Gródek (obwód chmielnicki)
Gródek, zalew na rzece Smotrycz | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Rejon | |||||
Hromada | |||||
Powierzchnia |
29,569 km² | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy |
+380-3851 | ||||
Kod pocztowy |
32000-32007 | ||||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego | |||||
Położenie na mapie Ukrainy | |||||
49°10′N 26°34′E/49,166667 26,566667 | |||||
Strona internetowa |
Gródek, także Gródek Podolski[2] (ukr. Городок, Horodok) – miasto na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie chmielnickim, w hromadzie Gródek, nad rzeką Smotrycz. Do 2020 siedziba rejonu gródeckiego.
W mieście stacja kolejowa Wiktorija[3][4].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość została założona w 1362 roku.
Do 1795 w Rzeczypospolitej Polskiej.
Na mocy umowy między RP a państwem radzieckim między innymi Gródek Podolski popadł pod władzę bolszewików i ich państwa. Organizatorem obrony ludności po traktacie ryskim był Michał Dobrowolski[5].
Podczas okupacji hitlerowskiej, w październiku 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1000 osób. 16 stycznia 1943 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na miejscu a część wywieziono do getta w Jarmolińcach[6].
Administratorem parafii przez pewien czas był tam Jan Olszański. Od kilkunastu lat Gródek utrzymuje partnerskie kontakty w Sochaczewem, miastem w woj. mazowieckim.
Status miasta posiada od 1957 roku[3][4].
W 1970 liczyło 15 tys. mieszkańców[3], w 1989 liczyło 17 686[4][7], a w 2013 – 16 671 mieszkańców[8].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- kościół pw. św. Anny z 1732 roku, zburzony przez bolszewików po 1930 roku[9]
- dzwonnica kościoła św. Anny, zburzona wraz z kościołem
- cerkiew św. Aleksandra Newskiego z 1841 r., zburzona z rozkazu J. Stalina w 1934 r.[10]
- zamek[11]
- wały miejskie z XVII wieku
- klasztor szarytek, przebudowany na Instytut Teologii Katolickiej
- klasztor franciszkanów, zniszczony przez Związek Wojujących Bezbożników w latach 30 XX w.
- inne obiekty
Urodzeni
[edytuj | edytuj kod]- Jan Paweł Lenga – emerytowany biskup Diecezji Karaganda w Kazachstanie.
Związani
[edytuj | edytuj kod]Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019, s. 73.
- ↑ Zygmunt Ostrowski, Spotkania na Kresach, Gródek Podolski Jagiellońska Bibliotek Cyfrowa.
- ↑ a b c Городок // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 7. М., «Советская энциклопедия», 1972.
- ↑ a b c Городок // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 1. М., „Советская энциклопедия”, 1991. стр. 326.
- ↑ Marek A. Koprowski Pod walcem bolszewickich represji.
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1360 .
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
- ↑ Serhij Jurczenka, Późnobarokowe świątynie Gródka Bedrychowskiego [w] Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej, Kraków, 2003, nr 5, s. 99–112. [dostęp 2016-12-15].
- ↑ Андрій Савченко: Храм Святого Онуфрія. nashgorodok.km.ua, 16 lipca 2013. [dostęp 2020-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-24)]. (ukr.).
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II. Warszawa: 1880-1902, s. 818–819.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, Warszawa, 1880–1902, s. 818–819.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gródek 12.) G., miasto, pow. kamieniecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 818 .
- Zdjęcia z Gródka Podolskiego na portalu kresy.pl
- Marek Koprowski, Polskość trwa nad Smotryczem