Goździk chiński
Wygląd
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzaj | |
Gatunek |
goździk chiński |
Nazwa systematyczna | |
Dianthus chinensis L. Sp. pl. 1:411. 1753 |
Goździk chiński (Dianthus chinensis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych. Pochodzi z Azji (Chiny, Korea, Indie, Nepal i wschodnia część Rosji)[3]. W wielu krajach, również w Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna.
Morfologia i biologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Roślina przeważnie jednoroczna, rzadko tylko jest dwuletnia lub wieloletnia. Tworzy luźne kępki o wysokości 12–45 cm[4]. Cały pęd pokryty jest woskiem i ma szarozielony kolor. Pędy gładkie, częściowo płożące się, górą wzniesione i rozgałęzione[4].
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziająca się, sztywna, naga.
- Liście
- Ulistnienie naprzeciwległe. Liście równowąskolancetowate, całobrzegie, ostro zakończone. Są zrośnięte nasadami i podobnie jak łodyga pokryte woskiem.
- Kwiaty
- Na łodydze wyrastają 1–3 bezwonne duże kwiaty (średnica 3–8 cm). Kwiaty pojedyncze lub pełne[4]. Zielony, cylindryczny kielich składa się z 5 zrośniętych działek. Korona składa się z 5 wcinanych lub ząbkowanych płatków, wewnątrz niej 1 słupek i 10 pręcików. Kwiaty barwy jednolitej- białej, różowej, czerwonej, szkarłatnej, ciemnowiśniowej, w różnych odcieniach lub z rysunkiem na płatkach[4]. Kolor kwiatów zależy od odmiany, istnieją też odmiany wielobarwne. Kwitnie od lipca do października[4].
- Owoc
- Torebka otwierająca się 4-ząbkami. Nasiona drobne, liczne.
Odmiany[4]
[edytuj | edytuj kod]Odmiany uprawne zostały zebrane w następujące grupy:
- D.ch. Flore pleno. Kwiaty pełne.
- D.ch. var. Heddewigii Reg (syn. D. heddewigii hort.). Kwiaty o średnicy do 10 cm, brzegi płatków ząbkowane, wysokość 35 cm. Istnieją tu m.in. formy:
- var. Heddewigii - o kwiatach pojedynczych.
- var. Heddewigii Flore pleno – kwiaty pełne, często z białym oczkiem lub obrzeżeniem.
- var. Heddewigii laciniatus Reg. – kwiaty bardzo duże, brzegi płatków głęboko wcinane.
- var. Heddewigii diadematus hort. – rośliny silnie rozkrzewione, zwarte, wysokości 30 cm, na kwiatach nakładające się koliste barwne plamy.
- var. Heddewigii gardnerianus hort. – rośliny wysokości 40 cm, kwiaty pojedyncze i pełne, czerwone i liliowe, brzegi płatków głęboko wcinane.
- D.ch. var. Imperialis Grӧnl et Rpl. – tzw. goździk cesarski. rośliny wysokości 15–25 cm, kwiaty o średnicy do 10 cm, bardzo pełne.
- Formy tetraploidalne znane pod nazwą Dianthus Tetra Heddensis oraz liczne mieszańce m.in. z D. caryophyllus Chabaud i D barbatus.
Zastosowanie i uprawa
[edytuj | edytuj kod]- Zastosowanie. Uprawiany jako roślina ozdobna, zwykle na kwiat cięty, jako roślina doniczkowa, lub na rabatach.
- Sposób uprawy: Wymaga słonecznych stanowisk, gleba w kulturze, żyzna, przepuszczalna[4]. Uprawiany jest przeważnie z nasion, czasami przez podział bryły korzeniowej. Przy uprawie gruntowej wysiewa się nasiona do ciepłego inspektu w marcu-kwietniu, siewki wymagają pikowania[4], a do gruntu wysadza na początku maja w rozstawie 20-25 × 30 cm.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
- ↑ a b c d e f g h Krystyna Oszkinis: Kwiaty od A do Z. PWRiL, 1992. ISBN 83-09-00039-1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 38633
- EoL: 486532
- Flora of China: 200007038
- Flora of North America: 200007038
- GBIF: 3085418
- identyfikator iNaturalist: 161763
- IPNI: 153215-1
- ITIS: 502028
- NCBI: 118431
- Plant Finder: 279090
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2764027
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:153215-1
- Tela Botanica: 82231
- identyfikator Tropicos: 6301210
- USDA PLANTS: DICH3
- CoL: 6CPYB