Gdański Teatr Szekspirowski
| |
| Typ teatru |
teatr dramatyczny |
|---|---|
| Założyciel | |
| Kierownictwo artystyczne |
|
| Data powstania |
20 lutego 2008 |
| Państwo | |
| Lokalizacja |
ul. Wojciecha Bogusławskiego 1 |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
| 54°20′53,5200″N 18°39′11,5200″E/54,348200 18,653200 | |
| Strona internetowa | |
Gdański Teatr Szekspirowski (GTS) – teatr impresaryjny w Gdańsku, samorządowa instytucja kultury, założony w 2008 z inicjatywy Fundacji Theatrum Gedanense, od 2008 współorganizuje Festiwal Szekspirowski.
W latach 2008–2021 dyrektorem teatru był prof. Jerzy Limon. Jego następczynią, od 1 września 2021, została wybrana Agata Grenda[1].
Budynek teatru położony jest w Śródmieściu, między ulicami Podwale Przedmiejskie, Bogusławskiego i Zbytki. Jest instytucją kultury miasta Gdańska oraz samorządu województwa pomorskiego. Budynek jest pierwszym wybudowanym w Polsce od blisko 40 lat budynkiem teatru dramatycznego. Budowa trwała od 5 marca 2011, a ceremonia otwarcia miała miejsce 19 września 2014.
Historia i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Gdański Teatr Szekspirowski powstał w miejscu, gdzie w XVII wieku funkcjonował budynek Szkoły Fechtunku – pierwszy publiczny teatr ówczesnej Rzeczypospolitej. Wyposażony w scenę typu elżbietańskiego i podobny do licznych teatrów angielskich epoki Elżbiety I, służył on zarówno do ćwiczeń i zawodów szermierczych, jak i do wystawiania przedstawień. Do gdańskiego teatru przyjeżdżali regularnie m.in. wędrowni aktorzy angielscy, by wystawiać w Gdańsku sztuki angielskich dramaturgów – a wśród nich Szekspira. Budynek obecnego teatru jest inspirowany XVII-wiecznym pierwowzorem, wnętrze sali głównej jest częściową rekonstrukcją wybudowanej w Gdańsku w 1635 roku Szkoły Fechtunku, która widnieje na rycinie Petera Willera.
Autorem projektu był Włoch – Renato Rizzi, który drewniane wnętrze budynku umieścił w ciężkiej ceglanej bryle. Początkowo obiekt miał zostać oddany w 2012 roku, jednak z powodu zmiany wykonawcy (z Pol-Aqua na NDI)[2][3] teatr otwarto we wrześniu 2014. Koszt inwestycji oszacowano na 95 mln zł brutto[4][5]. Otwierany w 3 minuty dach umożliwia pokazywanie spektakli przy świetle dziennym pod gołym niebem (w warunkach „elżbietańskich”)[6]. Teatr ma kubaturę ponad 53 tys. m³, powierzchnię całkowitą ponad 12 tys. m², użytkową prawie 8 tys. m²[7]. W budynku zastosowano takie rozwiązania techniczne, jak ruchomy system zapadni sceny i widowni. Wnętrze jest adaptowalne, w zależności od układu sceny i widowni, teatr może pomieścić do 600 osób (przy ustawieniu teatralnym) lub do 1000 osób (przy ustawieniu koncertowym).
Budynek teatru cechują niecodzienne rozwiązania architektoniczne: funkcję foyer pełni zarówno hol wejściowy, ale również podwieszana nad nim do stropu drewniana sala oraz korytarze, prowadzące do poszczególnych poziomów galerii dla widzów. Możliwość zmian w układzie sceny i widowni wpływa również na widoczność z miejsc dla publiczności[8]. W przypadku ustawienia klasycznej sceny włoskiej najlepsza widoczność jest z miejsc siedzących na parterze, na pokrytych skórą fotelach oraz na galeriach na wprost sceny; na boczne galerie sprzedawane są wtedy najtańsze bilety, w ograniczonej liczbie, a miejsca są nienumerowane, tak by każdy mógł znaleźć najlepsze dla siebie. W przypadku wysuniętej sceny elżbietańskiej na parterze nie ma foteli a widzowie stoją wokół sceny, w tym układzie widoczność z galerii bocznych jest znakomita.
W 2014 budynek znalazł się w finale Nagród Architektonicznych „Polityki”. Plebiscyt wygrała nowa siedziba krakowskiej Cricoteki[9].
Od roku otwarcia budynek teatru stał się głównym obiektem Festiwalu Szekspirowskiego, którego spektakle prezentowane są także na innych trójmiejskich scenach. GTS funkcjonuje jako teatr impresaryjny (podobnie, jak jego XVII-wieczny poprzednik), bez własnego zespołu aktorskiego – zaprasza teatry z Polski, Europy i świata.
Repertuar oparty jest o cztery główne cykle: Teatry Polskie, Teatry Europy, Scenę Muzyczną (w tym Scenę Odkryć) oraz Lato z Szekspirem (w tym produkcje własne na scenę elżbietańską oraz międzynarodowy Festiwal Szekspirowski). Teatr prowadzi różnorodną działalność edukacyjną: projekty skierowane do dzieci, młodzieży, nauczycieli, osób starszych i osób z niepełnosprawnościami.
Gdański Teatr Szekspirowski stał się również atrakcją turystyczną, można go zwiedzać z przewodnikiem (codziennie), prowadzi także zajęcia twórcze dla rodzin.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Agata Grenda – nowa dyrektorka Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego wybrana [online], gdansk.pl [dostęp 2021-07-21] (pol.).
- ↑ Tak się zmienia Trójmiasto.Zobacz inwestycje zakończone w 2014 r. 6. Teatr Szekspirowski – 94 mln (druga połowa września). trojmiasto.gazeta.pl, 13 grudnia 2014. [dostęp 2014-12-20].
- ↑ Teatr Szekspirowski w Gdańsku. Spółka NDI dokończy budowę obiektu. muratorplus.pl, 2013. [dostęp 2013-10-07].
- ↑ Spektakl rozpoczął budowę Teatru Szekspirowskiego. trojmiasto.pl, 6 marca 2011.
- ↑ Buldożery zatańczą na rozpoczęcie budowy Teatru Szekspirowskiego. trojmiasto.pl, 2 marca 2011.
- ↑ Teatr Szekspirowski bez oszczędności. Ale start w marcu. cjg.gazeta.pl, 16 lutego 2011.
- ↑ Teatr Szekspirowski: jak czarny kwiat spod ziemi. trojmiasto.pl, 14 marca 2012.
- ↑ Mieczysław Abramowicz, Chwała i chała 2014. Statek-solidarność i czarny sarkofag, trójmiasto.gazeta.pl, 25.12.2014 [dostęp 2015-08-02].
- ↑ Piotr Sarzyński, Finaliści Nagrody Architektonicznej POLITYKI 2014 [online], www.polityka.pl, 2015 [dostęp 2022-03-23] (pol.).