Gino Coppedè

Gino Coppedè

Data i miejsce urodzenia	26 września 1866 Florencja
Data i miejsce śmierci	20 września 1927 Rzym
Narodowość	włoska
Uczelnia	Akademia Sztuk Pięknych we Florencji
Praca
Budynki	Zamek Mackenzie, Grand Hotel Miramare

Zamek Mackenzie (Genua)

Grand Hotel Miramare (Genua)

Gino Coppedè (ur. 26 września 1866 we Florencji; zm. 20 września 1927 w Rzymie) – włoski architekt rzeźbiarz i dekorator, przedstawiciel eklektyzmu, znany z budowy willi i pałaców. Profesor Akademii Sztuk Pięknych we Florencji.

Biografia i działalność

Gino Coppedè urodził się 26 września 1866 roku we Florencji jako syn snycerza Mariana i Antonietty Bizzarri. Swoją edukację rozpoczął w Scuole Pie, następnie uczęszczał do Scuola professionale di arti decorative industriali (1884–1891). Praktykę zawodową zdobywał w warsztacie ojca, Casa artistica. Równocześnie podjął współpracę z kilkoma architektami toskańskimi, co przekonało go, aby poświęcić się architekturze; Takie podejście było zgodne z jego studiami. W latach 1891–1896 ukończył studia architektoniczne w Akademii Sztuk Pięknych. Pierwszym dziełem młodego architekta były dwie przebudowy: pałacu Wollemborga w Padwie i pałacu senatora Sanguinettiego w Bolonii. Jednak jego pierwszym, wielkim sukcesem stał się projekt i budowa zamku Mackenzie w Genui. Budowę zamku zlecił mu w 1897 roku szkocki ubezpieczyciel, Evan Mackenzie, przedstawiciel firmy Lloyd’s w Genui i zamożny kolekcjoner sztuki, który odwiedzał we Florencji warsztat stolarski i artystyczny ojca Gina Coppedè. Zamek miał być zbudowany na jednym ze wzgórz Genui, a inspiracji do jego projektu miała dostarczyć toskańska architektura zamkowa. Zamek i otaczający park zrealizowano w latach 1897–1902. Architektura zamku wpisuje się w nurt historyzmu, rozpowszechnionego wówczas we Włoszech, a zwłaszcza w Genui. W dziele Coppedè doszła do głosu jego zdolność do łączenia różnych stylistycznych i dekoracyjnych wzorców z przeszłości, zaczerpniętych z jednej strony z tradycji Toskanii oraz ze sztuki antycznej, a z drugiej – z rodzącego się stylu secesyjnego. Jeszcze przed ukończeniem prac budowlanych prasa europejska umieściła zamek wśród tych miejsc w Genui, których przy zwiedzaniu nie można pominąć; również prasa lokalna poświęciła mu entuzjastyczne strony określając go jako „kaprys królewski” („cappriccio di re”). Coppedè przeniósł się z rodzinnego miasta do Genui ze swoją młodą żoną, Beatrice Romanelli (z którą ożenił się w 1889 roku), pozostał jednak związany z Florencją i z Casa artistica. Zbudowany dla Mackenziego zamek stał się dla niego punktem wyjścia dla jego późniejszych, znaczących realizacji w Genui, takich jak zamek Türcke Boccadasse (1903), zamek Bruzzo w Castelletto (1906–10) czy Villa Canali-Gaslini przy corso Italia (1922–1924). Zbudował również kilka podobnych obiektów w Toskanii (zamek Frisoniego w Bucine, Arezzo z 1906 roku i willa Rolandiego-Ricciego w Lido di Camaiore koło Viareggio z lat 1909–1910) w Lombardii (willa Biancardiego w Codogno) i Szwajcarii (willa Cattaneo w Lugano, zbudowana około roku 1912).

Ale jego działalność nie ograniczała się tylko do wyżej wymienionych, malowniczych obiektów, wymyślnie zlokalizowanych na wybrzeżach liguryjskich lub na otwartych terenach wiejskich; Coppedè często miał okazję zmierzyć się z problemami budowy w największych ośrodkach miejskich wykazując w tym przypadku dostosowanie się do języka neorenesansowego, uważanego za jeden z najwyższych estetycznych ideałów w architekturze. Przykładem jest tu pałac, zbudowany w latach 1903–1908 dla komandora Pastorino przy Corso Andrea Podestà w Genui, czy współczesne mu pałace Bogliolo i Zuccarino, jak również pałac przy via Maragliano (1907) (wszystkie w Genui) lub, w przypadku niektórych rozwiązań dekoracyjnych, hotel Miramare, w którym zawarł antycypację rozwiązań, zastosowanych w większej skali w Rzymie. Zaprojektował poza tym pawilon Sampierdarena, zaprezentowany na mediolańskiej wystawie Pro Sempione w 1906 roku a później, plan pawilonów w ramach projektu Mostra di marina ed igiene marinara (1909–1910). Po wojnie (podczas której założył kilka szpitali polowych) wznowił pracę zawodową. Uczestniczył w odbudowie Mesyny, gdzie zbudował wille i pałac Costarelli, pałace Bonanno i Treni, willę w Terracina (1917, obecnie zniszczoną). Związał się z rodziną Cerruti i jej bankiem. Został architektem Società anonima Edilizia moderna, dla której zrealizował liczne projekty, zwłaszcza zespół budynków wybudowanych w Rzymie z tyłu piazza Quadrata (obecnie piazza Buenos Aires). Inne jego prace to: pałac przy via Partenope w Neapolu i zamek zbudowany po 1924 roku w Sewilli dla markiza de la Motilla, a ukończony w roku 1931 przez architekta Winnera Travera. Jednym z jego ostatnich przedsięwzięć był budynek zbudowany dla Società anonima Edilizia moderna w Rzymie przy via Veneto, ukończony w 1927 roku. Zmarł w Rzymie 20 września tego samego roku.

• 
  Pałac przy via Veneto (Rzym)
• 
  Pałacyk Coppedè (Mesyna)
• 
  Pałace Gallo i Termi (Mesyna)
• 
  Pałac Magaudda (Mesyna)
• 
  Pałac Zodiaco (Mesyna)

Tytuły i wyróżnienia

Coppedè był akademikiem licznych akademii (we Florencji, Genui, Perugii, Urbino), otrzymał dyplom z inżynierii i architektury w Regia Scuola di applicazione per gli ingegneri w Rzymie. Był kawalerem, był następnie oficerem Orderu Korony Włoch. Pełnił rolę jurora w licznych konkursach architektonicznych. W 1917 roku został wykładowcą architektury ogólnej na Uniwersytecie w Pizie; Ta ostatnia działalność związana była z jego publikacją historyczną, Galeazzo Alessi e il fiorire del Barocco a Genova (Genua, 1913).

Bibliografia

• M. Wallis, 1974: Secesja. Wydanie II. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Linki zewnętrzne

• Le costruzioni moderne in Italia : facciate di edifizi in stile moderno: Genova, ed. Crudo, Torino, 1909.