Gliny Wielkie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gliny Wielkie
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

mielecki

Gmina

Borowa

Wysokość

155 m n.p.m.

Liczba ludności (2020)

337[2]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

39-305[3]

Tablice rejestracyjne

RMI

SIMC

0645702[4]

Położenie na mapie gminy Borowa
Mapa konturowa gminy Borowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gliny Wielkie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Gliny Wielkie”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Gliny Wielkie”
Położenie na mapie powiatu mieleckiego
Mapa konturowa powiatu mieleckiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gliny Wielkie”
Ziemia50°23′19″N 21°18′14″E/50,388611 21,303889[1]

Gliny Wielkiewieś w Polsce położona na Nizinie Nadwiślańskiej, w Kotlinie Sandomierskiej w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w gminie Borowa[4][5]. Północną granicę Glin Wielkich wyznacza Wisła, oddzielona od wioski wałem przeciwpowodziowym, za którym rozciąga się kępa – pas drzew i zarośli.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

W Glinach Wielkich urodził się Czesław Basztura, polski naukowiec zajmujący się akustyką mowy.

Integralne części wsi Gliny Wielkie[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0645719 Leśniaki część wsi
0645725 Podwale przysiółek

Historia[edytuj | edytuj kod]

  • 1420 – właścicielem terenów Glin Wielkich był Świętosław de Glyny (źródło: Józef Krzepela w swojej pracy zatytułowanej „Księga rozsiedlania rodów ziemiańskich w dobie Jagiellonów” (użyto wtedy do nazwania tych terenów starej nazwy: „Glyny” – pierwsza historyczna wzmianka.
  • 1470-1480 – z tych lat pochodzi „Liber beneficiorum” Jana Długosza w której po raz pierwszy nazwano tereny tej miejscowości oficjalnie Glinami Wielkiemi oraz wyraźnie wskazano moją odrębność od Glin Małych. Według niniejszego dokumentu miejscowość należała do parafii Połaniec, a dziedziczył ją Jan Borowski z Łopuchowa.
  • XVI wiek – wieś w posiadaniu rycerskiego rodu Mieleckich herbu Gryf.
  • 1542 – synowie kasztelana Zawichojskiego dzielą się dobrami ojca, w wyniku tego miejscowość przypada w posiadanie Janowi Mieleckiemu, późniejszemu wojewodzie i marszałkowi wielkiemu koronnemu.
  • 1572 – miejscowość wchodzi w skład dóbr klucza rzemieślniczego, należącego do Stanisława Tarnowskiego (herbu Leliwa), po jego śmierci przypada wraz z kilkoma okolicznymi wsiami w posiadanie Janowi Tarnowskiemu.
  • 1772 – Gliny Wielkie zostają wcielone do zaboru austriackiego. Wisła była granicą między Austrią a upadającą Rzecząpospolitą, więc wytyczenie takiej granicy spowodowało odłączenie Glin Wielkich od parafii połanieckiej.
  • 1786 – oficjalne przyłączenie wsi do parafii Borowa (czyli z chwilą utworzenia diecezji tarnowskiej).

Do połowy XIX wieku Gliny Wielkie były znacznie większa od sąsiednich Glin Małych. Najlepiej ukazuje to „Spis wojskowy ludności z Galicji” z 1808 roku, według którego Gliny Wielkie liczyły 39 domów i 256 mieszkańców (dwa razy większe od Glin Małych liczących wtedy jedynie 21 domów i 127 mieszkańców). Gliny Małe z czasem wchłonęły sąsiedni Lisówek przez co znacznie powiększyły swój rozmiar i liczbę mieszkańców.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 33185
  2. Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-01-17]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 298 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]