Gubernia czernihowska
Gubernia czernihowska (ros. Черниговская губерния) – gubernia Imperium Rosyjskiego, leżąca na terenie Ukrainy Lewobrzeżnej, na terenie dzisiejszych Ukrainy i Rosji. Powstała w roku 1802 po podziale guberni małorosyjskiej na czernihowską i połtawską. Położona była pomiędzy 50°15′ a 53°19′ szerokości geograficznej północnej i 30°24′ a 34°26′ długości geograficznej wschodniej.
Centrum administracyjnym było miasto Czernihów. Składało się na nią 15 powiatów (ujezdów):
- borzieński (2732,1 km²),
- głuchowski (3090,8 km²),
- horodniański (4061,9 km²),
- kozielecki (4952,8 km²),
- konotopski (2539,8 km²),
- królewiecki (2702,9 km²),
- nowogrodzki (3790,5 km²), siedziba Nowogród Siewierski
- nieżyński (2891,8 km²), siedziba Nieżyn
- osterski (4385,7 km²),
- sośnicki (4079,7 km²),
- czernihowski (3667,2 km²),
- mgliński (3694,4 km²),
- nowozybkowski (3857,3 km²),
- starodubowski (3420,8 km²),
- suraski (4050,5 km²).
Obszar guberni czernihowskiej – 52 396 km²,
W 1919 cztery północne powiaty z mieszaną ukraińsko-białorusko-rosyjską ludnością odpadły do guberni homelskiej (od 1926 znalazły się w składzie guberni briańskiej Rosji Sowieckiej).
W roku 1925 gubernię czernihowską zlikwidowano a jej terytorium weszło w skład okręgów głuchowskiego, konotopskiego, nieżyńskiego oraz czernihowskiego USRR. W 1932 na większości obszaru guberni utworzono obwód czernihowski.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Ludność – 2 298 000 (według spisu z 1897) – Ukraińcy (66,4%), Rosjanie (21,6%), Białorusini (6,6%), Żydzi (5,0%), Niemcy.
Ludność w ujezdach według języka ojczystego 1897[1][edytuj | edytuj kod]
| Ujezd | Ukraińcy | Rosjanie | Białorusini | Żydzi | Niemcy | Polacy |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Gubernia łącznie | 66,4% | 21,6% | 6,6% | 5,0% | 0,2% | 0,1% |
| Borzneński | 93,8% | 0,6% | … | 2,5% | 3,0% | … |
| Głuchowski | 91,6% | 4,2% | … | 3,9% | … | 0,1% |
| Horodnieński | 86,8% | 7,8% | 0,3% | 4,6% | … | 0,3% |
| Kozielecki | 95,2% | 1,0% | … | 3,5% | … | 0,1% |
| Konotopski | 90,9% | 3,4% | 0,3% | 4,9% | … | 0,3% |
| Królewiecki | 96,3% | 0,7% | … | 3,0% | … | … |
| Mgliński | … | 78,2% | 14,2% | 7,3% | … | … |
| Nieżyński | 91,8% | 1,9% | … | 5,9% | … | 0,2% |
| Nowogrodzki | 91,1% | 4,3% | … | 4,4% | … | … |
| Nowozybkowski | … | 94,2% | 0,2% | 5,4% | … | 0,1% |
| Osterski | 92,5% | 2,8% | 0,2% | 4,2% | … | 0,1% |
| Sośnicki | 94,2% | 1,0% | 0,1% | 4,5% | … | 0,1% |
| Starodubski | 0,2% | 92,9% | … | 6,8% | … | … |
| Suraski | 0,1% | 24,9% | 69,4% | 5,3% | … | 0,1% |
| Czernihowski | 86,1% | 5,6% | 0,2% | 7,6% | … | 0,2% |
Miasta[edytuj | edytuj kod]
Największe miasta guberni w 1897 roku na podstawie danych z carskiego spisu powszechnego oraz porównanie przynależności administracyjnej w Rzeczypospolitej do 1667 roku oraz współczesnej przynależności państwowej:
| miasto | populacja | województwo I RP | państwo (2016) | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Nieżyn | 32 113 |  kijowskie
|
|
| 2. | Czernihów | 27 716 |  czernihowskie
|
|
| 3. | Konotop | 18 770 | czernihowskie
|
|
| 4. | Nowozybkow | 15 362 |  smoleńskie
|
|
| 5. | Głuchów | 14 828 | czernihowskie
|
|
| 6. | Borzna | 12 526 | czernihowskie
|
|
| 7. | Starodub | 12 381 | smoleńskie
|
|
| 8. | Królewiec | 10 384 | czernihowskie
|
|
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Черниговская губерния Энциклопедия Брокгауза Ф.А. и Ефрона И.А.
- whp. whp057.narod.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-18)]. – Informacje (po angielsku)
- Gubernia czernihowska – herb historyczny (po angielsku i ukraińsku)
- Gubernia czernihowska – Artykuł w Encyklopedii Ukrainy (po angielsku)
| Rosja (Zabór rosyjski) |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prusy (Zabór pruski) | |||||||
| Austria (Zabór austriacki) | |||||||
| Protektorat Austrii, Prus i Rosji (1815–1846) |
