Hamina (1998)
 „Hamina” w 2015 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
PV 50 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
sierpień 1997 |
| Wodowanie |
25 kwietnia 1998 |
 Merivoimat
| |
| Nazwa |
„Hamina” (74) → (80) |
| Wejście do służby |
24 sierpnia 1998 |
| Los okrętu |
w służbie (2019) |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 235 ton |
| Długość | |
| Szerokość |
8,3 m |
| Zanurzenie |
2 m |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne MTU o łącznej mocy 7510 KM 2 pędniki strugowodne | |
| Prędkość |
32 węzły |
| Zasięg |
500 Mm przy prędkości 30 węzłów |
| Sensory | |
| początkowo: radary Signaal Scout, 9LV 225, Raytheon ARPA sonary Simrad Subdea Toadfish, Finnyards Sonac/PTA | |
| Uzbrojenie | |
| początkowo: 4 wyrzutnie pocisków rakietowych RBS-15SF (2 x II) 1 armata Bofors kal. 40 mm 2 działka plot. Sako kal. 23 mm (1 x II) 2 wkm kal. 12,7 mm (2 x I) zrzutnia bg, miny | |
| Załoga |
19-20 |
Hamina (80) – fiński kuter rakietowy z końca XX wieku, pierwsza z czterech jednostek typu Hamina. Okręt został zwodowany 25 kwietnia 1998 roku w stoczni Finnyards w Rauma, a do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej wszedł 24 sierpnia 1998 roku. Jednostka nadal znajduje się w składzie floty i ma status operacyjny (stan na 2019 rok).
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Prace projektowe nad kutrami rakietowymi 4. generacji rozpoczęto w Finlandii tuż po zakończeniu budowy okrętów typu Rauma[1]. Nowa konstrukcja (pod oznaczeniem PV 50) była rozwinięciem poprzedniego projektu, powielając większość systemów (wielkość, uzbrojenie, napęd i wyposażenie) z niewielkimi modyfikacjami[1][2]. Priorytetem konstruktorów była redukcja wartości pól fizycznych okrętu, co zaowocowało zastosowaniem nowej nadbudówki[1]. Początkowo planowano budowę jedynie dwóch jednostek, jednak po anulowaniu programu budowy poduszkowców rakietowych typu NB-432 zamówienie powiększono o dwa kolejne okręty[2].
Prototypowa „Hamina” została zamówiona w stoczni Finnyards w Rauma 26 stycznia 1997 roku, a umowa opiewała na 21,6 mln USD (bez uzbrojenia)[1][3]. Stępkę okrętu położono w sierpniu 1997 roku, zwodowany zaś został 25 kwietnia 1998 roku[4][a].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręt jest kutrem rakietowym o długości całkowitej 50,8 metra (44,3 metra na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokości całkowitej 8,3 metra i zanurzeniu 2 metry[5][6]. Gładkopokładowy kadłub jednostki został wykonany ze spawanych sekcji blachy aluminiowej[1][2]. Podzielony jest na siedem przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – skrajnik dziobowy, II – umywalnie, III – pomieszczenia mieszkalne załogi, IV – bojowe centrum informacyjne (BCI), V – siłownia dziobowa, VI – siłownia rufowa i VII – skrajnik rufowy z mechanizmami pędników[2]. Masywną nadbudówkę typu stealth wykonano z kompozytów poliestrowo-szklanych wzmocnionych włóknami kevlarowymi[1][2]. Zarówno kadłub, jak i nadbudówkę pokryto materiałem absorbującym i rozpraszającym fale radarowe (HPA-1), a niski poziom pola magnetycznego jest dodatkowo redukowany poprzez okrętowy system demagnetyzacyjny[1][2]. Wyporność standardowa wynosi 235 ton, zaś pełna 270 ton[5][7]. Siłownię okrętu stanowią dwa turbodoładowane 16-cylindrowe silniki wysokoprężne w układzie V MTU 16V538 TB93 o łącznej mocy 7510 KM przy 1900 obr./min, napędzające poprzez dwustopniową przekładnię redukcyjną Velmet M1HC-420 ES dwa pędniki strugowodne KaMeWa 90SII (o maksymalnym wychyleniu +/-65°)[8][9]. Maksymalna prędkość jednostki wynosi 32 węzły[5][7]. Okręt może zabrać 88 m³ mazutu, co zapewnia zasięg wynoszący 500 Mm przy prędkości 30 węzłów[5][6]. Energię elektryczną zapewniają dwa generatory prądu zmiennego 220 V Saab-Scania 11DGSJGM o mocy 295 KM każdy[5][9]. Siłownią zarządza automatyczny system nadzoru CAE Valmarine, który umożliwia jej bezwachtową pracę, a kolektory wydechowe wyposażono w instalację chłodzenia spalin wodą zaburtową norweskiej firmy Mecmar AS[5][9]. Autonomiczność okrętu wynosi 5 dób[5].
