Glutamina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Glutamina
L-glutamina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C5H10N2O3

Masa molowa

146,14 g/mol

Wygląd

bezbarwne igły[1]

Identyfikacja
Numer CAS

56-85-9
6899-04-3 (racemat)

PubChem

5961

DrugBank

DB00130

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A16 AA03

Glutamina (łac. Levoglutamidum; skróty: Gln lub Q; skróty "Glx" lub "Z" oznaczają "kwas glutaminowy lub glutamina") – organiczny związek chemiczny z grupy α-aminokwasów[1], amid kwasu glutaminowego. Występuje w postaci dwóch enancjomerów. Naturalny enancjomer L (kwas (2S)-2,5-diamino-5-oksopentanowy) jest jednym z 20 podstawowych aminokwasów kodowanych przez geny, wchodzącym w skład wielu białek roślinnych i zwierzęcych.

Glutamina jest genetycznie kodowana przez kodony RNA CAA lub CAG. Jak wiele innych aminokwasów glutamina jest niezbędna organizmom żywym jako składnik białek. Glutamina odgrywa też kluczową rolę w metabolizmie azotu. Toksyczny amoniak powstający w przemianach aminokwasów w różnych tkankach jest asymilowany przez jego reakcję z kwasem glutaminowym, prowadzącym do powstania glutaminy. Enzym, który kontroluje tę reakcję jest nazywany syntetazą glutaminową. Glutamina stanowi rodzaj magazynu amoniaku, który jest "odzyskiwany" poprzez przekształcenie tego aminokwasu z powrotem do kwasu. Proces ten jest częścią biochemicznych cykli syntetycznych wielu związków azotowych, odbywających się w organizmach żywych. M.in. glutamina uczestniczy w syntezie puryn, pirymidyn oraz wielu aminokwasów[potrzebny przypis]. Inne jej funkcje to udział w proliferacji i rozwoju komórek, równowaga kwasowo-zasadowa, transport amoniaku między tkankami, budowa szkieletu węglowego podczas glukoneogenezy, działanie antyoksydacyjne[6].

Ze względu na to, że glutamina jest syntezowana w organizmach żywych z kwasu glutaminowego nie jest ona aminokwasem egzogennym i nie musi być obecna w pożywieniu.

Sugerowano też, że osoby z chorobami układu immunologicznego (np. AIDS), mają zwiększone zapotrzebowanie na glutaminę i dlatego spadek stężenia tego aminokwasu w organizmie może być pierwszym symptomem tego rodzaju chorób[potrzebny przypis]. L-glutamina stanowi ponad 60% wszystkich aminokwasów budujących mięśnie człowieka. Jednym z największych jego rezerwuarów są mięśnie szkieletowe[7].

W niekorzystnych warunkach dla organizmu (stres, choroba, wysiłek fizyczny) gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie na L-glutaminę, co zmniejsza jej zapas. Organizm produkuje pewne ilości tego aminokwasu, lecz w warunkach dużego deficytu zaczyna pozyskiwać L-glutaminę m.in. z mięśni szkieletowych w wyniku reakcji katabolicznych[6].

Suplement diety[edytuj | edytuj kod]

Wysokie stężenie glutaminy wspomaga proces regeneracji zasobów glikogenu. Stymuluje ona enzymy odpowiedzialne za proces glukoneogenezy[7][6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 151, ISBN 83-7183-240-0.
  2. a b c d Glutamina. [martwy link] The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2012-09-07]. (ang.).[niewiarygodne źródło?]
  3. a b Glutamine, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-09-07] (ang.).
  4. L-Glutamine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00130 (ang.).
  5. L-Glutamine (nr 49419) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  6. a b c Vinicius Fernandes Cruzat, Éder Ricardo Petry, Julio Tirapegui, Glutamina: aspectos bioquímicos, metabólicos, moleculares e suplementação, „Revista Brasileira de Medicina do Esporte”, 15 (5), 2009, s. 392–397, DOI10.1590/S1517-86922009000600015.
  7. a b Trec Nutrition Sp., Glutamina – aminokwas nr 1, www.trecnutrition.com [dostęp 2016-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-23].