HMS M33

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
HMS M33
Ilustracja
HMS M33 w suchym doku w Portsmouth, kwiecień 2010
Historia
Stocznia

Workman Clark, Belfast

Położenie stępki

15 marca 1915

Wodowanie

22 maja 1915

 Royal Navy
Nazwa

HMS M33
HMS Minerva
C23

Wejście do służby

24 czerwca 1915

Los okrętu

okręt-muzeum w Portsmouth

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

580 ts (pełna)

Długość

54 m

Szerokość

9,4 m

Zanurzenie

1,8 m

Napęd
maszyna parowa potrójnego rozprężania, 400 ihp
Prędkość

10 węzłów

Zasięg

1440 Mm przy 8 w.

Uzbrojenie
2 działa kal. 152 mm
działo plot. kal. 57 mm
2 karabiny maszynowe
Załoga

5 oficerów, 67 marynarzy

HMS M33monitor należący do Royal Navy z okresu I wojny światowej i interwencji w Rosji, od 1925 roku szkolny stawiacz min pod nazwą HMS „Minerva”. Po długim czasie służby jako jednostka pomocnicza przekazany władzom hrabstwa Hampshire i przystosowany do pełnienia roli okrętu-muzeum w bazie Royal Navy w Portsmouth. Jeden z nielicznych zachowanych do dzisiaj okrętów z czasów I wojny światowej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pięć monitorów typu M29 powstało z inicjatywy ówczesnego Pierwszego Lorda Morskiego Admiralicji, admirała Johna Fishera, dla wsparcia operacji dardanelskiej. Ich głównym uzbrojeniem miało być po dwa działa Mk XII kal. 152 mm, zdjęte z kazamat pancerników typu Queen Elizabeth. Oparte na konstrukcji wcześniejszych monitorów typu M15 plany zostały przygotowane w niezwykłym pośpiechu, który spowodował błędną kalkulację wyporności. Według projektu miała ona wynosić 355 ton angielskich (ts), w rzeczywistości było to 580 ts.

Stępki pod wszystkie pięć okrętów położono 15 marca 1915 roku. M33 był budowany przez stocznię Workman Clark w Belfaście. Wodowanie odbyło się już 22 maja, a zakończenie budowy nastąpiło 24 czerwca tego samego roku. Razem z siostrzanymi jednostkami monitor został przeholowany w rejon Dardaneli, gdzie do stycznia 1916 roku ostrzeliwał cele brzegowe, wspierając walczące na lądzie wojska, między innymi podczas desantu w zatoce Suvla. Po wycofaniu się aliantów pozostał w bazie morskiej w Stavros w Grecji. Do końca wojny patrolował Morze Egejskie, sporadycznie ostrzeliwując cele na wybrzeżu Turcji.

W czerwcu 1919 roku M33 został przeholowany w rejon Archangielska, gdzie wraz z innymi okrętami uczestniczył w walkach interwentów podczas wojny domowej w Rosji. Działał tam do 27 września, później powrócił na holu do Wielkiej Brytanii. Odstawiony do rezerwy miał być przebudowany na szkolny stawiacz min. Przedłużająca się z braku środków rekonstrukcja została ukończona w grudniu 1925 roku i okręt ponownie wszedł do służby pod nazwą HMS „Minerva”. W tej roli był wykorzystywany do końca lat 30. XX wieku. Po wybuchu II wojny światowej został przebudowany na hulk paliwowy w HMNB Portsmouth, w 1943 roku na okręt warsztatowy i sztabowy dla obsługi sieci zagrodowych u ujścia Clyde, zaś w 1946 roku na hulk warsztatowy w Gosport. Nosił wówczas oznaczenie C23.

W 1987 roku były M33 został ostatecznie wycofany z Royal Navy i przejęty przez władze hrabstwa Hampshire. Przez kolejne lata poddawany był odbudowie do wyglądu z lat I wojny światowej. Obecnie ustawiony jest w suchym doku w Portsmouth Historic Dockyard, w bezpośrednim sąsiedztwie HMS „Victory”.

Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

M33 miał kadłub o długości całkowitej 54 m, szerokości maksymalnej 9,4 m i zanurzeniu 1,8 m. Faktyczna wyporność pełna wynosiła 580 ts. Napęd stanowiła maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 400 hp, pozwalająca osiągnąć prędkość maksymalną 9-10 węzłów. Zasięg wynosił 1440 mil morskich przy prędkości 8 węzłów. Projektowana załoga składała się z 5 oficerów oraz 67 podoficerów i marynarzy.

Główne uzbrojenie stanowiły dwa pojedyncze działa MK XII kal. 152 mm, pochodzące z nowej produkcji w zakładach Armstronga (działa z pancerników znalazły wcześniej inne zastosowania), osłonięte maskami pancernymi grubości 76 mm, stanowiącymi jedyny pancerz monitora. Ponadto okręt posiadał jedno przeciwlotnicze działo 6-funtowe (kal 57 mm) i dwa przenośne karabiny maszynowe.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tadeusz Klimczyk: Renowacja monitora M33. „Morza, Statki i Okręty”. 1/2001. ISSN 1426-529X.
  • Robert Gardiner, Randal Gray (red.): Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906-1921. London: 1986. ISBN 0-85177-245-5.