Garnek (województwo śląskie)
50°53′01″N 19°27′13″E/50,883611 19,453611
| wieś | |
.jpg) Dawna stróżówka przy dworze Reszków, ob. biblioteka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
824 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-270[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0134172 |
Położenie na mapie gminy Kłomnice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
| 50°53′01″N 19°27′13″E/50,883611 19,453611[1]
| |
 |
Ten artykuł od 2019-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Garnek – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kłomnice[3][4].
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Wieś ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XIV wieku. Wymieniona w 1398 jako de Garnek, 1511-12 Garnek, 1523 Garnek, 1552 Garki, 1787 Garnek, 1827 Garnek, 1881 Garnek. Nazwa pochodzi od określenia garnek czyli zagłębiene gruntu w kształcie garnka lub od nazwy osobowej Garnek[5].
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0134249 | Błonie | przysiółek |
| 0134203 | Mościsko | część wsi |
| 0134210 | Pod Fabryką | część wsi |
| 0134226 | Poddąbek | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1750 dziedzicem wsi był Bystrzanowski, który wzniósł w niej kaplicę dworską pełniącą później rolę miejscowego kościoła. W 1850 została ona przebudowana przez Ksawerego Grodzickiego, który dobudował do kościoła wieżę[6].
Pod koniec XIX wieku miejscowość jako folwark oraz wieś Garnek leżącą nad rzeką Wartą i Wiercicą odnotował Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. Leżała ona w powiecie noworadomskim, gmina Garnek, parafia Kłomnice. W 1827 wieś liczyła 38 domów, w których mieszkało 300 mieszkańców, a w 1882 127 domów z 765 mieszkańcami. Miejscowość miała 879 morg należących do włościan i posiadała kościół oraz szkołę początkową. Mieścił się w niej także urząd gminy, któremu podlegały okoliczne miejscowości: Karczewice z folwarkiem, Kuźnica, Piaski, Kajetanowice, Milanów, Dąbek, Raków, Chmielarze, Kąt oraz folwark Antoniów[6].
Do 1954 roku istniała gmina Garnek.
We wsi mieszkał i zmarł śpiewak operowy Edward Reszke.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- pozostałości założenia parkowego projektu W. Kronenberga,
- pozostałości założenia dworsko-folwarcznego projektowanego m.in. przez Fr. Arveuf'a dla Edwarda Reszke (zachowane budynki gospodarcze i pozostałości czworaków oraz reprezentacyjna stróżówka);
- kapliczki:
- figura maryjna fundacji Reszków,
- kapliczki filarowe z XIX i XX w;
- chałupy wiejskie z XIX wieku.
Inne obiekty[edytuj | edytuj kod]
- kościół z okresu dwudziestolecia międzywojennego zbudowany na miejscu dawnej kaplicy dworskiej z 1750[6],
- plebania z tego samego okresu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31784
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 252 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rymut 1999 ↓, s. 90-91.
- ↑ a b c Garnek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 494.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. III, E-I, hasło "Garnek (1)". Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1999, s. 90. ISBN 83-87795-45-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Garnek (województwo śląskie), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 494.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
