Hanka Lewkowiczówna
| Data i miejsce urodzenia |
1918 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
lata 80. XX wieku |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
Hanka Lewkowiczówna (ur. 1918 w Krakowie, zm. w latach 80. w Kazachstanie) – polska rzeźbiarka, malarka i tancerka, pochodzenia żydowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Leona Lewkowicza i Loli Lewkowicz z domu Immerglück. Kształciła się w Gimnazjum Hebrajskim w Krakowie i jednocześnie pobierała nauki tańca u Very Zachradnik. Pierwsze swoje prace zaprezentowała w 1938 roku. Po wybuchu II wojny światowej, wraz z ojcem wyjechała do Rosji, na tereny dzisiejszego Kazachstanu. Po wojnie nie powróciła do Krakowa. Zajmowała się choreografią i baletem[1].
Działalność i twórczość artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Uczestniczyła w działalności Żydowskiego Towarzystwa Teatralnego w Krakowie. W listopadzie 1936 roku występowała w części artystycznej z okazji pobytu zespołu Morrisa Schwartza[2].
W grudniu 1938 roku prezentowano jej pierwsze prace na wystawie rzeźby i ceramiki w Żydowskim Domu Akademickim. Rzeźby i ceramika majolikowa prezentowane były obok prac Bera Horowitza i jej męża Leona Lewkowicza[3]. Krakowski Nowy Dziennik donosił w grudniu 1938 roku, że wystawa uzyskała pełne uznanie publiczności[4] oraz że
Prace Hanki Lewkowiczówny, dobyte "z samego instynktu i wyczucia", wykazują duży zmysł dla ruchu i kompozycji rzeźbowej. [..] Lewkowiczówna pod wrażeniem choreografii, pragnie swoim postaciom narzucić bujność ruchu i rozwianie fałd, zacierające plastyczną formę na rzecz pewnej dynamiki. Ulega też silnie ekspresjonistycznym wpływom: w motywach kataryniarzy, upiorności i nędzy[5].
W lutym 1939 roku wraz z H. Voglerem i Elisze Weintraubem w lokalu Żydowskiego Towarzystwa Teatralnego (na Stolarskiej 9) wystąpiła w wieczorze kukieł, satyry śpiewanej i tańców pt. Kukły na Stolarskiej, gdzie we własnej chorografii zaprezentowała swoje umiejętności taneczne[6][7]. W kwietniu 1939 występowała w Sali Saskiej[8]. W maju 1939 roku brała udział w ostatniej wystawie obrazów, grafiki i rzeźb nadesłanych przez artystów żydowskich zorganizowanej przez Zrzeszenie Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy. Dochód z wystawy został przeznaczony na Fundusz Obrony Narodowej[9]
Tematem jej prac były sceny z życia codziennego proletariatu, biedoty i nędzarzy.
Jej kompozycje o dynamicznym charakterze sprawiały czasem wrażenie nieco przeładowanych. Postaci charakteryzowała wyraziście. Wprowadzała w swoje kompozycje elementy groteski[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Styrna 2009 ↓, s. 266.
- ↑ Odczyt Morewskiego o teatrze. „Nowy Dziennik”. 18 nr 308, s. 10, 8 listopada 1936. Kraków.
- ↑ Styrna 2009 ↓, s. 90.
- ↑ Komunikaty teatralne i koncertowe. „Nowy Dziennik”. 21 nr 331, s. 18, 3 grudnia 1938. Kraków.
- ↑ H. W.. Wystawa rzeźb i ceramiki Hanki Lewkowiczówny. „Nowy Dziennik”. 21 nr 340, s. 5, 12 grudnia 1938. Kraków. [dostęp 2016-08-17].
- ↑ Styrna 2009 ↓, s. 97.
- ↑ Z teatru, literatury i sztuki. „Nowy Dziennik”. 22 nr 44, s. 13, 13 lutego 1939. Kraków.
- ↑ Styrna 2009 ↓, s. 267.
- ↑ Z teatru, literatury i sztuki. „Nowy Dziennik”. 22 nr 141, s. 4, 24 maja 1939. Kraków.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Natasza Styrna: Zrzeszenie Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy w Krakowie (1931-1939). Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-091-2. (pol.).