Podgórz (gmina)

Podgórz
	gmina wiejska
	1934–1954
Państwo	Polska
Województwo	1934–39: pomorskie; 1945–50: pomorskie; 1950–54: bydgoskie
Powiat	toruński
Siedziba	1934–38: Podgórz; 1938–39: Toruń; 1945–54: Mała Nieszawka
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	4
brak współrzędnych

Podgórz (od 1973 Wielka Nieszawka) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934–1954^[2] w woj. pomorskim^[3]/bydgoskim (dzisiejsze woj. kujawsko-pomorskie). Siedzibą władz gminy było miasto Podgórz, które jako oddzielna gmina miejska nie wchodziło w jej skład; 1 kwietnia 1938 roku Podgórz został włączony do Torunia^[4], po czym Toruń stał się siedzibą władz gminy. W latach powojennych siedziba gminy znajdowała się w Małej Nieszawce^[5].

Gmina zbiorowa Podgórz została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie toruńskim w woj. pomorskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Brzoza, Kozibór, Mała Nieszawka, Nieszawka, Rudak, Stawki i Wielka Nieszawka (oraz z obszarów dworskich położonych na tych terenach lecz nie wchodzących w skład gmin, m.in. obszaru dworskiego Turzno)^[6]. 1 kwietnia 1938 roku część gminy Podgórz (gromadę Rudak oraz części gromad Stawki i Mała Nieszawka) włączono do Torunia^[7].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. 6 lipca 1950 roku zmieniono nazwę woj. pomorskiego na bydgoskie^[8]. 1 stycznia 1951 roku część gminy Podgórz (część gromady Mała Nieszawka) włączono do Torunia^[9]. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 4 gromad: Brzoza, Cierpice, Mała Nieszawka i Wielka Nieszawka^[10]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[11]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin^[12], utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Wielka Nieszawka^[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ Od 1 sierpnia 1934 do 28 września 1954
↑ zarówno w woj. pomorskim z siedzibą w Toruniu (1919–39) jak i woj. pomorskim z siedzibą w Bydgoszczy (1945–50)
↑ Dz.U. z 1938 r. nr 29, poz. 217
↑ Archiwum Państwowe w Toruniu – Gminna Rada Narodowa w Podgórzu z siedzibą w Małej Nieszawce. [dostęp 2008-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 606
↑ Dz.U. z 1938 r. nr 19, poz. 150
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 48, poz. 436
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ ^a ^b Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] Od 1 sierpnia 1934 do 28 września 1954

[3] zarówno w woj. pomorskim z siedzibą w Toruniu (1919–39) jak i woj. pomorskim z siedzibą w Bydgoszczy (1945–50)

[4] Dz.U. z 1938 r. nr 29, poz. 217

[5] Archiwum Państwowe w Toruniu – Gminna Rada Narodowa w Podgórzu z siedzibą w Małej Nieszawce. [dostęp 2008-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[6] Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 606

[7] Dz.U. z 1938 r. nr 19, poz. 150

[8] Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255

[9] Dz.U. z 1950 r. nr 48, poz. 436

[10] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[11] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[autonazwa1-12] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Chełmża Podgórz (1924–38)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Bielawy (1934–40) Bielczyny (1940–45) Chełmża (1934–40 i 1945–54) Dobrzejewice (w 1973) Dźwierzno (1940–45) Grębocin (1945–54) Lubicz (1940–45 i od 1973) Lulkowo (1934–40 i 1945–54) Łubianka (1934–54 i 1973–75) Łysomice (od 1973) Obrowo (od 1973) Ostaszewo (1940–45) Otłoczyn (1940–45) Podgórz (1934–40 i 1945–54) Popioły (1934–40 i 1945–54) Rzęczkowo (1934–54) Smolno (1934–54) Toporzysko (1940–48) Turzno (1934–54) Wielka Nieszawka (1940–45 i od 1973) Zelgno (1934–40 i 1945–54) Zławieś Wielka (od 1973) Złotoria (1940–54)
Gromady (1954–72)	Biskupice (1954–61) Brzezinko (1954–59) Chełmża (1958–72) Dobrzejewice (1961–71) Dzwierzno (1954–59) Głogowo (← 1955–61) Głuchowo (1954–57) Górsk (1959–71) Grębocin (1954–72) Grzegorz (1954–59) Grzywna (1954–61) Kawęczyn (1972) Lubicz (1954–72) Lulkowo (1954–61) Łążyn (← 1956–61) Łubianka (1954–72) Łysomice (1961–72) Mierzynek (← 1955–59) Obrowo (← 1956–71) Osiek nad Wisłą (← 1956–72) Ostaszewo (1954–61) Otłoczyn (1954–61) Pędzewo (1954–59) Pędzewo (1972) Pluskowęsy (1954–57) Rozgarty (1954–59) Rzęczkowo (1954–72) Siemoń (1954–59) Toporzysko (1954–71) Turzno (1954–72) Wielka Nieszawka (1954–72) Wypcz (1954–61) Zelgno (1959–72) Złotoria (1954–71)