Hastings Kamuzu Banda

Hastings Kamuzu Banda

Hastings Kamuzu Banda
Data i miejsce urodzenia	1898 Kasungu
Data śmierci	25 listopada 1997
Prezydent Malawi
Okres	od 1966 do 21 maja 1994
Przynależność polityczna	Partia Kongresowa Malawi

Hastings Kamuzu Banda (ur. prawdopodobnie 15 lutego lub 18 marca 1898, zm. 25 listopada 1997) – pierwszy prezydent Malawi.

Data urodzin Bandy nie jest pewna – wskazuje się też na daty 1902 oraz 14 maja 1906 (data oficjalna).

Banda studiował medycynę w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. W lipcu 1958 roku powrócił do ojczyzny, będącej wówczas protektoratem brytyjskim pod nazwą Nyasaland. W latach 1959–1960 więzień polityczny.

Po uzyskaniu przez Nyasaland autonomii w roku 1962, Banda został liderem ruchu niepodległościowego. 1 lutego 1963 roku objął urząd premiera. W roku 1964 Malawi uzyskało niepodległość. Banda został szefem dyplomacji, a w roku 1966 prezydentem. W roku 1971 obwołał się prezydentem dożywotnim, a jedyną legalną partią stała się jego Partia Kongresowa Malawi.

Rządy Bandy były autorytarne. Młodzieżowe bojówki Partii Kongresowej i policja polityczna dopuszczały się licznych aktów przemocy wobec jego przeciwników politycznych. Rozpętał też brutalne prześladowania Świadków Jehowy w Malawi trwające 26 lat. Kontrowersje budziło także nawiązanie przez Malawi stosunków dyplomatycznych z Południową Afryką prowadzącą wówczas politykę apartheidu. Wprowadził szczegółowe regulacje dotyczące dozwolonego ubioru, skierowane zarówno do obywateli, jak i turystów odwiedzających Malawi (np. kobietom nie wolno było nosić spodni, a mężczyznom długich włosów). Pozytywnymi efektami jego rządów były inwestycje w edukację, infrastrukturę i służbę zdrowia, a także działania na rzecz praw kobiet.

14 czerwca 1993 roku Banda rozpisał referendum w sprawie wprowadzenia systemu demokratycznego, zakończone zwycięstwem demokratów. Po wyborach z 17 maja 1994 przekazał urząd prezydenta demokratycznie wybranemu Bakili Muluzi. Sądzono go za zabójstwa polityczne. Zmarł w jednym z południowoafrykańskich szpitali.

Bibliografia

• Simon Sebag Montefiore, Potwory, Świat Książki, Warszawa 2010.