Georges Clemenceau
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 28 września 1841 Mouilleron-en-Pareds | |
Data i miejsce śmierci | 24 listopada 1929 Paryż | |
72. premier Republiki Francuskiej | ||
Okres | od 25 października 1906 do 24 lipca 1909 | |
Przynależność polityczna | Partia Radykalno-Socjalistyczna | |
Poprzednik | Ferdinand Sarrien | |
Następca | Aristide Briand | |
85. premier Republiki Francuskiej | ||
Okres | od 16 listopada 1917 do 20 stycznia 1920 | |
Poprzednik | Paul Painlevé | |
Następca | Alexandre Millerand | |
![]() | ||
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() |
Georges Benjamin Clemenceau (ur. 28 września 1841 w Mouilleron-en-Pareds, zm. 24 listopada 1929 w Paryżu) – francuski pisarz, lekarz i polityk.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Karierę polityczną rozpoczął w okresie Komuny Paryskiej. Następnie był deputowanym do parlamentu III Republiki z partii radykalnej. Zasłynął jako znakomity mówca z ciętym dowcipem. Dzięki temu zyskał opinię mistrza w obalaniu kolejnych rządów. Jego kariera załamała się po tzw. aferze panamskiej w 1889, gdy wyszły na jaw jego związki z Towarzystwem Budowy Kanału Panamskiego, które zbankrutowało, narażając na straty około pół miliona drobnych akcjonariuszy.
Powrócił do polityki w trakcie sprawy Dreyfusa, stając się jednym z czołowych zwolenników rewizji procesu, choć samego oskarżonego nie znał i zobaczył go po raz pierwszy dopiero podczas rozprawy apelacyjnej. Od 1902 senator, a następnie minister spraw wewnętrznych i premier Francji w latach 1906-1909. Zaprzysięgły wróg Niemiec. W 1907 doprowadził do trójporozumienia Rosji, Wielkiej Brytanii oraz Francji. W latach 1917-1920 ponownie był premierem (w momencie, gdy bunty w armii groziły porażką w I wojnie światowej) i doprowadził Francję do zwycięstwa. Razem z Davidem Lloydem George’em i Thomasem Woodrowem Wilsonem był współtwórcą traktatu wersalskiego po zakończeniu I wojny światowej. Zajmował pozytywne stanowisko wobec polskich postulatów. Był też zwolennikiem interwencji w bolszewickiej Rosji.
Po porażce w wyborach prezydenckich w 1920 roku wycofał się z polityki. Bezwzględność w realizowaniu planów politycznych i brutalność wobec przeciwników zyskały mu przydomek: „Tygrys”.
Był przyjacielem malarzy impresjonistów, m.in. Claude’a Moneta. Jego siostra Józefa (zm. 1923), była żoną Polaka z Galicji, Ferdynanda Bryndzy, paryskiego korespondenta wiedeńskiego dziennika „Neues Wiener Tagblatt”[1].
W 1921 został odznaczony Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)[2], a w 1922 – Orderem Orła Białego[3].
Pamięć[edytuj | edytuj kod]
Jego nazwisko nosił lotniskowiec „Clemenceau” (typu Clemenceau) – w służbie od 1961 do 1997.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kronika. Siostra p. Clemenceau. „Czas”. Nr 73, s. 2, 31 marca 1923.
- ↑ „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”; Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2034 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 41, s. 1617)
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 297
- ISNI: 0000 0001 2131 7988
- VIAF: 49223492
- LCCN: n79096737
- GND: 118676407
- NDL: 00517864
- LIBRIS: fcrttp0z4jwrh2f
- BnF: 11897013k
- SUDOC: 027288161
- NLA: 35028955
- NKC: skuk0000242
- BNE: XX1240038
- NTA: 070401586
- BIBSYS: 90515725
- CiNii: DA06765510
- Open Library: OL149019A
- PLWABN: 9810547064005606
- NUKAT: n99044111
- NLI: 000032443
- PTBNP: 167968
- CANTIC: a11844425
- NSK: 000086567
- CONOR: 70773859
- ΕΒΕ: 148804
- BLBNB: 000505449
- LIH: LNB:V*261357;=BK
- RISM: pe50035115
- WorldCat: lccn-n79096737
- Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Cudzoziemcy odznaczeni Orderem Orła Białego (II Rzeczpospolita)
- Członkowie Akademii Francuskiej
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Francuscy ministrowie spraw wewnętrznych
- Francuscy lekarze
- Ludzie związani z Paryżem
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Orderem Krzyża Wolności (Estonia)
- Premierzy Francji
- Urodzeni w 1841
- Zmarli w 1929