Na mapach: 
53°22′22″N 23°25′28″E/53,372778 23,424444
53°22′22″N 23°25′28″E/53,372778 23,424444Geniusze
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Artykuł | 53°22′22″N 23°25′28″E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°22'40"N, 23°25'44"E |
| - błąd | 2060 m |
| Odległość | 28 m |
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podlaskie
| |||
| Powiat | sokólski | |||
| Gmina | Sokółka | |||
| Liczba ludności (2011) | 258[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 85 | |||
| Kod pocztowy | 16-100 | |||
| Tablice rejestracyjne | BSK | |||
| SIMC | 0040040 | |||
Położenie na mapie gminy Sokółka  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu sokólskiego  | ||||
| 53°22′22″N 23°25′28″E/53,372778 23,424444
| ||||
Geniusze – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sokółka.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Nazwa wsi występowała w dwóch wariantach, które zmieniały się na przestrzeni wieków: Gieniusze oraz obecny wariant Geniusze:
- 1799 r.: Gieniusze – miejsce zamieszkania osób odwołujących się do Kamery wojny i domen w Białymstoku[2],
- okres zaboru rosyjskiego: Gieniusze – wg Polish localities in the Russian partition (...)[3],
- 1881 r.: Gieniusze – wieś w powiecie sokólskim w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich - osada i okolica szlachecka, pow. sokólski, 6 wiorst od Sokółki[4],
- 1924 r.: Geniusze – kolonia w gminie Sokółka w Skorowidzu miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowanym na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r.[5],
- 1933 r.: Geniusze – kolonia w gminie Sokółka w Skorowidzu miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej (...)[6],
- 1968 r.: Gieniusze – wieś (gromada Janowszczyzna) w Spisie miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1968 r.[7],
- 1973 r.: Gieniusze – w Spisie kościołów i duchowieństwa Archdiecezji w Białymstoku z 1973 r.[8],
- 1980 r.: Geniusze – w Wykazie urzędowych nazw miejscowości w Polsce[9],
- 2010 r.: Geniusze – w Wykazie urzędowych nazw miejscowości i ich części[10].
Nazwa wsi wzięła się prawdopodobnie od nazwiska Gieniusz, wywodzącego od jaćwieskiego słowa ginius, oznaczającego strażnika (od ginti – bronić) i pochodzi od bojarów litewskich, którzy przybyli z Gieniuszy koło Krynek (obecnie na terytorium Białorusi) w czasach kolonizacji Puszczy Knyszyńskiej[11][12].
Przystanek kolejowy we wsi nosi nazwę sprzed 1980 r. (Gieniusze).
Po 1989 r. podejmowane były, bez powodzenia, próby zmiany nazwy miejscowości na historyczną[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS. Narodowy Spis Powszechny 2011 - Ludność. Jednostka terytorialna: Geniusze. [dostęp 2020-08-15].
- ↑ Gawroński Arkadiusz: Sumariusz dokumentów Kamery wojny i domen w Białymstoku 1796-1807. Białystok: Archiwum Państwowe w Białymstoku, 2006.
- ↑ Jonathan Shea: Polish localities in the Russian partition and their parish affiliations. Language and Lineage Press, 1992. ISBN 978-0-9631579-1-1. OCLC 32772851. (ang.)
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2. Warszawa: Filip Sulimierskie i Władysław Walewski.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5: Województwo białostockie. 1924.
- ↑ Bystrzycki Tadeusz (oprac.): Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych. Wydawnictwo Książnicy Naukowej, 1933.
- ↑ Spis miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jodłowska J., Pypno W., Rączka E. (red.). Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1968.
- ↑ Spis Kościołów i Duchowieństwa Archidiecezji w Białymstoku (Stan z dnia 1 czerwca 1973 r.). Białystok: Kuria Arcybiskupia, 1973.
- ↑ Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. 1. Wydawnictwa Akcydensowe, 1980.
- ↑ Dz.U. z 2019 r. poz. 2360.
- ↑ Rećko, Gieniusz, Kozłowski - to najpopularniejsze nazwiska w Sokółce (pol.). 2012-02-10. [dostęp 2020-08-15].
- ↑ D. Biziuk: Co nam Jaćwież zostawiła (ang.). 2005-01-16. [dostęp 2020-08-15].
- ↑ Jarosław Janowicz: Likwidacja oficjalnego nazewnictwa Białostocczyzny pochodzenia białoruskiego przez administrację rządową w latach 1921–2004: dokumenty, komentarze. Scripta Manet, 2004. ISBN 83-919340-1-2. OCLC 1150411239. (pol.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gieniusze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 557.
