Giby
54°02′29″N 23°21′13″E/54,041389 23,353611
| wieś | |
 Kościół św. Anny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
16-506[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BSE |
| SIMC |
0757499[5] |
Położenie na mapie gminy Giby  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sejneńskiego  | |
| 54°02′29″N 23°21′13″E/54,041389 23,353611[1]
| |
Giby (lit. Gibai) – wieś o charakterze letniskowym w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, siedziba gminy Giby[5][6] (dawniej gminy Pokrowsk). Leży pomiędzy jeziorami Gieret i Pomorze, przez tereny wsi przepływa rzeka Marycha. Leży przy drodze krajowej nr 16.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1011365 | Koszary | część wsi |
| 1011460 | Pod Kaczan | część wsi |
| 1011477 | Podgibki | część wsi |
| 1011550 | Wierśnianka | część wsi |
| 1011572 | Wojtkiszki | część wsi |
| 1011589 | Zaborek | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została założona w 1594. Dawniej była siedzibą osoczników, strzegących Puszczy Przełomskiej. Mieścił się w niej ośrodek tkacki, w którym wyrabiano lniane obrusy, ręczniki, dywany wełniane oraz lniano-bawełniane.
Wieś królewska ekonomii grodzieńskiej położona była w końcu XVIII w. w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[7].
W XIX w. wieś należała do gminy Pokrowsk, powiat sejneński. W 1827 było tu 41 domów i 353 mieszkańców. W 1880 – 99 domów i 698 mieszkańców[8].
W 1929 wieś miała 551 mieszkańców. Były tu cztery warsztaty bednarskie, kuźnia, sześć sklepów spożywczych i terpentyniarnia[9].
Podczas II wojny światowej i po niej wieś i okolice były terenem licznych walk partyzanckich z wojskami radzieckimi, niemieckimi, NKWD i UB. W lipcu 1945 Armia Czerwona UB i Ludowe Wojsko Polskie aresztowały podczas tzw. obławy augustowskiej (w okolicach Augustowa i Gib) ok. 2000 osób, spośród których zaginęło ok. 600 osób.
Obecnie jest to miejscowość turystyczna z licznymi ośrodkami wczasowymi oraz polem biwakowym. We wsi znajduje się pomnik zamordowanych w lipcu 1945 ofiar NKWD, projektu Andrzeja Strumiłły. Niedaleko wsi znajduje się ścisły rezerwat wodny „Tobolinka” oraz grodzisko Posejnele, oddalone o ok. 2 km. W Gibach znajduje się kościół św. Anny z 1912, ozdobiony porożami zwierząt puszczańskich. Świątynia ta jest dawną molenną, przeniesioną w 1982 z Pogorzelca.
-
Mapa gminy -
Urząd Gminy Giby -
Budynek przedszkola -
-
Krzyż przydrożny -
Wzgórze Krzyży -
Remiza OSP
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są następujące obiekty[10]:
- molenna staroobrzędowców, obecnie kościół parafialny rzymskokatolicki pw. św. Anny, drewniany, 1912, 1982 (nr rej.: 59 z 3.03.1980)
- dom nr 26, drewniany, 1928 (nr rej.: A-64 z 3.03.1980)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32407
- ↑ Wieś Giby w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-30], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 295 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 86.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2017-04-07].
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-07].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-04-04].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Giby, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 543.
- Suwalszczyzna-Giby
- Siedziba gminy: Giby
| Wsie | |
|---|---|
| Osady leśne |
|
| Części wsi |
|
