Przejdź do zawartości

Goryczuszka Wettsteina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Goryczuszka Wettsteina
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

goryczkowate

Rodzaj

goryczuszka

Gatunek

goryczuszka Wettsteina

Nazwa systematyczna
Gentianella germanica (Willd.) Börner
Clapham et al., Fl. Brit. Isles 824. 1952
Synonimy
  • Gentiana wettsteinii (Murb., 1892)
  • Gentiana germanica (Willd., 1798)

Goryczuszka Wettsteina, goryczka Wettsteina (Gentianella germanica (Willd.) Börner) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych.

Występuje w środkowej i zachodniej Europie[3]. W Polsce jest bardzo rzadka. Z rzadka występuje w Sudetach i na przyległych do nich terenach, w Karpatach Zachodnich i na Wyżynie Małopolskiej, osiągając w Polsce północno-wschodnią granicę zasięgu[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiat
Pokrój
Pokrój
Roślina jednoroczna lub dwuletnia, wzniesiona, o wysokość 5–30 cm.
Łodyga
Wzniesiona, zazwyczaj u góry rozgałęziona.
Liście
U dołu łopatkowate, później jajowato-lancetowate, zaostrzone. Ulistnienie naprzeciwległe.
Kwiaty
Czerwonofioletowe, z koroną 5-łatkową (wyjątkowo 4-łatkową), o długości 2–4 cm, w gardzieli brodato owłosione. Wyrastają na szypułkach po 1–3 z kątów przysadek. Pręciki w 1/3 długości przyrośnięte do rurki korony, słupek na trzonku.
Owoc
Osadzona na krótkim trzonku lub siedząca i wystająca z kielicha torebka.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. W Polsce kwitnie od maja do października. Przedprątne kwiaty zapylane są przez motyle i błonkówki[5]. Rośnie na ubogich murawach, torfowiskach niskich, łąkach, górskich halach, pastwiskach, chętnie na glebach gliniastych na podłożu bezwapiennym.

Zagrożenia i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce pod ścisłą ochroną gatunkową od 1946 roku[6][7]. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[8]. Najbardziej zagrożona jest przez zanikanie naturalnych siedlisk, na których występuje[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-30] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. a b Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  5. Józef Rostafiński, Olga Seidl: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1965, s. 162.
  6. Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
  7. Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384 – Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 144-145. ISBN 83-7129-756-4.