Gorzyń
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2003) |
363[2] |
Strefa numeracyjna |
95 |
Kod pocztowy |
64-400[3] |
Tablice rejestracyjne |
PMI |
SIMC |
0183443 |
Położenie na mapie gminy Międzychód | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego | |
52°34′00″N 15°53′38″E/52,566667 15,893889[1] | |
Strona internetowa |
Gorzyń – średniej wielkości wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód. Miejscowość zlokalizowana jest przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 24 z drogą wojewódzką 160, 4 km na południe od Międzychodu. Gorzyń leży nad jeziorem Gorzyńskim, największym w gminie Międzychód zbiornikiem wodnym.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość ma metrykę średniowieczną. Nazwa notowana w 1424 jako Gorzen, 1429 Gorzenya, 1564 Gorzyn, 1881 Górzyn, 1921 Gorzyn. Pochodzi ona od nazwy osobowej Gorzan formy słowiańskiego imienia Gorzysław lub od staropolskiego czasownika gorzeć czyli palić się[4][5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś szlachecka Gorzen (Gorzeji) położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[6].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[7]. Gorzyń należał do okręgu międzychodzkiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Harlem[7]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 256 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 18 dymów (domostw)[7]. Wzmiankowany był wówczas także Gorzyń młyn (1 dom, 6 osób)[7].
W 1881 miejscowość jako Górzyn leżącą w powiecie międzychodzkim nad jeziorem Tredlem opisał XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. Podaje on trzy lokalizacje: miejscowość Górzyn, folwark Kozia oraz Gorzeński młyn. Miejscowość miała 3585 morg rozległości. Znajdowały się niej 22 domy, w których mieszkało 300 mieszkańców z czego 254 ewangelików oraz 46 katolików. Wymienionych zostało w miejscowości także 18 analfabetów. Znajdowały się w niej również dwie gorzelnie oraz urząd pocztowy trzeciej klasy[8].
21 grudnia 1939 o świcie na przejeździe kolejowo-drogowym w miejscowości doszło do wypadku, w wyniku którego podróżujący samochodem jedyny syn gauleitera Greisera Eckhardt zginął w zderzeniu z pociągiem wraz z 2 towarzyszącymi mu osobami. W miejscu tragedii postawiono w czasie wojny obelisk, który w 1945 został przez mieszkańców usunięty, a w jego miejscu do dziś znajduje się drewniany krzyż[9].
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gorzyń, po jej zniesieniu w gromadzie Międzychód. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
-
Przejazd kolejowo-drogowy na drodze nr 24
-
Były budynek dworca kolejowego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35222
- ↑ Oficjalna strona miasta i gminy Międzychód. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-05)]. Cytat: Dzisiejsza wieś jest nieco większa, w 1970 r. liczyła 377 mieszkańców, w 1978 r. – 368, w 1988 r.– 390, w 2003 r. – 363.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 326 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Urbańczyk 1956 ↓, s. 463.
- ↑ Rymut 1999 ↓, s. 260.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 17.
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowicza, 1846, s. 258.
- ↑ Górzyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 735 .
- ↑ Leszek Adamczewski „Poligon. Sensacje z Kraju Warty”, Wyd. Replika 2014.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. III, E-I, hasło "Gorzyn". Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 260. ISBN 83-87795-45-3.
- Stanisław Urbańczyk: Słownik staropolski tom II (D—H), hasło "Gorzeć". Wrocław-Warszawa-Kraków: Pracownia, Polska Akademia Umiejętności, 1956, s. 463.
- "Monografia Międzychodu" Jerzy Zysnarski, lipiec 2005
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Górzyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 735 .