Gayageum
Gayageum (가야금), gayago (inne transliteracje: kayageum, kayagŭm) – tradycyjny instrument muzyczny Korei, chordofon szarpany.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa instrumentu pochodzi od słów Gaya i geum (lub go). Drugi człon znaczy struna, zaś pierwszy – Gaya – jest nazwą królestwa. Według opowieści, gayageum skonstruował jeden z władców królestwa Gashil około VI w. Jednak odkrycia archeologiczne wskazują, że gayageum jest instrumentem znacznie starszym, istniejącym już w I w. p.n.e. Do Korei prawdopodobnie dotarł z Chin, a jego protoplastą mógł być chiński guqin.
Budowa instrumentu[edytuj | edytuj kod]
Gayageum jest rodzajem cytry. Wygięta wzdłuż deska z drewna drzewa paulownii (Odong Namu) spełnia rolę płyty rezonansowej. Na płycie rozpięte jest dwanaście jedwabnych strun. Opierają się one na dwunastu ruchomych podstawkach (Anjok).
Technika gry i zastosowanie instrumentu[edytuj | edytuj kod]
Technika gry polega na przyciskaniu strun palcami lewej ręki przy jednoczesnym wykonywaniu określonych ruchów (np. wibrowania czy potrząsania strunami). Prawa ręka szarpie struny. Brzmienie instrumentu jest delikatne i łagodne. Gayageum może występować zarówno w zespole, jak i solo. Może być instrumentem akompaniującym do śpiewu.
Formy instrumentu[edytuj | edytuj kod]
Istnieją dwie zasadnicze formy instrumentu: Pungryu-Gayageum i Sanjo-Gayageum. Pierwszy z nich jest wersją tradycyjną. Drugi ma mniejsze rozmiary i jego powstanie związane było z potrzebą grania na gayageum utworów w tempie szybkim, zwłaszcza ludowych (co ułatwiają bliżej ułożone struny w wersji Sanjo). Jeszcze bardziej współczesne wersje mają zwiększoną liczbę strun - 13, 17, 18, 21, 22 lub 25, co poszerza ich skalę. Również tradycyjne jedwabne struny czasem zastępuje się miedzianymi, co wzmacnia brzmienie.