Gertruda Biernat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gertruda Biernat
Data i miejsce urodzenia

17 marca 1923
Opole Lubelskie

Data i miejsce śmierci

1 marca 2016
Kałuszyn

Miejsce spoczynku

Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie

Zawód, zajęcie

paleontolożka

Alma Mater

Uniwersytet Poznański

Pracodawca

Instytut Paleobiologii PAN (1953–1998)

Rodzice

Jan, Nadzieja

Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Gertrudy Biernat na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie

Gertruda Józefa Biernat (ur. 17 marca 1923 w Opolu Lubelskim[1], zm. 1 marca 2016[2] w Kałuszynie[3]) – polska paleontolożka, badaczka ramienionogów paleozoicznych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka Jana i Nadziei[3]. Dzieciństwo spędziła w Starogardzie Gdańskim, w 1939 zamieszkała w Warszawie[1]. Podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką[4]. W 1950 ukończyła studia na Uniwersytecie Poznańskim i powróciła do Warszawy, gdzie podjęła pracę w Muzeum Ziemi PAN. W latach 1953–1998 pracowniczka naukowa Instytutu Paleobiologii im. Romana Kozłowskiego Polskiej Akademii Nauk[5], prof. dr hab.[6].

Habilitowała się na Wydziale Geologicznym Uniwersytetu Warszawskiego na mocy uchwały z 29 listopada 1965 roku na podstawie pracy pt. Środkowodewońskie brachiopody Synkliny Bodzentyńskiej Gór Świętokrzyskich[7].

W 1975 na I Krajowej Konferencji Naukowej Paleontologów powołana na przewodniczącą Sekcji Paleontologicznej Polskiego Towarzystwa Geologicznego[8]. Od 1979 była przewodniczącą Komisji Paleontologii Komitetu Nauk Geologicznych PAN[9].

W latach 1974, 1975, 1976 i 1979 uczestniczyła w wyprawach naukowych na Spitsbergen[1][10][11], skąd opisała ramienionogi permskie[12].

Pochowana na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie[4].

Aktywność naukowa[edytuj | edytuj kod]

Zajmowała się ramienionogami, przede wszystkim dewońskimi[13][14][15], ponadto ordowickimi[16], w mniejszym stopniu sylurskimi[17], permskimi[12] i kredowymi[18]. Jest autorką nazw rodzajów ramienionogów Devonaria Biernat, 1966[15], Ditreta Biernat, 1972, Semitreta Biernat, 1972 i Paratreta Biernat, 1972[16] oraz ichnorodzaju Diorygma Biernat, 1961[19]. We współautorstwie z innymi paleontologami opisała także rodzaje ramienionogów Quasithambonia Bednarczyk & Biernat, 1978, Pugnaria Biernat & Racki, 1986, Poloniproductus Biernat & Lazarev, 1988 oraz Lingularia Biernat & Emig, 1993.

