula^[2]^[4]^[6]. Wyróżnia się cztery podgatunki^[2]^[6].

Głuptak białobrzuchy w locie

Morfologia: Długość ciała 64–74 cm, rozpiętość skrzydeł 132–150 cm; masa ciała 724–1550 g^[2]. Z wyjątkiem białych piersi i brzucha oraz białawych pokryw podskrzydłowych ubarwiony jest na kolor czekoladowobrązowy. Oczy srebrzyste lub żółtawe.

Występowanie: Zamieszkuje tropikalne i subtropikalne wyspy, wybrzeża i wody oceanów Atlantyckiego, Indyjskiego i Spokojnego.

Jaja z kolekcji muzealnej

Rozmnażanie: Lęgi w zależności od miejsca występowania odbywa przez cały rok, sezonowo lub oportunistycznie^[3]. Gniazduje w koloniach, choć są one zwykle mniej liczne niż te u innych przedstawicieli rodzaju Sula^[3].
Pożywienie: Żeruje zwykle na wodach przybrzeżnych. Jego dieta składa się głównie z latających ryb i kałamarnic, ale także z półdziobcowatych, ryb z rodzaju Mugil czy sardeli (Engraulis)^[3].

Wyróżniono cztery podgatunki S. leucogaster^[2]^[6]^[7]:

S. leucogaster leucogaster (Boddaert, 1783) – głuptak białobrzuchy – wyspy w południowej części Zatoki Meksykańskiej, Karaiby, tropikalne rejony Oceanu Atlantyckiego
S. leucogaster brewsteri Goss, 1888 – głuptak siwogłowy – wybrzeża zachodnich USA i zachodniego Meksyku
S. leucogaster etesiaca Thayer & Bangs, 1905 – wilgotne rejony Ameryki Centralnej od strony Pacyfiku i północno-zachodniej Ameryki Południowej (na południe po południową Kolumbię)
S. leucogaster plotus (J.R. Forster, 1844) – Morze Czerwone i tropikalny Ocean Indyjski (głównie część zachodnia) na wschód po północną Australię i środkowy Pacyfik

Status: W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN głuptak białobrzuchy jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji szacowano w 1992 roku na ponad 200 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Sula leucogaster, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Carboneras, C., Christie, D.A., Jutglar, F., Garcia, E.F.J. & Kirwan, G.M.: Brown Booby (Sula leucogaster). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Sula leucogaster, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Sulidae Reichenbach, 1849 (1836) - głuptaki - Gannets and Boobies (Wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-22].
↑ P.P. Boddaert P.P., Table des planches enluminéez d'histoire naturelle de M. D'Aubenton. Avec les denominations de M.M. de Buffon, Brisson, Edwards, Linnaeus et Latham, Utrecht 1783, s. 57 (łac.).
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-22]. (ang.).
↑ Głuptak białobrzuchy (Sula leucogaster). Avibase. [dostęp 2022-11-22].

Jerzy Lewczuk (tłumaczenie): Wybrzeża morskie. Warszawa: Delta, Świat Książki, 1997, seria: Encyklopedia Dzikich Zwierząt. ISBN 83-7129-616-9.

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).