Rutki (gmina)

Rutki
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	zambrowski
TERC	2014032
Wójt	Dariusz Modzelewski; (od 2018)
Powierzchnia	200,2 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 5 716
• gęstość	28,6 os./km²
Nr kierunkowy	86
Tablice rejestracyjne	BZA
	Adres urzędu:ul. 11 Listopada 7; 18-312 Rutki-Kossaki
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	41
Liczba miejscowości	45
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Rutki
	Położenie na mapie Polski Rutki
	53°06′N 22°26′E/53,091667 22,434444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Rutki – gmina wiejska w województwie podlaskim, w powiecie zambrowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie łomżyńskim.

Siedziba gminy to Rutki-Kossaki.

Według danych z 30 czerwca 2004^[4] gminę zamieszkiwały 6144 osoby.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Gmina Rutki znajduje się w Dolinie Narwi, w centralnej części województwa podlaskiego, w powiecie zambrowskim.
Graniczy z gminami: Łomża, Kobylin-Borzymy, Kulesze Kościelne, Wizna, Zambrów i Zawady^[5].

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Powierzchnia gminy wynosi 200,2 km², w tym:

użytki rolne: 75%
użytki leśne: 17%^[6]

Gmina stanowi 27,31% powierzchni powiatu.

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

W 1967 r. na terenie gminy utworzono dwa rezerwaty przyrody:

Bagno Wizna I chroniący fragment torfowiska niskiego w Dolinie Narwi, ze stanowiskami rzadkich roślin oraz
Bagno Wizna II chroniący torfowiska wysokie ze stanowiskami rzadkich roślin.

Na obszarze gminy został wyznaczony Obszar Natura 2000 o pow. 8010,9 ha, w ramach którego znajduje się Specjalny obszar ochrony siedlisk i Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Biebrzańska. Częściowo teren gminy obejmuje Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi o unikatowych walorach przyrodniczych.

W sąsiedztwie gminy rozciąga się Biebrzański Park Narodowy, stanowiący jedyny w tej części Europy, naturalny obszar bagienny.

Przez gminę przebiega szlak rowerowy, łączący się ze szlakami rowerowymi w gminach Wizna, Zawady i Piątnica, zapewniając połączenie tras turystycznych z Biebrzańskim Parkiem Narodowym i Łomżyńskimi Parkiem Krajobrazowym Doliny Narwi^[5].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6144	100	2989	48,6	3155	51,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	30,7		14,9		15,8

Piramida wieku mieszkańców gminy Rutki w 2014 roku^[1].

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Czochanie-Góra, Dębniki, Dobrochy, Duchny-Wieluny, Górskie Ponikły-Stok, Grądy-Woniecko, Gronostaje-Puszcza, Jawory-Klepacze, Kalinówka-Basie, Kalinówka-Bystry, Kalinówka-Wielobory, Kałęczyn-Walochy, Kołomyja, Kołomyjka, Kossaki-Falki, Kossaki Nadbielne, Kossaki-Ostatki, Mężenin, Mieczki, Modzele-Górki, Nowe Zalesie, Nowe Zambrzyce, Olszewo-Przyborowo, Ożarki-Olszanka, Ożary Wielkie, Pęsy-Lipno, Pruszki Wielkie, Rutki-Kossaki, Stare Zalesie, Stare Zambrzyce, Szlasy-Lipno, Szlasy-Łopienite, Szlasy-Mieszki, Śliwowo-Łopienite, Świątki-Wiercice, Walochy-Mońki, Wybrany, Zambrzyce-Jankowo, Zambrzyce-Kapusty, Zambrzyce-Króle, Zambrzyce-Plewki^[2].

Miejscowości niesołeckie[edytuj | edytuj kod]

Jaworki, Konopki Leśne, Rutki-Jatki, Rutki-Nowiny, Rutki-Tartak Nowy.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Łomża, Kobylin-Borzymy, Kołaki Kościelne, Kulesze Kościelne, Wizna, Zambrów, Zawady

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Rutki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b BIP gminy, sołtysi
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w białymstoku
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ ^a ^b Urząd Gminy w Rutkach. [dostęp 2012-06-13].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2012-06-13]. (pol.).

[populacja2016-1] Gmina Rutki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[sol-2] BIP gminy, sołtysi

[us-3] Urząd Statystyczny w białymstoku

[autonazwa2-4] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[UG-5] Urząd Gminy w Rutkach. [dostęp 2012-06-13].

[autonazwa1-6] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2012-06-13]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Wsie	Czochanie-Góra Dębniki Dobrochy Duchny-Wieluny Gronostaje-Puszcza Jawory-Klepacze Kalinówka-Basie Kalinówka-Bystry Kalinówka-Wielobory Kałęczyn-Walochy Kołomyja Kołomyjka Kossaki-Falki Kossaki Nadbielne Kossaki-Ostatki Mężenin Mieczki Modzele-Górki Nowe Zalesie Rutki-Kossaki Nowe Zambrzyce Olszewo-Przyborowo Ożarki-Olszanka Ożary Wielkie Pęsy-Lipno Pruszki Wielkie Rutki-Jatki Rutki-Kossaki Rutki-Nowiny Stare Zalesie Stare Zambrzyce Szlasy-Lipno Szlasy-Łopienite Szlasy-Mieszki Śliwowo-Łopienite Świątki-Wiercice Walochy-Mońki Wybrany Zambrzyce-Jankowo Zambrzyce-Kapusty Zambrzyce-Króle Zambrzyce-Plewki
Osady/kolonie	Grądy-Woniecko Konopki Leśne Rutki-Tartak Nowy
Części wsi	Jaworki

Miasta	Zambrów
Gminy miejskie	Zambrów
Gminy wiejskie	Kołaki Kościelne Rutki Szumowo Zambrów

