Grzegorz Wrochna
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 marca 1962 |
| Profesor dr hab. nauk fizycznych | |
| Specjalność: fizyka cząstek elementarnych | |
| Alma Mater | |
| Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej | |
| Okres spraw. |
od 18 lutego 2021 |
| Poprzednik | |
| Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego | |
| Okres spraw. |
16 grudnia 2019–1 stycznia 2021 |
| Odznaczenia | |
  
| |
| Strona internetowa | |
Grzegorz Jacek Wrochna (ur. 13 marca 1962 w Radomiu) – polski fizyk, profesor nauk fizycznych. W latach 2011−2015 dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, w latach 2019–2021 podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Od 2021 prezes Polskiej Agencji Kosmicznej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest absolwentem radomskiego VI LO im. Jana Kochanowskiego. W latach 1981–1986 studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1986 pracował jako asystent w Instytucie Fizyki Doświadczalnej UW. W 1991 obronił pracę doktorską wykonaną pod kierunkiem profesora Andrzeja Kajetana Wróblewskiego. W latach 1991–1998 pracował w Europejskim Laboratorium Cząstek Elementarnych CERN w Genewie. W roku 1998 uzyskał stopień doktora habilitowanego nadany przez Radę Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
W latach 1999–2006 był zatrudniony na stanowisku docenta Instytutu Problemów Jądrowych (IPJ). Kontynuował prace nad eksperymentem CMS oraz zaproponował i rozpoczął własny eksperyment astrofizyczny Pi of the Sky. 30 października 2006 odebrał nominację na stanowisko Dyrektora IPJ.
W 2009 otrzymał tytuł profesora nauk fizycznych. Do 25 października 2015 przewodził tworzeniu Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku[1].
W 2006 został członkiem Zespołu Roboczego ds. Kategoryzacji Instytutów Fizyki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), członkiem Komisji Fizyki Jądrowej Rady Atomistyki a także Państwowej Agencji Atomistyki (PAA). Obecnie jest profesorem zwyczajnym w Zakładzie Fizyki Wielkich Energii (BP3) i Pełnomocnikiem Dyrektora NCBJ ds. Współpracy Międzynarodowej.
Profesor Wrochna zasiadał w Międzywydziałowym Zespole Eksperckim ds. Gospodarki Energetycznej PAN, w Komitecie Problemów Energetyki PAN, w Radzie Naukowej Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego, w Radzie Naukowej Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy, w Radzie ds. Polityki Innowacji przy Prezydencie m. st. Warszawy oraz Radzie Nadzorczej PGE EJ1[2]. Od 2018 r. jest członkiem Rady Zarządzającej Wspólnotowego Centrum Badawczego[3].
16 grudnia 2019 został powołany na stanowisko podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego[4]. 1 stycznia 2021 odszedł z rządu[5]. 18 lutego tego samego roku został powołany na stanowisko prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej[6]. Został laureatem plebiscytu KGHM „Ambasador Polski 2021” w kategorii Nauka[7].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Ma czworo dzieci z żoną Małgorzatą, lekarką i malarką, zmarłą w 2018 r. Obecnie żonaty z Beatą Stępień-Wrochną[8].
Osiągnięcia naukowe[edytuj | edytuj kod]
Ma znaczący wkład we współpracę polskich uczonych z wieloma ośrodkami na świecie zajmujących się badaniami cząstek elementarnych w CERN pod Genewą. Przez wiele lat uczestniczył w poszukiwaniu bozonu Higgsa, który został odkryty w 2012 roku[9].
W listopadzie 2012 został wyróżniony naukowym odznaczeniem SciVall Best Connectivity Award, tytuł przyznany za najbardziej efektywną współpracę z innymi naukowcami na poziomie międzynarodowym przez Fundację Edukacyjna Perspektywy oraz wydawnictwo Elsevier.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2015) – za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej w dziedzinie fizyki i techniki jądrowej, za zasługi dla gospodarki narodowej[10].
- Krzyż Komandorski Orderu Palm Akademickich (V Republika Francuska) (2018)[11]
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ NCBJ – Nowy dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych. ncbj.gov.pl, 2015-10-26. [dostęp 2022-02-06].
- ↑ prof. dr hab. Grzegorz Wrochna - ncbj.gov.pl. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-09)].
- ↑ EU Joint Research Centre – Board of Governors. ec.europa.eu/jrc. [dostęp 2022-02-06].
- ↑ Prof. dr hab. Grzegorz Wrochna podsekretarzem stanu w MNiSW. gov.pl/web/nauka, 17 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-21].
- ↑ MEiN: wiceministrowie Maciej Kopeć i Grzegorz Wrochna odwołani, wnp.pl [dostęp 2020-01-04] (pol.).
- ↑ Nowy prezes Polskiej Agencji Kosmicznej. polsa.gov.pl. [dostęp 2021-02-19].
- ↑ Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Znamy Ambasadorów Polski 2021!. 2021-10-15. [dostęp 2022-02-06].
- ↑ a b Grzegorz Wrochna – CV. wrochna.edu.pl. [dostęp 2022-02-06].
- ↑ Prof. Grzegorz Wrochna – najbardziej międzynarodowy polski naukowiec - www.studyinpoland.pl. [dostęp 2013-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)].
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 840
- ↑ Francuskie odznaczenia dla naukowców z NCBJ. ncbj.gov.pl. [dostęp 2021-03-25].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Prof. dr hab. Grzegorz Jacek Wrochna, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2013-06-30].
- Polscy fizycy XX wieku
- Polscy fizycy XXI wieku
- Wiceministrowie nauki III Rzeczypospolitej
- Polacy odznaczeni Orderem Palm Akademickich
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości
- Absolwenci Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Wykładowcy Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie komitetów naukowych PAN
- Ludzie związani z Otwockiem
- Ludzie urodzeni w Radomiu
- Urodzeni w 1962