Giennadij Ajgi
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód, zajęcie |
poeta, pisarz, tłumacz |
Giennadij Ajgi (czuwaskie Айхи Геннадий Николаевич, ros. Геннадий Николаевич Айги, ur. 21 sierpnia 1934, zm. 21 lutego 2006) – czuwaski i rosyjski poeta, pisarz i tłumacz, zasłużony dla rozwoju czuwaskiego języka literackiego, a także promocji literatury i kultury czuwaskiej. Pisał po czuwasku i po rosyjsku.
Od młodych lat pisał po czuwasku. W 1953 r. dostał się do Instytutu Literatury im. Gorkiego, studiował pod kierunkiem Michaiła Swietłowa. Kontakty z Borysem Pasternakiem doprowadziły do zainteresowania się nim tajnych służb, pod naciskiem których Ajgi został w 1958 r. zwolniony z instytutu, oficjalnie za napisanie tomu wierszy nie odpowiadających realizmowi socjalistycznemu. Pod wpływem Pasternaka Ajgi zaczął pisać po rosyjsku, zdecydował się także pozostać w Moskwie i tu też w latach 1961–1971 pracował w muzeum Majakowskiego.
Równolegle z oryginalną twórczością Ajgi zajmował się także przekładem poezji światowej na język czuwaski. W wyniku jego pracy powstały antologie Poeci Francji, Poeci Węgier, Poeci Polski. Wraz ze wzrostem popularności Ajgi został też swoistym ambasadorem kultury i literatury czuwaskiej na terenie ZSRR i poza nią. Począwszy od lat 60. utwory Ajgiego były tłumaczone na wiele języków i wydawane w różnych krajach, aczkolwiek jego debiutancki tom mógł ukazać się oficjalnie dopiero w 1991 r., po upadku ZSRR.
Ajgi otrzymał szereg nagród i wyróżnień za swą twórczość i działalność translatorską, m.in. Nagrodę im. Pasternaka (2000, jako pierwszy), Nagrodę Akademii Francuskiej (1972, za przekład na czuwaski literatury francuskiej), Nagrodę Petrarki (1993) itp.
Tłumaczenia na język polski
[edytuj | edytuj kod]- Noc pierwszego śniegu, przekł. J. Waczków, W. Woroszylski, Warszawa 1973;
- Pola - sobowtóry: wiersze 1954-1994, przekł. J. Waczków, W. Woroszylski, Warszawa 1994;
- Zeszyt Weroniki, przekł. J. Waczków, Warszawa 1995;
- Tutaj, przekł. W. Woroszylski, Sejny 1995.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Leksykon pisarzy świata XX wiek (autor hasła Józef Waczków), Fundacja "Literatura Światowa" Warszawa 1993 s. 10-11 ISBN 83-900273-2-1
- ISNI: 0000000109277223
- VIAF: 97086864
- LCCN: n83228293
- GND: 119227002
- NDL: 00542963
- LIBRIS: 0xbdhb4j5hnlbrk
- BnF: 118882197
- SUDOC: 026679345
- NLA: 35877766
- NKC: jn20000600077
- DBNL: ajgi001
- NTA: 072156333
- BIBSYS: 90637005
- CiNii: DA02564812
- Open Library: OL5482074A, OL362954A
- PLWABN: 9810640510605606
- NUKAT: n95400592
- J9U: 987007300181805171
- PTBNP: 246213
- LNB: 000230023, 000027397
- LIH: LNB:V*338057;=BM