Gochnatioideae
![]() Gochnatia glutinosa | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina |
Gochnatioideae |
Nazwa systematyczna | |
Gochnatioideae (Benth. & Hook.f.) Panero & V.A.Funk[3] |
Gochnatioideae – podrodzina w obrębie astrowatych (Asteraceae). W ujęciu Panero i Funk z 2002[4] oraz późniejszych aktualizacjach tej klasyfikacji astrowatych[5][6] jest to jedna ze starszych podrodzin astrowatych. Jest siostrzana względem podrodziny Wunderlichioideae, wraz z którą tworzy klad oddzielony od pnia astrowatych na początku eocenu[6].
Podrodzina Gochnatioideae obejmuje jedno plemię Gochnatieae z 6 rodzajami i 103 gatunkami[3]. Przedstawiciele podrodziny występują na obu kontynentach amerykańskich (na północy po południową część Stanów Zjednoczonych)[7]. Najbardziej zróżnicowani są w Ameryce Środkowej i w południowej części Ameryki Południowej[2]. Najbardziej obfitujące w gatunki są rodzaje: Gochnatia (55 gatunków) i Moquiniastrum (20)[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Wieloletnie rośliny zielne, ale też krzewy i drzewa, rzadko kolczaste[4].
- Liście
- Pojedyncze, skrętoległe (rzadko skupione w rozecie przyziemnej), krótko- lub długoogonkowe, czasem z rozszerzoną nasadą ogonka. Blaszka skórzasta lub cienka, owłosiona lub naga, różnych kształtów – od jajowatego do równowąskiego, całobrzega lub ząbkowana, czasem kolczasto. Użyłkowanie pierzaste lub równoległe[4].
- Kwiaty
- Zebrane w pojedyncze koszyczki lub tworzące kwiatostany złożone – grona lub wierzchotki. Okrywy walcowate do dzwonkowatych, z listkami w 4–15 rzędach, z których zewnętrzne są jajowato-lancetowate do lancetowatych, wewnętrzne często dłuższe i węższe. Dno koszyczków zwykle bez plewinek, płaskie lub nieznacznie wypukłe. Kwiatów w koszyczkach jest od kilku do kilkuset. Brzeżne kwiaty zwykle żeńskie, z koroną dwuwargową, białą do różowej, czasem z czerwonymi żyłkami, z 4–5 prątniczkami. Kwiaty wewnątrz koszyczka obupłciowe lub funkcjonalnie męskie, promieniste, z koroną z 5 płatków zrośniętych tylko u dołu, żółtą, białą, różową lub pomarańczowożółtą. Szyjka słupka cienka, rozwidlona, ale z krótkimi ramionami[4] o zaokrąglonych końcach[7].
- Owoce
- Walcowate i nieznacznie żebrowane niełupki, zwykle owłosione lub ogruczolone. Puch kielichowy w postaci 25–50 słomiastego koloru włosków, rzadko pierzastych, do nasady wolnych lub u podstawy zrośniętych w mięsisty pierścień[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]astrowate |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział systematyczny podrodziny[3]
Plemię Gochnatieae (Benth. & Hook.f.) Panero & V.A.Funk
- Anastraphia D.Don
- Cnicothamnus Griseb.
- Gochnatia Kunth
- Moquiniastrum (Cabrera) G.Sancho
- Pentaphorus D.Don
- Richterago Kuntze
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-07-08] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-08] (ang.).
- ↑ a b c d Gochnatioideae (Benth. & Hook.f.) Panero & V.A.Funk. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-08].
- ↑ a b c d e Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).
- ↑ a b c Mandel, J.R., Dikow, R.B., Siniscalchi, C.M., Thapa, R., Watson, L.E.& Funk, V.A.. A fully resolved backbone phylogeny reveals numerous dispersals and explosive diversifications throughout the history of Asteraceae. „Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.”. 116, 28, s. 14083–14088, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1903871116.
- ↑ a b David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 224, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .