Grażyna Strumiłło-Miłosz
Imię i nazwisko urodzenia |
Grażyna Strumiłło |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
22 czerwca 1937 |
Data i miejsce śmierci |
6 października 2018 |
Zawód, zajęcie |
dziennikarka, publicystka, pisarka i autorka książek dla dzieci |
Miejsce zamieszkania |
Warszawa |
Małżeństwo |
Andrzej Miłosz |
Krewni i powinowaci |
Wanda Strumiłłowa (matka)[1] |
Grażyna Strumiłło-Miłosz (ur. 22 czerwca 1937 w Nowogródku[2], zm. 6 października 2018 w Warszawie[3]) – polska dziennikarka, publicystka i autorka książek dla dzieci oraz tłumaczka z języka rosyjskiego. Była drugą żoną Andrzeja Miłosza, bratową Czesława Miłosza oraz ciotką Anthony’ego Milosza.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jej dziadkiem był Kazimierz Kulwieć[1]. Grażyna Strumiłło urodziła się w 1937 roku w Nowogródku, który po wojnie polsko-bolszewickiej był w granicach II Rzeczypospolitej. Po agresji ZSRR na Polskę rodziny Strumiłłów i Kulwieciów zostały 10 lutego 1940 deportowane, Grażyna miała wówczas dwa latka, znad Świtezi na sześć lat do strefy przypolarnej Syberii w obwodzie archangielskim. Kazimierz Kulwieć zmarł 14 lutego 1943 pod Archangielskiem. Z obczyzny Grażyna Strumiłło, siostra Hanna i ich matka powróciły w 1946 jako repatriantki do Torunia, gdzie przed wojną w 1926 roku mieszkał Kazimierz Kulwieć[4].
Po maturze ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Około 1960 roku poznała reżysera Andrzeja Miłosza. Została jego żoną 7 lipca 1961 w Warszawie. Zamieszkali przy Alei Wyzwolenia[2] oraz napisali wspólnie trzy przewodniki turystyczne na temat Azji Środkowej, Kaukazu i Zakaukazia.
Grażyna Strumiłło-Miłosz razem z dagestańską pisarką Fazu Alijewą napisała w 1979 roku poradnik kulinarny Kuchnia narodów Kaukazu. W 1981 roku wydała poradnik Kuchnia gruzińska. W latach 1987–1989 ukazały się jej dwie książki dla dzieci, które później zostały dwukrotnie wznowione. Przetłumaczyła z języka rosyjskiego książki Fazu Alijewej, Aleksandra Wampiłowa, Lwa Kopielewa i Leonida Żuchowickiego.
Nagrała i spisała wspomnienia matki Wandy z Kulwieciów-Strumiłłowej (1899–1991) Znad Świtezi w głąb tajgi, które opublikowała w 1990 roku w Olsztynie. W przedmowie do pierwszego wydania książki Czesław Miłosz napisał:
Opina publiczna w Polsce ma prawo wreszcze dowiedzieć się szczegółów o losach setek tysięcy rodzin wywiezionych na rozkaz Stalina, z terenów, które właśnie zajął w wyniku układu z Hitlerem. Miejmy nadzieję, że, tak jak stało się w tej książce, zachowa się zapis bezpośrednich świadków.
Dokonała również w latach od 1979 do 1993 przekładu tekstów do filmów oraz adaptacji filmowych[5]. Współpracowała jako tłumaczka dla potrzeb teatru, radia i telewizji, za co otrzymała w 1976 roku nagrodę tygodnika Przyjaźń[6]. 23 sierpnia 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz PRL o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[7].
Mąż Andrzej zmarł po ciężkiej chorobie 29 września 2002 w Warszawie. W 2011 roku Grażyna Strumiłło-Miłosz wraz z córką Andrzeja Miłosza, poetką Joanną Miłosz-Piekarską[8], przekazała „Archiwum Rodziny Miłoszów” dla Biblioteki Narodowej w Warszawie[2]. Była długoletnim członkiem i skarbnikiem warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[9].