Główne uzbrojenie okrętu stanowią wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków rakietowych RBS-15SF3 produkcji szwedzkiej, umieszczone początkowo na rufie w dwóch podwójnych kontenerach[10]. Pocisk rozwija prędkość 0,8 Ma, masa głowicy bojowej wynosi 200 kg, zaś maksymalny zasięg sięga 100 km[6]. Na dziobie w wieży umieszczono pojedynczą armatę przeciwlotniczą Bofors 600E kalibru 40 mm L/70[3][7]. Masa naboju wynosi 0,96 kg, donośność 12 000 metrów i szybkostrzelność teoretyczna 300 strz./min[7]. Za masztem głównym ustawiono podwójne stanowisko działek plot. Sako kal. 23 mm L/87 (licencyjna radziecka ZU-23-2)[3][7]. Broń małokalibrową stanowią umieszczone na nadbudówce na wysokości masztu dwa pojedyncze stanowiska wkm Ittk (licencyjne radzieckie NSW) kal. 12,7 mm[6][11].
Broń przeciwpodwodną stanowi zrzutnia bomb głębinowych[6][7][b]. Okręt może też przenosić do 10 min typu Merimiina 2000[11][12].
Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało początkowo system walki radioelektronicznej Signaal Tacticos, radar dozoru ogólnego Signaal Scout, radar kontroli ognia 9LV 225, radar nawigacyjny Raytheon ARPA, optoelektroniczny system kierowania ogniem Saab Dynamics EOS-400, urządzenia łączności systemu ICS-2000, sonar Simrad Subdea Toadfish i sonar holowany Finnyards Sonac/PTA[7][9].
Jednostka została dostosowana do biernej obrony przeciwatomowej i przeciwchemicznej. W tym celu zamontowano 50 dysz do zraszania i spłukiwania okrętu wodą morską, a pomieszczenia wewnętrzne chronione są specjalnymi uszczelkami[1][2].
Załoga okrętu składa się z 5 oficerów oraz 14-15 marynarzy[5][12][c].
Służba[edytuj | edytuj kod]
„Hamina” została wcielona do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej w dniu 24 sierpnia 1998 roku[1][2]. Kuter otrzymał numer burtowy 74[2][7]. Problemy finansowe marynarki i zbyt późne ogłoszenie przetargów na systemy uzbrojenia i wyposażenia radioelektronicznego spowodowało, że okręt rozpoczął próby morskie z tymczasowym zestawem uzbrojenia i niepełnym wyposażeniem radioelektronicznym (cześć wypożyczono w 2000 roku od firmy Thales)[3][9].
