Gazpacho

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gazpacho

Gazpacho – hiszpańska zupa, wywodząca się z Andaluzji.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Nie wymaga gotowania i jest podawana na zimno (jeśli nie ma czasu na jej schłodzenie, można dorzucić kostki lodu). Składa się zazwyczaj z surowych warzyw, octu i oliwy z dodatkiem rozmoczonego chleba. Jednak papryka w niektórych przepisach jest palona do czarnego koloru, później spalenizna jest zdrapywana a następnie miksowana z resztą składników. Niegdyś składniki gazpacho krojone były ręcznie, obecnie zazwyczaj do ich rozdrobnienia używa się miksera. Do zupy często podaje się umieszczone w osobnych miseczkach dodatki (np. okruchy chleba, drobno pokrojone warzywa, jajka, szynkę, oliwki czy orzechy), które można według uznania samemu dorzucać do zupy[1].

Nie jest pewne skąd pochodzi nazwa zupy. Przyjmuje się, że może się ona wywodzić z łaciny – od słowa caspo, czyli „drobne kawałeczki”[2] – lub z arabskiego (a dokładniej mozarabskiego) słowa[3] oznaczającego rozmoczony chleb[4]. Nie wiadomo również w jaki sposób gazpacho dotarło do Andaluzji – Paula Wolfert uważa, że przybyło ono wraz z Maurami, natomiast Raymond Sokolov – że pochodzi ono od Rzymian, którzy mieli zwyczaj jadać chleb namoczony w oliwie[4].

Jedną z popularniejszych odmian gazpacho jest odmiana andaluzyjska (gazpacho andaluz), oparta na pomidorach, najlepiej bardzo dojrzałych i miękkich[1], do których dodaje się zazwyczaj ocet, oliwę, czosnek, paprykę, ogórek i chleb[1].

Warzywa dodawane do niektórych odmian gazpacho

Niektóre inne odmiany gazpacho:

  • salmorejo cordobes (prowincja Cordoba) – oparte głównie na pomidorach, oprócz warzyw zawiera również szynkę i jajka, nie zawiera dodatku wody;
  • porra antequerana (prowincja Málaga)
  • gazpacho tostado – podawane na ciepło, zawiera dodatek pomarańczy lub soku pomarańczowego;
  • ajo blanco (wschodnia Andaluzja) – nie zawiera pomidorów, składa się m.in. z migdałów zmielonych z czosnkiem, oliwą i chlebem[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Janet Mendel: Traditional Spanish Cooking. Frances Lincoln ltd, 2008, s. 40. ISBN 0-7112-2677-6.
  2. Kuchnia hiszpańska. Tradycje, smaki, potrawy. Kraków: Rzeczpospolita, 2008, s. 12. ISBN 978-83-89840-59-2.
  3. Gaspacho - definition of Gaspacho by The Free Dictionary, www.thefreedictionary.com [dostęp 2017-11-23].
  4. a b Steven Raichlen. Gazpacho: Theme And Variations. „New York Times”, 30 sierpnia 2008.  dostęp on-line
  5. Janet Mendel: Traditional Spanish Cooking. Frances Lincoln ltd, 2008, s. 40–43. ISBN 0-7112-2677-6.