Hayao Miyazaki

Hayao Miyazaki
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1941 Tokio
Zawód	reżyser scenarzysta mangaka
Lata aktywności	od 1963
Nagrody Nagroda Akademii Filmowej 2003: Najlepszy film animowany za Spirited Away: W krainie bogów Nagroda na MFF w Berlinie 2002: Spirited Away: W krainie bogów Nagroda na MFF w Wenecji 2008: Mimmo Rotella Foundation Award za Ponyo 2008: Future Film Festival Digital Award - Special Mention za Ponyo

Hayao Miyazaki (jap. 宮崎駿, Miyazaki Hayao, ur. 5 stycznia 1941) – reżyser filmów anime, rysownik i twórca komiksów (mangaka).

Biografia

Urodził się w tokijskiej dzielnicy Bunkyō, w jej części o nazwie Akebono. Jego ojciem był Katsuji Miyazaki (1915-1993), dyrektor fabryki Miyazaki, produkującej stery do samolotów wojskowych. Jego matka (1912-1983) była surową intelektualistką – jej syn Shirō stwierdził, że Dola w filmie Laputa – podniebny zamek przypomina mu jego matkę pod względem charakteru. Hayao ma trzech braci: najstarszego Aratę (ur. 1939), Yutakę (ur. 1944) i najmłodszego Shirō.

Edukacja

W latach 1944-1946 rodzina Miyazakiego mieszkała w miastach: Utsunomiya i Kanuma. Od 1947 do 1952 roku młody Hayao chodził do trzech różnych szkół podstawowych (system szkolnictwa w Japonii): przez trzy pierwsze klasy uczył się w mieście Utsunomiya, klasę czwartą w szkole podstawowej Omiya w Suginami-ku w Tokio. Kiedy jego rodzina powróciła do Tokio, przeniósł się do klasy piątej w nowo założonej szkole podstawowej Eifuku.

Jego matka chorowała na gruźlicę od 1947 do 1955 roku. Pierwsze lata choroby spędziła w szpitalu. Film Mój sąsiad Totoro jest pewnego rodzaju hołdem złożonym jego matce. W latach 1953 i 1955 roku Hayao ukończył szkołę podstawową i rozpoczął naukę w szkole w Omiya. Po jej ukończeniu uczył się w publicznej szkole Toyotama w latach 1956 i 1958. W trzeciej klasie zobaczył pierwszy kolorowy film anime, Hakuja den, i zaczął się interesować tym rodzajem sztuki. Postanowił zostać rysownikiem komiksów, jednak, ponieważ dotychczas rysował tylko samoloty i statki, nie mógł przyzwyczaić się do malowania ludzi.

Hayao ukończył szkołę Toyotama i dostał się na Uniwersytet Gakushuin. Specjalizował się w ekonomii oraz przyłączył się do młodzieżowego klubu naukowo-literackiego, który był najbliższym odpowiednikiem obecnych stowarzyszeń wielbicieli komiksów w owych czasach.

Praca

W 1963 roku, Hayao ukończył naukę na Uniwersytecie Gakushuin i znalazł pracę w Tōei Dōga, zajmującej się animacjami. Po trzymiesięcznym treningu mógł zabrać się za swoje pierwsze przedsięwzięcie – Wanwan chushingura – po którym został przeniesiony do pracy nad pierwszym animowanym serialem telewizyjnym, Wolf Boy Ken. Hayao mieszkał w pobliżu Nerima-ku (Tokio).

W 1964 roku Hayao został głównym sekretarzem związku robotniczego Tōei Dōga (Isao Takahata był wiceprezesem). W tym czasie zaczął spotykać się ze swoją współpracownicą, Akemi Ōta.

Jesienią 1965 roku Hayao zaczął pomagać Takahacie, który przyłączył się do zespołu pracującego nad Taiyō no ōji: Horusu no daibōken. Sądząc, że jest to ostatnia szansa do prac nad tego typu filmem długometrażowym, zanim zostanie on przejęty przez telewizję, Hayao zawarł porozumienie z Takahatą (reżyserem) i Yasuo Otsuka (nadzorcą animacji), że będą pracować razem, dopóki nie ukończą filmu.