Była współautorką części Treatise on Invertebrate Paleontology poświęconej ramienionogom[20]. W 1985 była członkinią komitetu honorowego 1er Congrès International sur les Brachiopodes (Kongresu Ramienionogowego)[21], który odbył się w Breście[22]. Zajmowała się także historią muzealnictwa przyrodniczego[23][24][25].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Na jej cześć nazwano trzy rodzaje ramienionogów: Biernatium Havlíček, 1975 (Orthida, dewon); Biernatella Baliński, 1977 (Athyridida, dewon); Biernatia Holmer, 1989 (Acrotretida, ordowik)[22]. Została ponadto upamiętniona w nazwach gatunkowych ordowickiego ramienionoga Pomeraniotreta biernati[26] Bednarczyk, 1986[27] oraz dewońskiego mikrokonchida Spinuliconchus biernatae Zatoń & Olempska, 2016[28].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Middle Devonian Orthoidea of the Holy Cross Mountains and their ontogeny (1959)[13]
  • Middle Devonian brachiopods of the Bodzentyn syncline (Holy Cross Mountains, Poland) (1966)[15]
  • Ordovician inarticulate brachiopods from Poland and Estonia (1973)[16]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Adam T. Halamski & Andrzej Baliński "Gertruda Biernat (1923–2016) In memoriam", Acta Palaeontologica Polonica 61 (2): 362.
  2. ↑ Katalog Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2016-03-05]. (pol.).
  3. ↑ a b Rejestr Spadkowy PL: wyszukiwanie wpisu [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2023-03-15].
  4. ↑ a b Gertruda Biernat. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2016-03-05]. (pol.).
  5. ↑ Prof. Gertruda Biernat, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2016-03-05].[martwy link]
  6. ↑ Prof. dr hab. Gertruda Biernat, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-03-08].[martwy link]
  7. ↑ Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1966, Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 267.
  8. ↑ B. Studencka, Sekcja Paleontologiczna Polskiego Towarzystwa Geologicznego, „Przegląd Geologiczny”, 70 (4), 2022, s. 334–340.
  9. ↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 91
  10. ↑ G. Biernat, Preface, „Palaeontologia Polonica”, 43, 1982, s. 5–7.
  11. ↑ Inne wyprawy | Polarniczki [online] [dostęp 2023-03-08] (pol.).
  12. ↑ a b G. Biernat, K. Birkenmajer, Permian brachiopods from the base of the Kapp Starostin Formation at Polakkfjellet, Spitsbergen, „Studia Geologica Polonica”, 73, 1981, s. 7–24.
  13. ↑ a b G. Biernat, Middle Devonian Orthoidea of the Holy Cross Mountains and their ontogeny, „Palaeontologia Polonica”, 10, 1959, s. 1–78.
  14. ↑ G. Biernat, Middle Devonian Atrypacea (Brachiopoda) from the Holy Cross Mountains, Poland, „Acta Palaeontologica Polonica”, 9 (3), 1964, s. 277–340.
  15. ↑ a b c G. Biernat, Middle Devonian brachiopodes of the Bodzentyn syncline (Holy Cross Mountains, Poland), „Palaeontologia Polonica”, 17, 1966, s. 1–162.
  16. ↑ a b c G. Biernat, Ordovician inarticulate brachiopods from Poland and Estonia, „Palaeontologia Polonica”, 28, 1972, s. 3–120.
  17. ↑ G. Biernat, Upper Silurian brachiopods from the Holy Cross Mountains (Łężyce-Bełcz section), Poland, „Annales Societatis Geologorum Poloniae”, 51 (1–2), 1981, s. 209–239.
  18. ↑ G. Biernat, On Peregrinella multicarinata (Lamarck) (Brachiopoda), „Acta Palaeontologica Polonica”, 2 (1), 1957, s. 19–50.
  19. ↑ G. Biernat, Diorygma atrypophilia n. gen., n. sp. - a parasitic organism of Atrypa zonata Schnur, „Acta Palaeontologica Polonica”, 6 (1), 1961, s. 17–27.
  20. ↑ G. Biernat, Suborder Syntrophiidina, [w:] R.C. Moore (red.), Treatise on Invertebrate Paleontology, Part H, Brachiopoda, New York & Lawrence: Geological Society of America & University of Kansas Press, 1965, s. 523–536, ISBN 0-8137-3008-2.
  21. ↑ Brachiopod Congress: their logos and publications [online], paleopolis.rediris.es [dostęp 2023-03-08].
  22. ↑ a b Gertruda Biernat (1923-2016) [online], paleopolis.rediris.es [dostęp 2023-03-08].
  23. ↑ G. Biernat, Geologiczno-paleontologiczne kolekcje instytutów naukowych i muzeów w Polsce, „Przegląd Geologiczny”, 24 (7), 1976, s. 403–404.
  24. ↑ G. Biernat, Kolekcje paleontologiczne w Polsce, „Kosmos, Seria A”, 28, 4, 1979, s. 475–479.
  25. ↑ G. Biernat, Palaeontological collections in Poland: an historical outline and present-day possessions, „Journal of the Society for the Bibliography of Natural History”, 9 (4), 1980, s. 449–453.
  26. ↑ Ta nazwa zawiera błąd językowy, jest utworzona tak jakby chodziło o mężczyznę o nazwisku Biernat (epitet biernati). Poprawna po łacinie forma dopełniacza od nazwiska żeńskiego powinna być biernatae. Według zasad nomenklatury zoologicznej należy jednak zachować błędną pod względem językowym nazwę pierwotną (innymi słowy, nie należy dokonywać emendacji), ponieważ nadrzędnym celem nomenklatury jest stabilność (patrz komentarz „What is the correct original spelling?” na stronie International Commission of Zoological Nomenclature).
  27. ↑ W. Bednarczyk, Inarticulate brachiopods from the Lower Ordovician in northern Poland, „Annales Societatis Geologorum Poloniae”, 56 (3–4), 1986, s. 409–418.
  28. ↑ Zatoń, M. & Olempska, E., A family-level classification of the Order Microconchida (Class Tentaculita) and the description of two new microconchid genera, „Historical Biology”, 29 (7), 2016, s. 885–894.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gertruda_Biernat&oldid=73321055”