Przejdź do zawartości

Gamma Arietis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mesarthim
γ2,1 Arietis
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Baran

Rektascensja

01h 53m 31,815s[1]

Deklinacja

+19° 17′ 37,88″[1]

Paralaksa (π)

0,01988 ± 0,00096[1]

Odległość

164,1 ± 8,3 ly
50,3 ± 2,6 pc

Wielkość obserwowana

3,88m[1]

Ruch własny (RA)

79,20 ± 1,31 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−97,63 ± 0,72 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−0,60 ± 1,78 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

zmienna typu Alfa² Canum Venaticorum

Typ widmowy

kA0hA3(IV)SiSr+B9.5IV[1]

Masa

2,8 / 2,5 M[2]

Wielkość absolutna

0,37m[3]

Jasność

56 / 43–52 L[2]

Okres obrotu

1,609 doby[2]

Temperatura

9200–9800 K / 11 000[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 5 Arietis A/B
2MASS: J01533181+1917381 / J01533181+1917456
Bonner Durchmusterung: BD +18°243 A/B
Boss General Catalogue: GC 2291 / GC 2290
Katalog Henry’ego Drapera: HD 11503 / HD 11502
Katalog jasnych gwiazd: HR 546 / HR 545
SAO Star Catalog: SAO 92681 / SAO 92680
Sharatan, Al Sharatain, CCDM 01546+2048, GCTP 394.00

Gamma Arietis (Mesarthim, γ Ari) – czwarta co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Barana (wielkość gwiazdowa: 3,88m), odległa od Słońca o około 164 lat świetlnych.

Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Mesarthim, która pierwotnie wywodziła się z tego samego arabskiego rdzenia co Sheratan (Beta Arietis), została jednak zdeformowana w przekładzie i utraciła swoje pierwotne znaczenie[2]. Przypisywano jej także źródłosłów hebrajski[4]. Ze względu na położenie historycznie najbliższe punktu równonocy wiosennej spośród gwiazd Barana, nazywano go także „pierwszą gwiazdą Barana” (precesja osi ziemskiej systematycznie przemieszcza ten punkt)[2][4]. Grupa robocza Międzynarodowej Unii Astronomicznej do spraw uporządkowania nazewnictwa gwiazd zatwierdziła użycie nazwy Mesarthim dla określenia tej gwiazdy[5].

Właściwości fizyczne

[edytuj | edytuj kod]

Jest to gwiazda podwójna, w skład której wchodzą składniki Gamma¹ Arietis (γ Ari B, 4,70m[6]) i Gamma² Arietis (γ Ari A, 4,52m[7]). Podwójność gwiazdy została rozpoznana jeszcze w 1664 roku. Obie gwiazdy są białe, widoczna po zachodniej stronie γ¹ świeci trochę słabiej w zakresie widzialnym i przez kontrast była opisywana jako „jasnoszara”[2]. Składnik ten jest gwiazdą ciągu głównego należącą do typu widmowego B9[2] lub A0[6] i mając temperaturę 11 tysięcy kelwinów jest gorętszy niż jego towarzysz, ale więcej energii wypromieniowuje w zakresie ultrafioletu. Gamma² Arietis ma nietypowe widmo, wzbogacone w krzem, stront i chrom[7]. Gwiazda ta ma silne pole magnetyczne, około tysiąc razy silniejsze niż Ziemia. W obszarach podwyższonego natężenia pola magnetycznego dochodzi do separacji pierwiastków, przez co w miarę obrotu gwiazdy zmienia się natężenie ich linii widmowych. To pozwala wyznaczyć okres obrotu, równy 1,609 doby[2].

Gwiazdy te dzieli na niebie odległość 7,5 sekundy kątowej[8], co odpowiada co najmniej 500 jednostkom astronomicznym w przestrzeni; okres orbitalny to co najmniej 5000 lat[2]. W pobliżu (216,8″ od γ Ari A) widoczna jest także słabsza gwiazda oznaczana Gamma Arietis C (WDS J01535+1918C; 8,63m), która nie jest związana grawitacyjnie z Gamma Arietis AB[8][9][10]. To także jest gwiazda podwójna, ma słabo świecącego towarzysza WDS J01535+1918D (13,6m) odległego o 1,6″[9].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Gamma Arietis w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j Jim Kaler: MESARTHIM (Gamma Arietis). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).
  3. Obliczona na podstawie wielkości obserwowanej i paralaksy
  4. a b Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 82.
  5. Eric Mamajek i inni, Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, t. 2, Międzynarodowa Unia Astronomiczna, październik 2016, s. 9.
  6. a b Gamma¹ Arietis w bazie SIMBAD (ang.)
  7. a b Gamma² Arietis w bazie SIMBAD (ang.)
  8. a b Mesarthim. Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-02-05]. (ang.).
  9. a b Mason et al.: The Washington Double Star Catalog. VizieR, 2014.
  10. David Dickinson: Object of the Week; Gamma Arietis. 2009-11-23. [dostęp 2017-02-05].