Gerszon Sirota
 Gerszon Sirota około 1910 r. | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Gerszon Sirota (Гершон-Ицхок Сирота; ur. 1874 w Hajsynie, zm. 1943 w Warszawie) – światowej sławy chazan, wykonawca żydowskiej muzyki wokalnej, tenor dramatyczny, w latach 1908–1927 nadkantor Wielkiej Synagogi w Warszawie.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wychował się w ortodoksyjnej rodzinie żydowskiej w Odessie. W 1896 roku zaczął śpiewać w Starej Synagodze w Wilnie. Sławę przyniosły mu liczne koncerty muzyki żydowskiej, szczególnie ten zorganizowany w 1903 roku przez wileńską gminę żydowską na część przebywającego z wizytą w mieście Theodora Herzla. W 1908 roku został głównym kantorem Wielkiej Synagogi w Warszawie.
W 1912 roku odbył tournée po Stanach Zjednoczonych. Występował również na deskach oper wielu europejskich miast z repertuarem religijnym, a także świeckim. W 1927 roku zrezygnował z funkcji kantora Wielkiej Synagogi i zajął się koncertowaniem poza granicami Polski. Nazywany „żydowskim Carusem”, był tenorem dramatycznym, a równocześnie znakomicie opanował technikę koloraturowego śpiewu[1]. Jego głos utrwalono na wielu płytach gramofonowych (dziś nagrania dostępne są także w internecie).
W 1939 roku powrócił do Warszawy, gdzie zastała go II wojna światowa. Od 1940 roku przebywał w getcie warszawskim, gdzie od 1941 roku w Wielkiej Synagodze dawał liczne koncerty muzyki religijnej.
Zginął spalony wraz z rodziną w bunkrze przy ulicy Wołyńskiej 6 podczas powstania w getcie. Jego żona zmarła naturalną śmiercią miesiąc wcześniej.
Inne[edytuj | edytuj kod]
Wykonał partie wokalne (pieśni religijne) w przedwojennym filmie Dybuk w reżyserii Michała Waszyńskiego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M. Fuks: Muzyka ocalona, Warszawa 1989, s. 49.
- ↑ Marian Fuks, Sirota Gerszon [online], Żydowski Instytut Historyczny [dostęp 2018-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-01] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dyskografia (EDVR)
- nagrania online. faujsa.fau.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-26)].