Przejdź do zawartości

Gabriel V (patriarcha Serbii)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gabriel
Gavrilo Dožić
Гaврилo Дoжић
Patriarcha Serbii
Ilustracja
Kraj działania

Jugosławia

Data i miejsce urodzenia

17 maja 1881
Vrujci

Data i miejsce śmierci

7 maja 1950
Belgrad

Miejsce pochówku

Cerkiew katedralna świętego Michała Archanioła w Belgradzie

Patriarcha Serbii
Okres sprawowania

1938–1950

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Serbski Kościół Prawosławny

Chirotonia biskupia

4 grudnia 1911

Wybór patriarchy

21 lutego 1938

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

4 grudnia 1911

Miejscowość

Belgrad

Miejsce

Sobór św. Michała Archanioła

Konsekrator

Dymitr (Pavlović)

Gabriel V, imię świeckie Gavrilo Dožić, Гaврилo Дoжић (ur. 17 maja 1881 we Vrujci, zm. 7 maja 1950 w Belgradzie) – serbski duchowny prawosławny, patriarcha Serbskiego Kościoła Prawosławnego w latach 1938–1950.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu szkoły w rodzinnej miejscowości kontynuował naukę w Belgradzie. W 1909 ukończył studia teologiczne na uniwersytecie ateńskim, tam też obronił pracę doktorską z teologii prawosławnej. 1 grudnia 1911 został wybrany nowym metropolitą eparchii raszko-prizreńskiej (chirotonia w dniu 4 grudnia 1911), awansowanej wkrótce potem do rangi archidiecezji.

W latach 1915–1918 był internowany przez władze austro-węgierskie w Ceglédzie. W listopadzie 1918 należał do grupy inicjatorów zjednoczenia Cerkwi czarnogórskiej i serbskiej.

W latach 1920–1938 sprawował urząd metropolity Czarnogóry i Przymorza. 21 lutego 1938 został wybrany 51. patriarchą Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Udało mu się zakończyć konflikt pomiędzy rządem Jugosławii a Serbskim Kościołem Prawosławnym, dotyczącym konkordatu ze Stolicą Apostolską, zdejmując z premiera Stojadinovicia klątwę nałożoną przez patriarchę Barnabę. W marcu 1941 należał do zwolenników przewrotu antyrządowego, skierowanego przeciwko układowi o przystąpieniu Jugosławii do Osi.

6 kwietnia 1941, po niemieckich bombardowaniach Belgradu opuścił stolicę i schronił się w klasztorze Rakovica, a następnie w klasztorze Ostrog, skąd został przewieziony przez Niemców do Belgradu i umieszczony w areszcie domowym. W 1944 trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, ale już w grudniu 1944 został zwolniony i internowany w Wiedniu[1]. Powrócił do kraju w listopadzie 1946. Był co prawda przeciwnikiem komunizmu, nie zgadzał się na wyodrębnienie Kościoła macedońskiego, ale do końca życia nie wystąpił oficjalnie przeciwko nowym władzom[2].

Pochowany w soborze św. Michała Archanioła w Belgradzie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Philip Cohen, David Riesman, Serbia's secret war: propaganda and the deceit of history, Texas A&M University Press, 1996, s.59
  2. John Cox, The history of Serbia, Greenwood Publishing Group 2002, s.116

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Yugoslavism: histories of a failed idea, 1918–1992, Dejan Djokić, London: Hurst, 2003, ISBN 1-85065-663-0, OCLC 51093251.
  • Transformation des Rechts in Ost und West: Festschrift für Prof. Dr. Herwig Roggemann zum 70. Geburtstag, Herwig Roggemann, Dirk Fischer, Berlin: BWV Verlag, 2006, s. 687, ISBN 3-8305-1197-3, OCLC 76824980.