Pręczki (gmina)

Pręczki
	gmina wiejska
	1867–1954
Państwo	Polska
Województwo	1919-38: warszawskie; 1938-39: pomorskie (II RP); 1945-50: pomorskie (PRL); 1950–54: bydgoskie
Powiat	rypiński
Siedziba	Pręczki
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	13
brak współrzędnych

Pręczki – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1940 i 1944–1954, m.in. w woj. warszawskim, pomorskim i bydgoskim^[2] (dzisiejsze woj. kujawsko-pomorskie). Siedzibą gminy były Pręczki^[3].

W okresie międzywojennym gmina Pręczki należała do powiatu rypińskiego w woj. warszawskim. 1 kwietnia 1938 roku gminę wraz z całym powiatem rypińskim przeniesiono do woj. pomorskiego^[4].

24 października 1940 roku okupant zniósł gminę Pręczki, łącząc ją ze zniesioną gminą Starorypin w nową gminę Rypin (Rippin-Land, od 1941 Rippin (Westpr.)-Land)^[5] Jedynie gromadę Puszcza Rządowa włączono do nowo utworzonej gminy Sadłowo (Sedlau)^[6].

Po wojnie gmina weszła w skład terytorialnie zmienionego woj. pomorskiego^[7], przemianowanego 6 lipca 1950 roku na woj. bydgoskie^[8]. 28 lutego 1950 roku z gminy Pręczki wyłączono część gromady Głowińsk (folwark Piekiełko) i włączono ją do Rypina, równocześnie z Rypina wyłączono obszar o nazwie Puszcza Miejska i włączono go do gminy Pręczki^[9]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 13 gromad^[10]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[11].

Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin^[12], a jej obszar wszedł głównie w skład gmin Rogowo i Rypin.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo zniesiona.
↑ 1945-50 nazwa woj. bydgoskiego brzmiała województwo pomorskie
↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
↑ Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
↑ Amtsbezirk Rippin (Westpr.)-Land
↑ Amtsbezirk Sedlau
↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 6, poz. 59
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo zniesiona.

[2] 1945-50 nazwa woj. bydgoskiego brzmiała województwo pomorskie

[gus-3] Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933

[4] Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240

[5] Amtsbezirk Rippin (Westpr.)-Land

[6] Amtsbezirk Sedlau

[srokowski-7] Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.

[8] Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255

[9] Dz.U. z 1950 r. nr 6, poz. 59

[10] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[11] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[12] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[a-13] de facto 1941

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[A]

Przynależność wojewódzka	gubernia płocka (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–38) woj. pomorskie (II RP) (1938–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta	Dobrzyń nad Drwęcą (do 1870 i 1919–51^[A] →) Rypin
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Brzuze (od 1973) Chrostkowo (do 1954) Czermin (do 1942) Dobrzyń nad Drwęcą (1870–1919) Dzierzno (do 1940) Gójsk (do 1924 →) Okalewo (do 1954) Osiek Płonne (do 1940) Pręczki (do 1940 i 1944–54) Radomin (1940–54) Radziki Duże (1941–54) Rogowo Rypin (1940–1944 i od 1973) Sadłowo (1942–54) Skrwilno Sokołowo (do 1940) Starorypin (do 1940) Strzygi (1944–54) Szczutowo (do 1954) Świedziebnia (od 1940) Wąpielsk (do 1940 i od 1973) Zbójno (1940–54) Żałe (do 1954)
Gromady (1954–72)	Brzuze (1972) Chrapoń (1954–55 →) Chrostkowo (1954–55 →) Czarnia Duża (1954–55 →) Czumsk Duży (1954–71) Długie (1954–61) Dulsk (1954–55 →) Głowińsk (1954–59) Janowo (1954–61) Jasiony (1954–55 →) Kobrzyniec Stary (1954–61) Kretki Małe (1954–59) Mleczówka (1954–55 →) Okalewo (1954–71) Osiek (1954–72) Ostrowite (1954–71) Pręczki (1954–71) Radomin (1954–55 →) Radziki Duże (1954–71) Rogowo (1954–72) Róże (1954–55 →) Rypin (1972) Sadłowo (1954–72) Skrwilno (1954–72) Skudzawy (1954–61) Stalmierz (1954–55 →) Starorypin (1954–71) Stępowo (1954–68) Strzygi (1954–71) Szafarnia (1954–55 →) Szczutowo (1954–55 →) Świedziebnia (1954–72) Trąbin (1954–59) Ugoszcz (1954–71) Wąpielsk (1954–68) Wąpielsk (1972) Wola Stara (1954–55 →) Zbójno (1954–55 →) Żałe (1954–71)