Rodzina

Hayao i Akemi Ota (pracowała jako główny animator) pobrali się w październiku. Nowożeńcy przenieśli się do Higashi-Murayama (Tokio).

Prace nad Taiyō no ōji: Horusu no daibōken zostały ukończone w 1968 roku. W tym czasie Akemi pracowała nad długometrażowym filmem Puss in Boots, przy którym Hayao był głównym animatorem. Pierwszy syn Akemi i Hayao urodził się w styczniu 1967.

W 1969 roku Akemi wsparła kolejny film, w którym Hayao był głównym animatorem – Sora tobu yūreisen.

Ich drugi syn urodził się w kwietniu 1969 roku.

Nowe wyzwania

W 1971 roku Hayao odszedł od Tōei Dōga i przeszedł wraz z Takahatą i Yōichim Kotabe do A-pro.

W lipcu 1973 roku zespół Miyazaki/Takahata/Otabe odszedł od A-pro i przeszedł do Zuiyo Pictures. W sierpniu Hayao poleciał do Szwajcarii w poszukiwaniu inspiracji do produkcji Arupusu no shōjo Haiji.

W 1975 roku Hayao wyjechał w poszukiwaniu scenerii, tym razem do Argentyny – w celu przygotowania Haha wo tazunete sanzenri.

W 1980 roku został głównym instruktorem dla nowych animatorów w Telecom. Zarządzał wtedy pracami nad 145. i 155. odcinkiem serialu telewizyjnego Lupin III pod pseudonimem jego firmy – Telecom.

Prace nad filmem Nausicaä z Doliny Wiatru rozpoczęły się w 1983. W maju Takahata został producentem filmowym, Topcraft zostało wybrane na miejsce powstania filmu. Najmłodszy brat Hayao, Shirō pracował dla Hakuhōdo (drugiej co do wielkości agencji reklamowej w Japonii), tak więc fakt współpracy Hakuhōdo i Tokumy nad owym przedsięwzięciem nie wydaje się zaskakujący. W sierpniu zmarła matka Hayao, miała 71 lat. Prace nad Nausicą zostały rozpoczęte w następnym miesiącu.

Własne studio

W kwietniu 1984 roku Miyazaki i Takahata założyli własne studio w Suginami-ku w Tokio.

Każdy kolejny film, według słów Miyazakiego, jest jego ostatnim (po Księżniczce Mononoke). Fani na całym świecie mają nadzieję, że twórca będzie ciągle wracał do prac nad kolejnymi animacjami.

Miyazaki dzisiaj

Najnowszy film Miyazakiego miał premierę w Japonii w czerwcu 2008 roku. Ponyo On The Cliff By The Sea (崖の上のポニョ, Gake no ue no Ponyo) koncentruje się na przygodach złotej rybki, chcącej zostać człowiekiem. W tym celu zaprzyjaźnia się z 5-letnim chłopcem o imieniu Sōsuke. Film został wykonany bez pomocy grafiki komputerowej. Zdobył kilka nagród, w tym za Animację Roku Japońskiej Akademii Filmowej. Wszedł na ekrany polskich kin 4 grudnia 2009, a na DVD ukazał się 18 stycznia 2010.

Filmografia

Produkcje Studia Ghibli, reżyserowane przez Hayao Miyazakiego:

• 1984: Nausicaä z Doliny Wiatru (Kaze no tani no Naushika)
• 1986: Laputa – podniebny zamek (Tenkū no shiro Rapyuta)
• 1988: Mój sąsiad Totoro (Tonari no Totoro)
• 1989: Podniebna poczta Kiki (Majo no takkyūbin)
• 1992: Szkarłatny pilot (Kurenai no buta)
• 1995: On Your Mark
• 1997: Księżniczka Mononoke (Mononoke hime)
• 2001: Spirited Away: W krainie bogów (Sen to Chihiro no kamikakushi)
• 2004: Ruchomy zamek Hauru (Hauru no ugoku shiro)
• 2008: Ponyo
• 2013: Kaze tachinu

Linki zewnętrzne

• Hayao Miyazaki w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Hayao Miyazaki w bazie stopklatka.pl