W latach 2001–2006 „Haminę” kosztem 6,3 mln euro przebudowano do standardu jednostek seryjnych[3][13]. Po zakończeniu modernizacji uzbrojenie kutra przedstawia się następująco: poczwórna wyrzutnia przeciwokrętowych pocisków rakietowych RBS-15SF3 umieszczona na śródokręciu, w tylnej części nadbudówki; pionowa ośmioprowadnicowa wyrzutnia rakiet plot. Umkhonto-IR (o zasięgu 12 km, prędkości 2 Ma i masie głowicy bojowej 22 kg), także umieszczona w nadbudówce; pojedyncza armata uniwersalna Bofors kal. 57 mm Mark 3 L/70, w wieży na dziobie (masa naboju wynosi 2,6 kg, donośność sięga 17 000 metrów, a szybkostrzelność teoretyczna 220 strz./min), dwa pojedyncze wkm Ittk kal. 12,7 mm, do 10 min Merimiina 2000[6][12][14]. Zainstalowane zostały także dwie 32-prowadnicowe wyrzutnie pocisków zakłóceń pasywnych Rheinmetall MASS 2L kal. 81 mm[6][11]. Okręt otrzymał również zmieniony zestaw wyposażenia radioelektronicznego, na który składają się: system walki EADS ANCS SQ 2000, radar dozoru ogólnego EADS TRS-3D/16ES, radar nawigacyjny Furuno, system kierowania ogniem CEROS 200, głowica optroniczna Sagem EOMS NG, system walki radioelektronicznej Thales SIEWS DR 3000, sonar kadłubowy Simrad Subdea Toadfish, sonar holowany Finnyards Sonac/PTA (z 78-metrową pasywną anteną), system IFF EADS MSSR 2000, zintegrowany system łączności ICS-2000, ostrzegacz o opromieniowaniu laserowym EADS COLDS oraz system nawigacyjny oparty na ECDIS i AIS[6][12][15]. Poważne zmiany w uzbrojeniu i wyposażeniu sprawiły, że okręt otrzymał nowy numer taktyczny – 80[2][7].
Wraz z bliźniaczymi kutrami „Hamina” bazuje w Upinniemi (na południe od Kirkkonummi)[2][6]. 4 stycznia 2018 roku Patria i Saab zawarły kontrakt na modernizację i dozbrojenie kutrów typu Hamina, warty 205 mln USD (prace mają objąć m.in. instalację systemu zwalczania okrętów podwodnych opartego na torpedach Saab NLT i nowego zintegrowanego systemu łączności TactiCall, a także modernizację systemu walki[16].
Okręt nadal służy w fińskiej flocie (stan na 2019 rok)[4].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Grotnik 2005 ↓, s. 48 podaje, że okręt został zwodowany w maju 1998 roku.
- ↑ Według Saunders 2004 ↓, s. 213 na okręcie zainstalowano cztery dziewięcioprowadnicowe dziobowe wyrzutnie pocisków POP Saab Elma LLS-920, jednak informacji tej nie podają inne źródła.
- ↑ Według Saunders 2009 ↓, s. 235 załoga liczy 29 osób.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Grotnik 2005 ↓, s. 48.
- ↑ a b c d e f g h i j k Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 5.
- ↑ a b c d e Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 4.
- ↑ a b Gogin 2022 ↓.
- ↑ a b c d e f g h Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 6.
- ↑ a b c d e f g h i Saunders 2009 ↓, s. 235.
- ↑ a b c d e f g h i Saunders 2004 ↓, s. 213.
- ↑ Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 5-6.
- ↑ a b c d e Grotnik 2005 ↓, s. 49.
- ↑ Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 7.
- ↑ a b c Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 8.
- ↑ a b c d Grotnik 2005 ↓, s. 50.
- ↑ Grotnik 2005 ↓, s. 51.
- ↑ Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 7-8.
- ↑ Chała i Czajkowski 2010 ↓, s. 6-7.
- ↑ zbiam.pl 2018 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marcin Chała, Dariusz Czajkowski. Ścigacze rakietowe typu Hamina. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3 (99), 2010. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- Ivan Gogin: HAMINA fast attack craft (missile) (1998-2006). Navypedia. [dostęp 2022-07-28]. (ang.).
- Tomasz Grotnik. Ścigacze rakietowe typu Hamina. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5, 2005. Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- Jane’s Fighting Ships 2004-2005. Stephen Saunders (red.). London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2009-2010. Stephen Saunders (red.). London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
- Łukasz Pacholski: Patria i Saab zmodernizują okręty typu Hamina. zbiam.pl. [dostęp 2018-01-26].