Przynależność wojewódzka	gubernia łomżyńska (1867–1915) woj. białostockie (II RP) (1919–1939) woj. warszawskie (II RP) (1939) woj. warszawskie (1945) woj. białostockie (1945–1975)
Miasta	Jedwabne (← od 1932) Kolno (← 1932–47 →) Łomża Nowogród (do 1870, 1916-19 i od 1927) Stawiski (← 1932–47 →) Śniadowo (do 1870) Zambrów (do 1870 i 1915–54 →) Wizna (do 1870, 1916-19)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Bożejewo (do 1954) Chlebiotki (do 1954) Czerwone (← 1932–47 →) Długobórz (190?–1954) Drozdowo (do 1954) Jedwabne (← od 1932) Kołaki (1925–54) Ko(s)saki(-Rutki) (do 1925) Kupiski (do 1954) Lubotyń (do 1954) Łomża (od 1973) Mały Płock (← 1932–47 →) Miastkowo Nowogród (do 1927) Nowogród (od 1973) Piątnica (od 1973) Pruszki (do 1868) Przytuły (← od 1932) Puchały (do 1954) Rogienice (Wielkie) (← od 1932) Rutki (1925–54) Stawiski (← 1932–47 →) Szczepankowo Szumowo (do 1954) Śniadowo Śniadowo (191?–22) Wizna (1923–1927) Wizna (od 1973) Zambrów (do 1909) Zambrów (1909–1915)
Gromady (1954–1972)	Bożejewo Stare / Stare Bożejewo (1954–1972) Bronowo (1954–1961) Burzyn (1959–1972) Chlebiotki Nowe (1954 →) Chludnie (1954–1959) Chmielewo (1954–1959) Chojny Młode (1954–1959) Cibory Gałeckie (1954 →) Czaplice (1954–1959) Długobórz II (1954 →) Dobrzyjałowo (1954–1959) Drogoszewo (1954–1959) Drozdowo (1954–1972) Duchny Stare (1954–1959) Gniazdowo (1954 →) Gosie Małe (1954 →) Górki-Sypniewo (1959–1972) Jakać Dworna (1954–1959) Janczewo (1954–1959) Jedwabne (1959–1972) Jemielite-Wypychy (1954–1959) Jeziorko (1954–1971) Kalinówka-Basie (1954 →) Kisielnica (1954–1959) Kołaki Kościelne (1954 →) Konarzyce (1954–1971) Konopki Młode (1959–1961) Kossaki (1954–1959) Kotowo-Plac (1954–1959) Kucze Wielkie (1954–1959) Kupiski Stare / Stare Kupiski (1954–1972) Laskowiec Stary (1954 →) Lubotyń Stary (1954 →) Łady Polne (1954 →) Łoje-Awissa (1954–1972) Makowskie (1954–1959) Mątwica (1954–1959) Miastkowo (1954–1972) Nadbory (1954–1959) Nowogród (1959–1972) Obrytki (1954–1959) Olszyny (1954–1959) Pęchratka (1954 →) Piątnica Poduchowna (1954–1972) Pniewo (1954 → i ←~~1957~~) Podbiele (1954 →) Podgórz / Podgórze (1954–1972) Poryte-Jabłoń (1954 →) Pruszki (1954 →) Przytuły (1954–1972) Puchały (1954 →) Rogienice Wielkie (1954–1972) Romany (1954–1971) Rutki (1954 →) Sędziwuje (1954 →) Sieburczyn (1954–1959) Srebrna (1954 →) Stryjaki (1954–1959) Szczepankowo (1954–1972) Szczodruchy (1954 →) Szlasy-Lipno (1954 →) Szumowo (1954 →) Śliwowo-Łopienite (1954 →) Śniadowo (1954–1972) Turobin Stary (1954 →) Uśnik (1954–1959) Wagi (1954–1959) Wiśniewo (1954 →) Wizna (1954–1972) Wygoda (1954 →) Wysokie (1954–1959) Zambrzyce-Króle (1954 →) Zawady (1954 →)

Przynależność wojewódzka	woj. białostockie
Miasta	Zambrów (←)
Gromady (1954-72)	Chlebiotki Nowe / Nowe Chlebiotki (← 1954-72) Cibory Gałeckie (← 1954-57) Długobórz II / Długobórz Drugi (← 1954-72) Gniazdowo (← 1954-56 →) Gosie Małe (← 1954-59) Kalinówka-Basie (← 1954-59) Kołaki Kościelne (← 1954-72) Laskowiec Stary / Stary Laskowiec (← 1954-72) Lubotyń Stary / Stary Lubotyń (← 1954-56 →) Łady Polne (← 1954-59) Paproć Duża (← 1957-59) Pęchratka (← 1954-59) Pniewo (← 1954-57 (→)) Podbiele (← 1954-56 →) Poryte-Jabłoń (← 1954-59) Pruszki (← 1954-59) Przeździecko-Mroczki (← 1957-59) Puchały (← 1954-72) Rutki (← 1954-72) Sędziwuje (← 1954-59) Skarżyn Stary (← 1957-59) Srebrna (← 1954-72) Szczodruchy (← 1954-59) Szlasy-Lipno (← 1954-59) Szumowo (← 1954-72) Śliwowo-Łopienite (← 1954-57) Tarnowo-Goski (1959-71) Turobin Stary (← 1954-57 (→)) Wiśniewo (← 1954-59) Wygoda (← 1954-72) Zambrów (1959-72) Zambrzyce-Króle (← 1954-72) Zaręby-Bolędy (← 1957 →) Zawady (← 1954-72)
Gminy wiejskie (1973-75)	Gać Kołaki Kościelne Rutki Szumowo Zambrów Zawady