Grażyna Strumiłło-Miłosz zmarła w wieku 81 lat w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 18 października 2018 na cmentarzu Powązkowskim.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Przewodniki turystyczne i reportaże
[edytuj | edytuj kod]- z Andrzejem Miłoszem: Uśmiech bez parandży. Z reporterskich wędrówek po radzieckiej Azji Środkowej. 1973.
- Radziecka Azja Środkowa. 1979.
- z Andrzejem Miłoszem: Kaukaz. 1979.
- z Andrzejem Miłoszem: Kaukaz i Zakaukazie. Mały przewodnik turystyczny. 1981.
Poradniki kulinarne
[edytuj | edytuj kod]- z Fazu Alijewą: Kuchnia narodów Kaukazu. 1979.
- Kuchnia gruzińska. 1981 i 1990, ISBN 83-03-03026-4.
Książki dla dzieci
[edytuj | edytuj kod]- Dundzia, Panek i przyjaciele. 1987, 2011 i 2013.
- Pod szczęśliwą kocią gwiazdą. 1989, 1993 i 2011.
Wspomnienia
[edytuj | edytuj kod]- z Wandą Strumiłłową: Znad Świtezi w głąb tajgi. Rozmowy z moją matką. Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn 1990, ISBN 83-70-02389-4 → Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 1992, ISBN 83-7023-515-8.
Tłumaczenia (wybór)
[edytuj | edytuj kod]- Fazu Alijewa: Sto pięćdziesiąt warkoczyków panny młodej. 1976.
- Fazu Alijewa: Kosz dojrzałych wiśni. 1979.
- Aleksandr Wampiłow: Anegdoty prowincjonalne. (dramat), 1975.
- Aleksandr Wampiłow: Dom z widokiem na pola. (dramat), 1978
- Aleksandr Wampiłow: Wroni gaj. (dramat)
- Aleksandr Wampiłow: Sukces. (dramat)
- Aleksandr Wampiłow: Dwadzieścia minut z aniołem i inne utwory sceniczne. (książka), 1980. ISBN 83-08-00314-1.
- Edward Radzinski: Łunin, czyli śmierć Kubusia Fatalisty. (dramat), 1980
- Leonid Żuchowicki: Zatrzymaj się, spójrz za siebie. Książka i Wiedza, 1982, ISBN 83-05-11019-2.
- Lew Kopielew: Bożyszcza mojej młodości. 1990.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Strumiłło, Wanda (NLP).
- ↑ a b c Agnieszka Kosińska: Andrzej Miłosz (photo). Agnieszka Kosińska – Strona autorska. [dostęp 2018-01-04].
- ↑ nekrologi; Grażyna Strumiłło-Miłosz. nekrologi.wyborcza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-13)]..
- ↑ Kulwieć, Kazimierz (NLP).
- ↑ Grażyna Strumiłło-Miłosz – Filmografia. Film Polski. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ Grażyna Strumiłło-Miłosz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2018-01-05] .
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- ↑ Joanna Miłosz-Piekarska (biografia).
- ↑ Grażyna Strumiłło-Miłosz. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. [dostęp 2018-01-05].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grażyna Strumiłło-Miłosz w bazie filmpolski.pl
- Grażyna Strumiłło-Miłosz na e-teatr.pl
- Strumiłło-Miłosz, Grażyna w katalogu Biblioteki Narodowej
- Autorzy polskich książek kucharskich
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Ludzie urodzeni w Nowogródku
- Absolwenci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy
- Polscy tłumacze literatury rosyjskojęzycznej
- Polscy pisarze podróżnicy
- Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Pisarze związani z Warszawą
- Autorzy książek kucharskich XX wieku
- Polscy zesłańcy w ZSRR 1940–1941
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Urodzeni w 1937
- Wspierający Apel 64
- Zmarli w 2018
- Polscy publicyści