Gabrius appendiculatus
| Gabrius appendiculatus | |||
| Sharp, 1910 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Gabrius appendiculatus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Gabrius appendiculatus – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten został opisany w 1910 roku przez Davida Sharpa. Jako lokalizację typową wskazano „Anglię i Szkocję”[1][2]. Wcześniej, w 1909 roku Edmund Reitter opisał ten sam takson jako aberrację Philonthus nigritulus a. subnigritulus. Epitet subnigritulus stanowił jednak nomen nudum do czasu wymienienia go w 1956 roku przez Aleša Smetanę w kombinacji Gabrius subnigritulus jako starszy synonim gatunku Gabrius appendiculatus – stąd zgodnie z zasadami Międzynarodowego kodeksu nomenklatury zoologicznej autorstwo epitetu przypisuje się Smetanie[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 3,8 do 4,2 mm. Ubarwienie ma czarne z ciemnobrunatnymi podstawami czułków, głaszczkami i odnóżami z wyjątkiem zaczernionych goleni. Głowa jest smukła, niewiele dłuższa niż szersza. Czoło zaopatrzone jest w poprzeczny szereg czterech punktów, z których dwa środkowe wysunięte są ku przodowi w sposób niewyraźny. Skronie są 1,8 raza dłuższe od oczu i zwykle mają kształt zaokrąglony, rzadziej będąc lekko zwężonymi, Przedostatni człon czułków ma szerokość nie większą od długości. Przedplecze nie jest wyraźnie ku przodowi zwężone i ma rzędy grzbietowe zawierające sześć punktów. Pokrywy mają krawędź nasadową niewiele szerszą od przedplecza, a krawędzie boczne nie krótsze od niego[3]. Tergity odwłoka drugi i trzeci mają niepunktowane pola pomiędzy liniami nasadowymi. U samca ósmy sternit odwłoka ma krawędź tylną szeroko wyciętą. U samicy dziesiąty tergit ma spiczasty wierzchołek[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten rozsiedlony jest od nizin po wysokie góry, gdzie dociera do piętra alpejskiego[5]. Preferuje stanowiska wilgotne. Zasiedla torfowiska wysokie, mokradła, olsy, świerczyny, wilgotne polany leśne i łąki górskie, pobrzeża jezior, bajorek, rzek, strumieni, potoków i topniejących pól śnieżnych. Bytuje tam pod kamieniami, wśród mchów, w ściółce, pod napływkami i gnijącymi szczątkami roślinnymi[5][3][6]. Owady dorosłe na zimowiska wybierać mogą siedliska suchsze, np. ściółkę borów sosnowych[3].
Gatunek o zasięgu pierwotnie palearktycznym[6], eurosyberyjskim[5], a współcześnie holarktyczny[6]. W Europie znany jest m.in. z Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Chorwacji, Grecji i europejskiej części Rosji[2]. W Azji zamieszkuje Syberię[5][3]. W nearktycznej Ameryce Północnej stwierdzono jego występowanie w kanadyjskich: Kolumbii Brytyjskiej, Ontario, Quebecu, Nowej Fundlandii i Labradorze oraz Nowym Brunszwiku[4][6].
W Polsce gatunek ten podawany jest z nielicznych stanowisk rozproszonych w różnych częściach kraju[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ David Sharp. Diagnoses of some new species of Gabrius. „Entomologist's Monthly Magazine”. 46, s. 129-131, 1910.
- ↑ a b c Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 2). Staphylininae: Diochini, Maorothiini, Othiini, Platyprosopini, Staphylinini (Amblyopinina, Anisolinina, Hyptiomina, Philonthina). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 2441–3020, 2001.
- ↑ a b c d Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.
- ↑ a b Adam J. Brunke, Stephen A. Marshall. Contributions to the faunistics and bionomics of Staphylinidae (Coleoptera) in northeastern North America: discoveries made through study of the University of Guelph Insect Collection, Ontario, Canada. „ZooKeys”. 75, s. 29-68, 2011. DOI: 10.3897/zookeys.75.767.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.
- ↑ a b c d Reginald P. Webster, Aleš Smetana, Jon D. Sweeney, Ian DeMerchant. New Staphylinidae (Coleoptera) records with new collection data from New Brunswick and an addition to the fauna of Quebec: Staphylininae. „ZooKeys”. 186, s. 293-348, 2012. DOI: 10.3897/zookeys.186.2469.