Grobowiec Urny

Grobowiec Urny – starożytny grobowiec znajdujący się w jordańskiej Petrze.
Wysoką na ponad 26 metrów monumentalną fasadę frontową grobowca poprzedza wykuty w skale dziedziniec otoczony z obydwu stron portykami z kolumnami w porządku doryckim[1][2]. Fasada wspiera się na czterech kolumnach zwieńczonych nabatejskimi kapitelami, z których dwie zewnętrzne łączą się z narożnymi pilastrami. Ponad kapitelami widoczne są mocno zniszczone wizerunki czterech bóstw[2]. Podtrzymywane przez kolumny bogato rozbudowane belkowanie składa się z czterech niewielkich pilastrów zakończonych nabatejskimi kapitelami, powyżej których znajduje się trójkątny przyczółek zwieńczony kamienną urną, od której pochodzi nazwa grobowca[1][2]. Pomiędzy kolumnami fasady znajdują się trzy nisze, stanowiące dawniej miejsce pochówku[2]. W środkowej z nisz zachowała się mocno zniszczona stela z portretem zmarłego, przypuszczalnie Aretasa IV lub Malichusa II[1]. Do wnętrza budowli prowadzą trzy wejścia, z których środkowe udekorowane zostało pilastrami z płaskimi kapitelami, fryzem tryglifowo-metopowym i trójkątnym przyczółkiem[2].
Wewnętrzna sala grobowca oryginalnie pełniła przypuszczalnie funkcję triclinium[2]. W roku 446/447 roku grobowiec z polecenia biskupa Jazona został zaadaptowany na kościół chrześcijański, co upamiętnia wyryta na jednej ze ścian inskrypcja[1]. Jego wnętrze zostało wówczas przebudowane w celu dostosowania do wymogów liturgii chrześcijańskiej[2]. Poniżej grobowca znajdują się dwa rzędy komór podziemnych ze sklepieniami łukowymi, nazywane przez miejscowych Beduinów As-Sidżn (więzieniem), co może nawiązywać do ich funkcji w czasach bizantyjskich[2].