Gottfried August Bürger
Data i miejsce urodzenia |
31 grudnia 1747 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki | |
Gottfried August Bürger (ur. 31 grudnia 1747 w Molmerswende w powiecie Halberstadt, zm. 8 czerwca 1794 w Getyndze) − niemiecki pisarz związany z okresem Sturm und Drang.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Bürger był synem luterańskiego pastora, któremu nie zależało na kształceniu syna, jednak w wieku 12 lat chłopiec został adoptowany przez dziadka ze strony matki, który wysłał go do szkoły w Aschersleben a następnie w Halle i umożliwił mu studia wyższe. Dziadek kilkakrotnie wycofywał swoje wsparcie wskutek konfliktów z nieustatkowanym młodzieńcem, jednak zawsze dochodziło do pojednania.
W 1764 pod presją dziadka Bürger rozpoczął studia teologiczne, które jednak szybko porzucił by podjąć studia prawnicze na uniwersytecie w Getyndze. W tym okresie zawarł bliską przyjaźń z wieloma młodymi ludźmi z kręgów literackich. Jednym z jego przyjaciół był Johann Erich Biester. Pierwsze wiersze Bürgera ukazały się w czasopiśmie Almanach Muz (Musenalmanach), wydawanym przez Heinricha Christiana Boie i Friedricha Wilhelma Gottera. W 1772, dzięki wpływom Boie, Bürger otrzymał stanowisko państwowe w Altengleichen niedaleko Getyngi.
Jednocześnie pozostawał w kontakcie z przyjaciółmi z Getyngi. Współpracował z grupą Göttinger Hainbund, choć sam nie był jej członkiem. W 1773[potrzebny przypis] w Almanachu Muz opublikowana została ballada Lenora, jeden z najsłynniejszych utworów Bürgera.
Jesienią 1774 poślubił Dorette Leonhart, jednak prawdziwą miłością jego życia była młodsza siostra żony, Auguste (występująca w jego twórczości pod imieniem "Molly"), toteż małżeństwo nie układało się szczęśliwie.
W 1778 Bürger został wydawcą Almanachu Muz, w tym samym roku ukazał się pierwszy zbiór jego wierszy z ilustracjami Daniela Chodowieckiego.
Trapiony problemami finansowymi i oskarżony o zaniedbywanie obowiązków służbowych złożył stanowisko i w 1784 przeprowadził się z powrotem do Getyngi, gdzie zaczął prowadzić wykłady z estetyki jako Privatdozent. Niedługo przed powrotem do Getyngi jego żona zmarła (30 lipca 1784) i 29 czerwca następnego roku Burger mógł poślubić swoją szwagierkę. Jej przedwczesna śmierć przy porodzie 9 stycznia 1786 wstrząsnęła nim głęboko i spowodowała długotrwały kryzys twórczy. Burzliwe przeżycia osobiste pisarza związane z postacią '"Molly" stały się przedmiotem kilku dziewiętnastowiecznych utworów literackich.
W 1787 uzyskał tytuł doktora filozofii, a w 1789 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Rok później ożenił się po raz trzeci z miłośniczką jego twórczości, Elise Hahn. Już po kilku tygodniach małżeńskiego życia zdał sobie sprawę ze swojej pomyłki, dwa i pół roku później doszło do rozwodu. Głęboko zraniony krytyką drugiego wydania jego wierszy autorstwa Schillera w Allgemeine Literaturzeitung z 1791, rozczarowany, podupadły na zdrowiu, Bürger prowadził skromne życie nauczyciela i tłumacza w Getyndze. Zmarł na gruźlicę 8 czerwca 1794.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Znany przede wszystkim jako autor ballad. Obok najsłynniejszej Lenory rozgłosem i uznaniem cieszyły się utwory Das Lied vom braven Manne, Die Kuh, Der Kaiser und der Abt i Der wilde Jäger (na podstawie tej ostatniej César Franck skomponował poemat symfoniczny Le Chasseur maudit). Bürger pisał również wiersze o tematyce społeczno-politycznej, sonety i liryki miłosne. Opracował jedną z wersji przygód barona Münchhausena[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gottfried August Bürger , Baron Münchhausen : niezwykły podróżnik po morzach i lądach, Warszawa: "Tania Książka", 1927 .
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Utwory Bürgera na stronach projektu Gutenberg.de
- Dzieła Gottfrieda Augusta Bürgera w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000119925036
- VIAF: 95167251
- LCCN: n50045566
- GND: 118517104
- NDL: 00434821
- LIBRIS: mkz12ww53mf6jlp
- BnF: 118939838
- SUDOC: 026752301
- NLA: 35023779
- NKC: jo20000054854
- DBNL: burg059
- RSL: 000015075
- BNE: XX1162596
- NTA: 068980469
- BIBSYS: 90124457
- CiNii: DA00463450
- Open Library: OL154546A
- PLWABN: 9810670551805606
- NUKAT: n96200233
- J9U: 987007259223205171
- PTBNP: 1440782
- CANTIC: a10750721
- LNB: 000021105
- NSK: 000063599
- CONOR: 8531299
- BNC: 000042436
- ΕΒΕ: 211328
- KRNLK: KAC199633150
- LIH: LNB:V*132442;=BC
- RISM: people/109211
- PWN: 3882091
- Britannica: biography/Gottfried-August-Burger
- Treccani: gottfried-august-burger
- Universalis: gottfried-august-burger
- БРЭ: 1893206
- NE.se: gottfried-august-burger
- SNL: Gottfried_August_Bürger
- VLE: gottfried-august-burger
- Catalana: 0012871
- DSDE: Gottfried_August_Bürger
- Hrvatska enciklopedija: 10235