Gospodarka Armenii
 Erywań – centrum gospodarcze kraju | |
| Informacje ogólne | |
| Waluta | |
|---|---|
| Bank centralny | |
| Dane statystyczne | |
| PKB (nominalny) |
23,725 miliardów dolarów amerykańskich |
| PKB (ważony PSN) |
57,740 miliardów dolarów amerykańskich |
| PKB per capita |
8008 dolarów amerykańskich |
| Wzrost PKB |
12% (2022)[1] |
| Struktura PKB |
rolnictwo: 16,7% (2017) przemysł: 28,2% (2017) usługi: 54,8% (2017)[2] |
| Inflacja |
7.1%[2] |
| Wymiana handlowa | |
| Eksport |
5,4 miliarda dolarów amerykańskich |
| Towary eksportowane |
ruda miedzi, złoto, likiery, stopy żelaza, tytoń |
| Główni partnerzy |
(2019) Rosja 22,3%, Szwajcaria 20,5%, Chiny 6,6%, Bułgaria 6,3%, Iran 5,3%[3] |
| Import |
6,12 miliarda dolarów amerykańskich (2021) (dane nie w dolarach z tego roku)[2] |
| Towary importowane |
gaz ziemny, samochody, rafinowana ropa naftowa, sprzęt nadawczy, diamenty[2] |
| Główni partnerzy | |
| Zatrudnienie | |
| Stopa bezrobocia |
11,6% (2021)[4] |
Gospodarka Armenii – gospodarka położonego na Kaukazie państwa Armenia, której PKB na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej (2007) wynosi 5,7 tys. dolarów USA[5].
Historia[5]
[edytuj | edytuj kod]Do 1991 kraj o gospodarce centralnie planowanej – reforma gospodarki rozpoczęta została po uzyskaniu niepodległości. Trudności gospodarcze kraju zostały zwiększone przez osłabienie powiązań z państwami sąsiednimi (od 1989 ekonomiczna blokada Armenii ze strony Azerbejdżanu, od 1993 także Turcji), wojnę w Górski Karabachu oraz stratami materialnymi powstałymi w wyniku trzęsienia ziemi. Do 1998 sprywatyzowano 65% średnich i dużych zakładów przemysłowych. Duża pomoc dla gospodarki pochodzi od diaspory ormiańskiej (zwłaszcza w USA), przekazów od pracujących za granicą, kredyty z Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, a także pomoc humanitarna z krajów Europy Zachodniej. 1997 został podpisany układ o przyjaźni i współpracy z Rosją. Armenia jest pierwszym z krajów WNP, który osiągnął wzrost PKB (od 1994 powyżej 5% rocznie).
Rolnictwo
[edytuj | edytuj kod]90% użytków rolnych jest prywatnym posiadaniu[5]. W Armenii częstymi produktami rolnymi są m.in.: mleko, ziemniaki, winogrona, warzywa, pomidory, arbuzy, zboża (19,1 q z ha, 2017 r.[5]) (głównie pszenica i jęczmień i kukurydza), jabłka i kapusta[2], a uprawia się winorośl, figowce, migdałowce, orzechy i oliwki, drzewa owocowe (morele, brzoskwinie, jabłonie, grusze)[5]. Użytki rolne zajmują 42% powierzchni kraju (w tym grunty orne 16%, łąki i pastwiska 23%)[5]. Ponad 1/2 areału jest sztucznie nawadniana. Najważniejsze regiony rolnicze kraju to: Kotlina Araracka, Wyżyna Szyracka i okolice jez. Sewan[5]. Z roślin przemysłowych w Armenii uprawia się m.in.: tytoń, buraki cukrowe, bawełna, geranium[5]. Areał upraw wynosi ok. 700 tys. ha[5].
Zwierzęta hodowane w Armenii to[5]:
- bydło (566 tys. sztuk, 2004),
Połowy głównie karpi i pstrągów[5].
Przemysł
[edytuj | edytuj kod]Armenia jest zasobna w rudy metali, zwłaszcza miedzi, molibdenu, cynku i ołowiu[5].
Główne gałęzie przemysłu w Armenii to m.in.: górnictwo, obróbka diamentów, silniki elektryczne, produkcja dzianin, wyroby pończosznicze, produkcja obuwia, wyrabianie tkanin jedwabnych, produkcja chemikaliów, produkcja instrumentów, mikroelektronika, wytwarzanie biżuteria, oprogramowanie, przetwórstwo spożywcze[2].
Partnerzy handlowi
[edytuj | edytuj kod]| Eksport do | % arm. eksportu | Import z | % arm. eksportu |
|---|---|---|---|
| Rosji | 23,5% | Rosji | 34,4% |
| Chin | 13,2% | Chin | 13,1% |
| Szwajcarii | 10,8% | Gruzji | 4,8% |
Armenia eksportuje do Polski 0,68% całego swojego eksportu[7], a z Polski trafia do Armenii 0,9% jej importu[6]. Ponadto rośnie wymiana handlowa Armenii z Iranem[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wzrost i niepewność: gospodarka Armenii w 2022 i 2023 roku [online], Zła Ambasada, 17 kwietnia 2023 [dostęp 2023-05-17] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Armenia, [w:] The World Factbook [online], Central Intelligence Agency, 9 maja 2023 [dostęp 2023-05-17] (ang.).
- ↑ Where does export to? (2019) | OEC [online], OEC – The Observatory of Economic Complexity [dostęp 2023-05-17] (ang.).
- ↑ Overview [online], World Bank [dostęp 2023-05-17] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Armenia. Gospodarka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-05-17].
- ↑ a b Where does import from? (2021) | OEC [online], OEC – The Observatory of Economic Complexity [dostęp 2023-05-17] (ang.).
- ↑ a b Where does export to? (2021) | OEC [online], OEC – The Observatory of Economic Complexity [dostęp 2023-05-17] (ang.).
- ↑ Rośnie wymiana handlowa pomiędzy Iranem i Armenią | rynekwschodni.pl – gospodarka finanse biznes [online], www.rynekwschodni.pl [dostęp 2023-05-17].
