Gorzyń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gorzyń
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

międzychodzki

Gmina

Międzychód

Liczba ludności (2003)

363[2]

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

64-400[3]

Tablice rejestracyjne

PMI

SIMC

0183443

Położenie na mapie gminy Międzychód
Mapa konturowa gminy Międzychód, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gorzyń”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gorzyń”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Gorzyń”
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego
Mapa konturowa powiatu międzychodzkiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gorzyń”
Ziemia52°34′00″N 15°53′38″E/52,566667 15,893889[1]
Strona internetowa

Gorzyń – średniej wielkości wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód. Miejscowość zlokalizowana jest przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 24 z drogą wojewódzką 160, 4 km na południe od Międzychodu. Gorzyń leży nad jeziorem Gorzyńskim, największym w gminie Międzychód zbiornikiem wodnym.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość ma metrykę średniowieczną. Nazwa notowana w 1424 jako Gorzen, 1429 Gorzenya, 1564 Gorzyn, 1881 Górzyn, 1921 Gorzyn. Pochodzi ona od nazwy osobowej Gorzan formy słowiańskiego imienia Gorzysław lub od staropolskiego czasownika gorzeć czyli palić się[4][5].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś szlachecka Gorzen (Gorzeji) położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[6].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej[7]. Gorzyń należał do okręgu międzychodzkiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Harlem[7]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 256 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 18 dymów (domostw)[7]. Wzmiankowany był wówczas także Gorzyń młyn (1 dom, 6 osób)[7].

W 1881 miejscowość jako Górzyn leżącą w powiecie międzychodzkim nad jeziorem Tredlem opisał XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. Podaje on trzy lokalizacje: miejscowość Górzyn, folwark Kozia oraz Gorzeński młyn. Miejscowość miała 3585 morg rozległości. Znajdowały się niej 22 domy, w których mieszkało 300 mieszkańców z czego 254 ewangelików oraz 46 katolików. Wymienionych zostało w miejscowości także 18 analfabetów. Znajdowały się w niej również dwie gorzelnie oraz urząd pocztowy trzeciej klasy[8].

21 grudnia 1939 o świcie na przejeździe kolejowo-drogowym w miejscowości doszło do wypadku, w wyniku którego podróżujący samochodem jedyny syn gauleitera Greisera Eckhardt zginął w zderzeniu z pociągiem wraz z 2 towarzyszącymi mu osobami. W miejscu tragedii postawiono w czasie wojny obelisk, który w 1945 został przez mieszkańców usunięty, a w jego miejscu do dziś znajduje się drewniany krzyż[9].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gorzyń, po jej zniesieniu w gromadzie Międzychód. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35222
  2. Oficjalna strona miasta i gminy Międzychód. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-05)]. Cytat: Dzisiejsza wieś jest nieco większa, w 1970 r. liczyła 377 mieszkańców, w 1978 r. – 368, w 1988 r.– 390, w 2003 r. – 363.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 326 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Urbańczyk 1956 ↓, s. 463.
  5. Rymut 1999 ↓, s. 260.
  6. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 17.
  7. a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère) Jana Nepomucena Bobrowicza, 1846, s. 258.
  8. Górzyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 735.
  9. Leszek Adamczewski „Poligon. Sensacje z Kraju Warty”, Wyd. Replika 2014.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]