Grupa 42
Grupa 42 (cz. Skupina 42) – czeskie ugrupowanie artystyczne. Jego członkowie przed powstaniem Grupy zafascynowani byli surrealizmem. Grupa skupiała twórców wielu specjalności artystycznych – sztuk wizualnych, fotografii i literatury.
W spotkaniu inauguracyjnym grupy 27 listopada 1942 roku, uczestniczyli związani przed wojną ze sztuką surrealizmu: malarz František Gross i rzeźbiarz Ladislav Zívr, młodsi artyści: Jiří Kolář, który zresztą w Grupie występował wyłącznie jako poeta, i Jan Kotík, oraz teoretycy i krytycy sztuki: Jindřich Chalupecký i Jiří Kotalík. Do członków założycieli należał także, nieobecny na spotkaniu inauguracyjnym grupy, malarz František Hudeček.
Fotografię reprezentował w Grupie Miroslav Hák.
Członkami Grupy byli poeci: Jiří Kolář, Ivan Blatný, Jiřina Hauková, Josef Kainar, Jan Hanč.
Podstawowym manifestem artystycznym Grupy 42 był artykuł Jindřicha Chalupecký'ego, zatytułowany Świat, w którym żyjemy (cz. Svět, v němž žijeme), natomiast artystyczne inspiracje grupy stanowił nie tylko surrealizm, ale ponadto kubizm, futuryzm i konstruktywizm.
Na poetów Grupy oddziaływała przede wszystkim literatura anglojęzyczna, min. tacy twórcy, jak James Joyce, T.S. Eliot, Henry Miller, Langston Hughes i Carl Sandburg.
Koniec działalności grupy przypada na rok 1948, jednak jej oddziaływanie na czeską sztukę i literaturę, uobecniało się silnie i w późniejszym okresie.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Eva Petrová i kolektyw autorów: Skupina 42, Akropolis, Praga 1998, ISBN 80-85770-67-9
- Zdeněk Pešat, Eva Petrová (ed.): Skupina 42, Atlantis, Brno 2000, ISBN 80-7108-209-0, EAN 9788071082095
- Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945–1989, Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2005, ISBN 83-7301-422-5, OCLC 69373617.
- Izabela Mroczek, Dom, ulica, miasto w poezji czeskiej Grupy 42, Śląsk, Katowice-Warszawa 2005
- Leszek Engelking, Codzienność i mit. Poetyka, programy i historia Grupy 42 w kontekstach dwudziestowiecznej awangardy i postawangardy, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2005, ISBN 83-7171-826-8, OCLC 69458114.