Goszyce (województwo małopolskie)
50°10′39″N 20°07′54″E/50,177500 20,131667
 |
Ten artykuł od 2012-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| wieś | |
 Stary Dwór w Goszycach – najstarszy zachowany drewniany dwór w Polsce z 1673 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
654[2] |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-010[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0322235 |
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°10′39″N 20°07′54″E/50,177500 20,131667[1]
| |
Goszyce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca, w północno-wschodniej części województwa małopolskiego[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Dzieje[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze zapiski wspominają o Goszycach po raz pierwszy w dokumencie Kazimierza III Wielkiego z 1361 roku. Przez pewien okres były one własnością króla Jadwigi Andegaweńskiej. W 1398 roku król Władysław II Jagiełło zgodnie z jej wolą odstąpił Goszyce kapitule krakowskiej. Później ich właścicielką została Jadwiga z Tenczyna.
W roku 1673 powstał tu drewniany dworek zwany modrzewiowym.
W 1820 roku właścicielem Goszyc został prof. Wojciech Boduszyński. Za udział w powstaniu jego syna Feliksa Boduszyńskiego w 1831 roku ziemie goszyckie zostały skonfiskowane przez rząd rosyjski, lecz na mocy amnestii wróciły częściowo do właściciela, a częściowo zostały rozdzielone pomiędzy służbę dworską. Z córką Feliksa Józefą ożenił się Antoni Zawisza, który przejął majątek. W 1890 roku syn Antoniego, Artur Zawisza zbudował drugi dwór. Po latach jego córka Zofia Zawiszanka, zwiadowczyni Legionów, pisarka i poetka, wraz z drugim mężem inż. Romualdem Kernem, gospodarowała w Goszycach aż do reformy rolnej w roku 1945. Wcześniej, w 1914 roku, część ziem, tzw. Legionówka została podzielona na dziesięciomorgowe gospodarstwa, którymi Zofia Zawisza-Kernowa obdarowała legionistów.
W 1945 roku ziemie dworu goszyckiego rozdzielono pomiędzy służbę dworską a zabudowania gospodarcze z polem ok. 20 ha zostały oddane w użytkowanie Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Tu przez parę lat znajdował się ośrodek szkolenia studentów AGH.
Goszyce są starą prehistoryczną osadą. Początki działalności ludzkiej sięgają tu kilka tysięcy lat p.n.e. Przedstawiciele Akademii Umiejętności w 1936 roku natrafili tu na chaty i jamy mieszkalne, a w nich na liczny materiał ceramiczny i ślady palenisk. Na terenie lasu goszyckiego natrafiono na cmentarzysko wczesnohistoryczne, na grób ciałopalny oraz wiele innych cennych materiałów. W Goszycach wznosi się mogiła usypana poległym powstańcom z 1831 roku. Według przekazów, kiedyś była to duża mogiła, dziś jest to nieduży kopczyk z krzyżem na kamiennym cokole.
W Goszycach urodziła się Wiktoria Grzywacz, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari[5].
Goszyce odwiedzały postaci znane z kart historii Polski:
- Gościł tu podobno król Jan III Sobieski po zwycięstwie wiedeńskim.
- Tędy 3 kwietnia 1794 roku Tadeusz Kościuszko z wojskiem oraz chłopami przeszedł z Luborzycy do Koniuszy w drodze do Racławic, gdzie 4 kwietnia 1794 stoczono historyczną bitwę. Przez wieś biegnie droga „Szlakiem Kościuszki” zbudowana w 1964 r.
- W 1914 roku przybył do Goszyc patrol strzelecki Pierwszej Kompanii Kadrowej pod dowództwem mjr Władysława Beliny-Prażmowskiego.
- W sierpniu 1924 gościł tu marszałek Józef Piłsudski.
- Na przełomie 1944/1945 w Goszycach mieszkał i tworzył Czesław Miłosz, po ucieczce z obozu na Okęciu poeta chronił się w Janisłowicach, następnie po zaproszeniu Jerzego Turowicza, zięcia Zofii Kernowej, w Goszycach.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
- Zespół dworski, dwór drewniany, park;
- zespół dworsko-parkowy.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35374
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 328 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, Warszawa 1989, s. 137
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-27].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona internetowa Starego Dworu w Goszycach. starydwor.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-24)].
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
